Rob van Essen – Een man met goede schoenen

In de recentste roman van Rob van Essen - Ik kom hier nog op terug - speelt tijdreizen een rol. Het verhaal is meesterlijk opgebouwd en bevat bizarre wendingen. Het tijdreizen, of ruimer gezegd het opgesloten zitten in een bepaald tijdvak, komt geregeld terug in zijn korte verhalen. Een man met goede schoenen is een dikke bundel met twintig verhalen, sommige van enkele pagina’s, andere van tientallen pagina’s. De vreemde sfeer in alle verhalen is onmiskenbaar van Van Essen. Hij lijkt er plezier in te hebben de lezer op het verkeerde been te zetten. Mocht je Een man met goede schoenen willen lezen, er volgen hieronder wat spoilers.

Annelies Verbeke – Koude soep

De wandelreeks Terloops van Van Oorschot is een groot succes. In de winkel (VanGennep) staan de boekjes in een apart rekje of op de toonbank. Bekende auteurs schrijven over een wandeling die zij maken en/of mijmeren over wandelen en over van alles wat hierbij op hun pad komt. Het zijn ideale cadeauboekjes, ook voor mensen die weinig tijd hebben om te lezen. Inmiddels zijn er achttien deeltjes verschenen en ik zag dat er delen gepland staan van Rob van Essen, Jaap Robben en Gijs Wilbrink.

 

Sanneke van Hassel – Milde klachten

 

Sanneke van Hassel weet in haar verhalen twee dingen heel goed te combineren: het gewone en het afwijkende. Dit lijkt een tegenstelling maar dat is het niet. Alle personages in de bundel Milde klachten zijn levensecht, je kunt ze bijna aanraken en iedere dag in Rotterdam op straat tegenkomen: een gewoon stel met twee puberdochters die de hele dag op hun telefoons kijken, een groep ouderen die een concert in de Doelen bezoekt of een alleenstaande moeder die ’s avonds kantoorpanden schoonmaakt. De omstandigheden zijn echter uitzonderlijk. De tien verhalen spelen in de tijd dat het Corona-virus rondwaarde. Deze gewone mensen proberen hun levens ondanks dat normaal te laten verlopen maar dat lukt niet altijd. Van Hassel laat haar personages dan verrassende, soms zelfs bizarre dingen doen.

 

Annie Ernaux - De plek

De Franse Nobelprijswinnares Annie Ernaux is vooral bekend geworden door haar boek De jaren, waarin zij haar persoonlijke geschiedenis verbindt met de geschiedenis van Frankrijk vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog. Haar andere romans zijn dunner en gaan vaak over persoonlijke onderwerpen die zij ook behandelde in De jaren. In De plek is de hoofdpersoon een vrouw die opgroeide in een arm gezin uit de provincie en die terugblikt op het leven van haar vader. 

 

Gijs Wilbrink – De beesten

 

Ik was onlangs een paar dagen in de Achterhoek en het leek mij een goed idee om De beesten mee te nemen. Het romandebuut van Gijs Wilbrink kreeg lovende kritieken en het onderwerp sprak mij meteen aan. Het verhaal speelt in een grensland: de rand van Nederland, maar ook de rand van het toelaatbare: illegale handel, stroperij, drankmisbruik, veel geweld en crossen door de natuur. Hij situeert het in de Achterhoek maar Wilbrink gebruikt nergens plaatsaanduidingen. Alsof hij ermee wil aangeven dat dit grensland op veel plaatsen, ook in Nederland, kan bestaan.

 

Valentijn de Heer – Beste mevrouw Eva

Elias woont in een keurige buurt. Zijn moeder is een wat flets persoon die weinig kwaads in de zin heeft en zich probeert staande te houden in een gezin waar de vader allesbepalend is. Haar man draait Bach en andere geniale muziek die hij graag aan anderen opdringt. Hij maakt zich over veel druk, zoals over de werknemers van de sociale werkplaats die iedere dag langs hun huis komen en over zijn Saab die voor de deur staat en beschadigd zou kunnen worden door de passerende werknemers: mongolen, zoals zij in die tijd werden genoemd. Mopperen, schelden, sjekkies roken en anderen de les lezen, de vader van Elias is gewoon een klootzak. Vanaf het moment dat het broertje van Elias wordt geboren en duidelijk wordt dat hij verstandelijk beperkt is, komt het niet meer goed met de vader en met het gezin.

 

Kees ’t Hart – De keizer en de astroloog

Het is geen geheim dat Kees ’t Hart een groot liefhebber en bewonderaar is van het werk van Simon Vestdijk. Met De keizer en de astroloog uit 2008 heeft hij een Vestdijkiaanse roman geschreven. Niet alleen doet de manier van vertellen en de thematiek sterk aan zijn voorbeeld denken, ook is de hoofdpersoon een uitbeelding van Vestdijk zelf. De roman speelt in 1927. Simon is een jonge arts die zich wil specialiseren in de psychiatrie. Zijn leermeester Godefroy vraagt hem zijn assistent te zijn bij een bijzonder geval, niet vanwege van psychiatrische kennis, maar omdat Simon thuis is in de astrologie. Deze patiënt blijkt de Duitse keizer Wilhelm II te zijn die sinds zijn vlucht uit Duitsland verblijft in Doorn.

 

Simon Vestdijk – De schandalen

De kritiek op De schandalen was direct na verschijnen in 1953 niet mals. Het boek werd platvloers, grof, aanstootgevend en ongeloofwaardig genoemd. Een recensent van de Telegraaf schreef: “men kan aan deze vuilschrijverij beter niet te veel woorden vuil maken - het is een schandvlek op het toch al niet vlekkeloze oeuvre van de vroeger vaak toch boeiende schrijversfiguur S. Vestdijk.” De roman leidde zelfs tot Kamervragen. Met deze roman sloot Vestdijk een zeer productieve periode af. Tussen 1946 en 1952 schreef hij naast veel ander werk vijftien romans. Na publicatie van De schandalen duurde het tot 1956 tot zijn volgende roman, Het glinsterend pantser, verscheen. De felle kritiek wordt wel als reden voor deze pauze gegeven, maar volgens Maarten ‘t Hart moet je de oorzaak ook zoeken in Vestdijks endogene depressie die in die periode bijzonder hevig de kop opstak.