Bianca Bellova – Het meer

De laatste tijd lees ik veel Tsjechische literatuur. Na het ontdekken van hedendaagse schrijvers als Jaroslav Rudiš en Marek Šindelka en het lezen van klassiekers van Hrabal, Weil en Čapek ging ik op zoek naar vrouwelijke Tsjechische auteurs. Tevergeefs, in Nederlandse vertaling is hun werk bijna niet beschikbaar. Gelukkig is onlangs de roman Het Meer van Bianca Bellová vertaald, door Kees Mercks. Zij won met het boek in 2016 de EU-Literatuurprijs. Het is inmiddels in twaalf talen vertaald en werd in eigen land een bestseller.

Bohumil Hrabal – Al te luide eenzaamheid

Van de Tsjechische schrijver Bohumil Hrabal (1914-1997) is veel vertaald in het Nederlands, terecht. Hij is een wonderlijke schrijver. Zijn boeken zijn niet altijd even begrijpelijk, maar waarom moet alles altijd begrijpelijk zijn. ‘Al te luide eenzaamheid’ is een van zijn bekendere werken. De korte roman uit 1980 - de eerste illegaal gedrukte versie stamt uit 1977 - werd in 1988 vertaald door Kees Mercks. Het boek is in vele talen vertaald, het is verfilmd en er zijn toneelbewerkingen van.

Vladislav Vancura – Een grillige zomer

Vladislav Vančura is minder bekend dan zijn land- en tijdgenoot Karel Čapek. In de jaren dertig van de vorige eeuw waren zij twee van grootste prozaschrijvers in de Tsjechische taal. Vančura’s werk was meer experimenteel dan dat van Čapek. De roman ‘Hrdelní pře aneb Přísloví’ is zowel een detective als een taalfilosofische studie. Het boek bevat honderden oude spreekwoorden en is alleen daarom al bijna onvertaalbaar. Vančura schreef veel: historische romans, toneelstukken, filmscenario’s en humoristische verhalen, zoals ‘Een grillige zomer uit 1926. Vančura  was communist en verzette sterk tegen het Naziregime. In 1942 werd hij geëxecuteerd. 

Lieke Marsman – De volgende scan duurt vijf minuten

In 2011 won Lieke Marsman de C. Buddingh-prijs voor haar poëziedebuut ‘Wat ik mijzelf graag voorhoud’. Vorig jaar verscheen van haar ‘Het tegenovergestelde van een mens’. Het boek is een roman, maar bevat ook essays en poëzie. Zij oogstte er veel succes mee. Wat het publiek toen niet wist was dat zij in die tijd al erg ziek was. Jarenlang was zij moe en had zij pijn. Artsen wisten niet wat de oorzaak was. Na een MRI-scan bleek het een kwaadaardige tumor in haar bovenrug te zijn.

Marek Sindelka – Materiaalmoeheid

‘Materiaalmoeheid’ is het tweede boek van Marek Šindelka dat is vertaald in het Nederlands. In Tsjechië is hij een van de toonaangevende jonge schrijvers. Materiaalmoeheid is het verschijnsel dat materiaal onder een zeer lang aangehouden wisselende belasting op een gegeven moment bezwijkt. De hoofdpersonen uit het boek zijn twee jonge broers die op de vlucht voor oorlog naar Europa zijn getrokken. De ene jongen heet Amir, de ander wordt ‘de jongen’ genoemd.

Roman Helinski – De Wafelfabriek

‘De wafelfabriek’ kwam vorig jaar uit en staat nu op de longlist van de Bookspot Literatuurprijs. Een goeie reden om deze tweede roman van Roman Helinski te lezen. Hij vertelt het verhaal van de vrouwen uit de wafelfabriek die onder leiding van een mysterieuze man in opstand komen tegen de directeur.

H.M. van den Brink – Het ontbijtbuffet

De verhalenbundel Het ontbijtbuffet zag ik in verschillende lijstjes staan als vakantieleestip. Wel waarschuwde iemand dat het geen ontspannend vakantieboek is. In één van de verhalen raakt een vader zijn dochter kwijt bij een druk dorpsfeest. De paniek is groot. Hans Maarten van den Brink schreef eerder reisverhalen en was buitenlandcorrespondent. De verhalen in Het ontbijtbuffet spelen in het buitenland. Het is niet altijd vakantie.

Hendrik Groen – Leven en laten leven

De boeken van Hendrik Groen over zijn belevenissen in een Amsterdams verzorgingshuis zijn erg populair, zeker nadat er een televisieserie van is gemaakt. Ik las de boeken met plezier en verwachtte bij ‘Leven en laten leven’ een vervolg op de eerdere delen. Het bleek een geheel ander boek.

Georges Perec – Een man die slaapt

‘Un homme qui dort’ is een korte roman, die Perec schreef in 1967. Het boek werd eerder vertaald onder de titel ‘Een slaper’. Deze vertaling uit 1998 is van Rokus Hofstede. Zoals al het werk van Perec is ook dit boek bijzonder. De eerste regel luidt: “Zodra je je ogen sluit begint het avontuur van de slaap.” Het verhaal dat hij vervolgens vertelt gaat over een jongeman die zich volledig probeert te onttrekken aan het aardse leven. Zijn bewustzijn zet hij op een slaapstand.

Joubert Pignon – Huil maar, ik wens je uitstel toe

‘Huil maar, ik wens je uitstel toe’ Is het derde boek van Joubert Pignon dat ik in korte tijd lees. Het is het tweede deel van wat door de auteur een trilogie wordt genoemd. Verwacht geen lange verhaallijnen, familiegeschiedenissen of maatschappelijk relevante bespiegelingen. Pignon houdt van kort. Zijn stukjes zijn humoristisch, bizar of soms ronduit flauw, maar zeker origineel.

Vladimir Makanin - Underground of Een held van onze tijd

Vorig jaar overleed de underground-schrijver Vladimir Makanin. Hij werd geboren in een dorpje in de Oeral in 1937 en groeide op onder het communisme. In 1965 publiceerde hij zijn eerste novelle. ‘Underground of Een held van onze tijd’ uit 1998 is zijn meest bekende boek. Het verhaal draait om de underground-schrijver Petrovitsj. Hij woont in een troosteloos flatgebouw, waar hij op huizen past van bewoners die er tijdelijk niet wonen. Eigenlijk is hij een dakloze.