woensdag 17 oktober 2018

Ivan Klima – De huwelijksreis


Moldaviet - van Uitgeverij Voetnoot - is de naam van een reeks boekjes met korte verhalen van Tsjechische auteurs. De serie telt vierentwintig delen. Veel auteurs zijn voor het eerst in Nederlandse vertaling verschenen in deze reeks. De boekjes zijn nog te koop. De hele serie kost €100. Geen geld voor vierentwintig verhalen.

Ivan Klíma is een gevestigd auteur. Hij is inmiddels 87 jaar. Als kind overleefde hij met zijn ouders het getto Terezin. Na de oorlog was hij enige tijd aangesloten bij de communistische partij. Klíma keerde zich hier later vanaf. Van dichtbij ondervond hij de onderdrukking. Zijn vader werd om politieke redenen gevangen gezet. Hij heeft in zijn leven diverse malen de mogelijkheid gehad om naar het buitenland te emigreren. Maar hij verkoos “de onvrijheid in eigen land boven de vrijheid in ballingschap.”

Vanaf eind jaren vijftig schreef Klíma tientallen artikelen, romans, verhalen en essays. Door het verhaal ‘In de strafkolonie’ van Franz Kafka raakte hij geïnspireerd om te gaan schrijven. Hij herkende zichzelf in het verhaal. In zijn vroege werk is deze invloed terug te zien. Later ontwikkelde hij een eigen thematiek. Een bekend thema in zijn proza is het onvermogen om lief te hebben. Hij schreef veel liefdesverhalen, maar zelf noemde hij deze verhalen ook wel horrorverhalen.

Met Milan Kundera zat hij in de jaren zestig in de redactie van een kunsttijdschrift. Na 1968 werd het tijdschrift verboden. Later kreeg Klíma een publicatieverbod. Hij werd een bekende dissident en ging veel om met Václav Havel en Ludvík Vaculík. In 2009 verschenen zijn memoires onder de titel ‘Moje šílené století’, oftewel, ‘Mijn krankzinnige eeuw’. Het boek is helaas nog niet vertaald in het Nederlands, wel in het Engels.

Het verhaal ‘De huwelijksreis’ is uit 1970 en draait het om een reis van twee geliefden. Zij zijn wel getrouwd, maar niet met elkaar. Toch gaan zij samen op huwelijksreis. In een hotel waar zij verblijven geven zij spontaan een bruiloftsmaal voor de enkele gasten. Het is allemaal een spel, “heel die liefde, een lange rit zonder doel… het was voor haar niets meer dan het vullen van de tijd tussen de ochtend en avond.” Er is een soldaat die met haar flirt en er is een meisje dat van de soldaat houdt. De ‘gehuwden’ trekken zich later terug op hun kamer, waar de ‘huwelijksnacht’ anders verloopt dan hij denkt. De kamer verveelt haar. “Je kunt er niets anders in doen dan wat we altijd doen.” Het stel verlaat het hotel om elders de ‘huwelijksnacht’ door te brengen.

Geen opmerkingen: