Franca Treur – Hoor nu mijn stem

Franca Treur brak in 2009 door met ‘Dorsvloer vol confetti’, waarin Katelijne opgroeit in een gereformeerd boerengezin in Zeeland. ‘Hoor nu mijn stem’ speelt in hetzelfde milieu. Gina is een succesvolle radiopresentator. Zij is op weg naar het huis waar zij opgroeide. Haar ouders stierven jong. Ina, zoals zij toen heette, woonde in huis bij twee oudtantes en een opa. Opa is overleden, haar tante Sjaan woont niet meer zelfstandig, tante Ma heeft haar hulp ingeroepen. 

Koos van Zomeren – Otto’s oorlog

Vanaf 1977 schreef Koos van Zomeren een aantal politieke thrillers. In 1983 nam hij afscheid van dit genre. De roman Otto’s oorlog heeft wel een spannend element, maar het verhaal draait om de psychologie van de hoofdpersoon Otto Stein. Als kind maakte hij het bombardement op Rotterdam mee. Later werd zijn vader door de Duitsers weggevoerd om nooit meer terug te keren. Beide gebeurtenissen spelen door in de rest van zijn leven.

Rajko Disseldorp – Hiphop in Nederland

Nederlandstalige hiphop is waanzinnig populair. Bekende clips worden online tientallen miljoenen keren bekeken. hiphop is niet alleen muziek, het is ook (straat)taal. Het is de taal van een groot aantal jongeren. Om die reden heeft een aantal bibliotheken besloten een programma voor jongeren en hiphop te maken, met een eigen Hiphop-collectie, activiteiten rond muziek en tekst. Bibliotheken in Rotterdam, Dordrecht, Haarlemmermeer en Spijkenisse doen mee.

Jan Postma – Vroege werken

‘Vroege werken‘ is geweldig vormgegeven. De foto op de voorkant laat een zeer jonge Postma zien. Hij houdt een fototoestel strak op zichzelf gericht. De titel ‘Vroege werken’ is goed gekozen. Je eerste essaybundel deze titel geven, is dat niet wat pretentieus? Postma antwoordt op de achterflap met: “Ik begin graag bij het begin en laat bescheidenheid liever over aan betere mensen.”

Anne Applebaum – Iron curtain. The crushing of Eastern Europe

De Tweede Wereldoorlog eindigde in ons land in 1945. In Oost-Europa ging de ene bezetting over in de volgende bezetting. Pas in 1989 kwam er een eind aan de overheersing van Oost-Europa door de Sovjet-Unie. In ‘Iron curtain. The crushing of Eastern Europe’ beschrijft Anne Applebaum een cruciale episode in de geschiedenis van dit deel van Europa: vanaf de laatste fase van de Tweede Wereld tot een paar jaar na de dood van Stalin in 1953. De bezetting van Oost-Europa was goed voorbereid en ging gepaard met ideologisch optimisme. De bezetting mondde al snel uit in moordpartijen, deportaties en extreme controle over de hele samenleving.

Jean Giono – The man who planted trees

Jean Giono was een Franse schrijver. Hij leefde van 1895 tot 1970. Hij schreef vooral historisch en mythische romans. De positie van de mens tegenover de almachtige natuur is een bekend thema in zijn boeken.

Tommy Wieringa – De heilige Rita

Tommy Wieringa is het afgelopen decennium uitgegroeid tot een van de grootste schrijvers van Nederland. ‘De heilige Rita’ staat sinds het verschijnen een aantal weken geleden in de top tien van best verkochte boeken.

Thomas Heerma van Voss – Onzichtbare boeken

Op de eerste pagina van dit mooi uitgegeven boekje vertelt Thomas Heerma van Voss dat hij er heel soms nog naar gevraagd wordt: “maar werkte jij nou voor een uitgeverij?” Dat deed hij inderdaad. Babel & Voss heette die uitgeverij. Opgericht door Reinjan Mulder, Daniël van der Meer en Daan, de broer van Thomas. Zijn broer stopte er al snel mee. Thomas werd gevraagd zijn werk over te nemen. Onzichtbare boeken kwam uit bij het eerste lustrum in 2014. In die tijd bestond de uitgeverij al niet meer. Er werden althans geen boeken meer uitgegeven. Maar een uitgeverij opheffen dat doe je niet. Vandaar dat dit boekje kon verschijnen met op de voorkant de naam ‘Babel en Voss uitgevers’.

Ap Dijksterhuis – Het slimme onbewuste

Soms krijg ik te horen dat ik zo positief schrijf over de boeken de ik uitlees. Dat klopt, wanneer een boek mij niet bevalt lees ik het niet uit. Dan hoef ik er niet over te schrijven. En sommige auteurs lees ik niet vanwege slechte ervaringen uit het verleden of vanwege een vaag vooroordeel. Bij ‘Het slimme onbewuste’ had ik op basis van de voorkant en de achterflap al een onbewust gevoel dat het geen heel goed boek zou zijn. Toch heb ik doorgezet en het uitgelezen. Mijn onbewuste ik kreeg gelijk.

Derek Otte - Toflof

Derek Otte is stadsdichter van Rotterdam. ‘Toflof’ is uitgegeven bij zijn eigen uitgeverij Rorschach. De presentatie van ‘Toflof’ op de ss Rotterdam was indrukwekkend. Er waren wel driehonderd, vooral jonge mensen aanwezig: uit alle lagen van bevolking, uit alle hoeken van Rotterdam. Het publiek was enthousiast. Na ieder voorgedragen gedicht werd er luidruchtig geklapt en gejoeld.

Piet Paaltjens – Snikken en grimlachjes

‘Snikken en grimlachjes’ werd in 1867 uitgegeven in Schiedam. Piet Paaltjens was het alter ego van François Haverschmidt en woonde een groot deel van zijn leven in Schiedam. Hij was predikant. De bibliotheek in Schiedam greep de 150^ste verjaardag van de dichtbundel aan om Piet Paaltjens te eren. Er waren lezingen, er is een wandelroute uitgezet en er is een cd uitgebracht met gezongen verzen: de ‘Piet Paaltjens recordings’. De cd is opgenomen op de plek waar 150 jaar eerder het boek is gedrukt.

Manet van Montfrans – Georges Perec, een gebruiksaanwijzing

Georges Perec is een obscure schrijver. Zijn werk is verrassend. In ieder boek is er wel iets geks aan de hand. Lezen over zijn leven en werk verklaart veel over zijn obsessies en de regels die hij zichzelf oplegde. Dit boek van Van Monfrans heet niet voor niets ‘Georges Perec, een gebruiksaanwijzing’.

Bob den Uyl – Aformismen

Bob den Uyl is een schrijver die niet vergeten wordt. Hij is niet wekelijks in het nieuws en zijn boeken worden helaas nauwelijks herdrukt, maar gelukkig is er Uitgeverij Vreugdenberg. Met enthousiasme geven zij regelmatig nieuwe boeken en boekjes uit van en over Bob den Uyl.

Roland Vonk - Dat moet nog blijken

Sommige mensen die je kent via de media, denk je werkelijk te kennen. In het echt blijken zij dan heel anders te zijn. De programma’s van Roland Vonk op Radio Rijnmond beluister ik met regelmaat. Ik zie hem weleens in het echt. Dan wisselen we wat gemeenplaatsen uit. Na het achter elkaar lezen van de bundeling radiopraatjes in ‘Dat moet nog blijken’, heb ik sterk het gevoel hem nu beter te kennen. Maar Roland Vonk zal de eerste zijn om hierover twijfel te zaaien. In hoeverre ken je eigenlijk iemand echt?

Andrew Miller - Puur

Andrew Miller is een populaire Engelse schrijver. Zijn werk is in vele talen vertaald. ‘Puur’ is uit 2011. Het is zijn zesde roman. Het verhaal van ingenieur Jean-Baptiste Baratte speelt in het Parijs van 1785. Hij heeft de opdracht de oude begraafplaats Saint-Innocents te ontruimen.

Georges Perec – Poging tot uitputtende beschrijving van een plek in Parijs

Dit jaar verschenen er twee boeken van Perec in Nederlandse vertaling: in de reeks privédomein het droomboek ‘De duistere winkel’ en bij uitgeverij Vleugels ‘Poging tot uitputtende beschrijving van een plek in Parijs’. Zoals de titel aangeeft biedt dit prachtig vormgegeven boekje een poging tot uitputtende beschrijving van een plek in Parijs. De plek is Place Saint-Sulpice. Perec zat er in oktober 1974 drie dagen lang en noteerde wat hij zag.

Georges Perec – De condottiere

Georges Perec debuteerde in 1965 met de roman ‘Les Choses’. Vijf jaar ervoor had hij ‘Le Condottière’ voltooid. Het boek werd door de uitgeverij Gallimard geweigerd. Als manuscript circuleerde het onder bekenden van Perec. In 2012, dertig jaar na het overlijden van Perec, werd het boek alsnog uitgebracht. De vertaling uit 2014 is van Edu Borger.

Willem Elsschot - Kaas

Kaas is een van de bekendste werken van Elsschot. Het boek vertelt het tragische verhaal van: “Een man die een partij kaas moet verkoopen en niet verkoopen kan.” Elsschot schreef de korte roman in 1933 in veertien dagen tijd. De aanleiding schijnt een bezoek van Greshoff te zijn geweest. Hij bladerde in Lijmen en stelde hoofdschuddend vast dat het boek al van tien jaar terug dateerde. Elsschot schrok hier zo van dat hij onmiddellijk begon met schrijven.

Vladimir Nabokov – Wanhoop

Nabokov schreef ‘Wanhoop’ in 1932 in Berlijn. Het verhaal verscheen in 1934 in een Russisch emigrantentijdschrift en werd in 1936 in boekvorm uitgebracht. Een jaar later vertaalde Nabokov het in het Engels. De meeste exemplaren van deze uitgave gingen verloren door een Duitse bom. In 1965 verscheen ‘Wanhoop’ opnieuw in het Engels. De Nederlandse vertaling van Anneke Brassinga is uit 1991.

Isaac Asimov – Ik, robot

De campagne Nederland Leest vindt ieder jaar in november plaats. Bibliotheekleden krijgen dan een klassieker cadeau. De bedoeling is dat er over het boek wordt gedebatteerd. Dit jaar is gekozen voor ‘Ik robot’ van Asimov. Het boek met negen verhalen verscheen in 1950. De verhalen zijn al wat ouder. Deze uitgave is uitgebreid met een verhaal van Ronald Giphart, dat hij schreef samen met de robot Asibot.

Thomas Heerma van Voss - Plaatsvervangers

Thomas Heerma van Voss is bezeten van muziek. ‘Plaatsvervangers’ is een bekentenis. Hij vertelt over zijn liefde voor bepaalde muziek en probeert te achterhalen waarom hij als blanke welopgevoede jongen zo fanatiek alles van bijvoorbeeld Master P. en zijn label No Limit tot zich wil nemen: hij verzamelt, leest elk interview met hem en luistert oneindig vaak de nummers van boze zwarte rappers.

Japke-d. Bouma – Ga lekker zelf in je kracht staan

Japke-d. Bouma schrijft al jaren in de NRC over jeukwoorden en kantoorclichés. Afgelopen donderdag zag ik haar een verhaal houden over hetzelfde onderwerp. Na afloop kregen we dit boekje van haar cadeau. Het is grappig geschreven, maar al deze stukjes achter elkaar lezen is misschien iets teveel van het goede.

Michelle van Dijk – Darko’s lessen

Vandaag vond in v/h Van Gennep de presentatie plaats van Darko’s lessen. Michelle van Dijk schrijft al langere tijd, maar dit is haar eerste roman. In 2000 won zij  de eerste Write Now! schrijfwedstrijd. Maar haar talent werd al voor die tijd gezien. Tijdens de presentatie vertelde zij dat zij als puber, in een tijd waarin Internet nog niet bestond, een routebeschrijving maakte naar een plek in Rhoon waar een feestje plaatsvond. Een vriendin van haar vond de routebeschrijving geweldig geschreven. Vanaf die tijd was Michelle van Dijk schrijfster. De vriendin heet Vera. Zij wordt bedankt in het boek en kreeg vandaag het eerste exemplaar in handen.

Gerjon Gijsbers - Scheuren in het canvas

Vorige week vond in de Nijmeegse bibliotheek de lancering plaats van de debuutroman van Gerjon Gijsbers. De presentatie begon met een stukje uit de film Buffalo ‘66, het meesterwerk van Vincent Gallo. Daarna was er muziek. De auteur sloot af met een voorlezing, waarna je zijn boek kon kopen. Hij signeerde met een Stanleymes.

Bohumil Hrabal – De toverfluit

Een vertaler van het werk van de Tsjechische schrijver Bohumil Hrabel heeft het niet gemakkelijk. Los van de spreektaal en straattaal die Hrabal hanteert en het gebruik van bedekte termen om de censuur te omzeilen, bestaan er van de meeste verhalen twee of drie versies. De door hemzelf gecensureerde verhalen verschenen in bladen in Tsjecho-Slowakije. De versies in buitenlandse tijdschriften waren ongekuist. Daarnaast bestaan er van veel verhalen oerversies, die hijzelf in klad bewaarde.

Leen Steen – Heethoofd

De ondertitel van ‘Heethoofd’ luidt: ‘De grote Rotterdamse punkroman’. Het boek is meer dan dat. De ruim vierhonderd pagina’s waarin de hoofdpersoon zich in de Rotterdamse punkscene stort gaan ook over vriendschap, liefde, volwassen worden en geknakte idealen.

Alex Boogers – Onder een hemel van sproeten

Op 24 oktober 2017 werd Onder een hemel van sproeten gepresenteerd in een afgeladen Bird. Het boek was een half jaar eerder gepland, maar Alex Boogers had zoveel lezingen na zijn succesvolle boek Alleen met de goden - vooral op middelbare scholen - dat hij minder toe kwam aan schrijven.

Georges Perec – De duistere winkel

Elk nieuw boek van de Franse schrijver Georges Perec is een verrassing. ‘De duistere winkel’ is het derde boek van hem dat is vertaald en uitgebracht in de reeks privé-domein. Eerder verschenen ‘W of de jeugdherinnering’ en het boek met de mooiste titel voor een autobiografie ‘Ik ben geboren’. ‘De duistere winkel’ bevat de weergave van 124 dromen die Perec noteerde in de periode 1968-1972.

John Green – Een weeffout in onze sterren

Ik plaatste een oproep om je favoriete Young Adult boek aan mij door te geven voor een uitzending bij Radio Rijnmond en kreeg tientallen titels opgedrongen. De naam John Green kwam een paar keer langs, dus ontkwam ik er niet aan een boek van deze zeer populaire schrijver van jongerenboeken te lezen. Het viel mij niet tegen.

Van de straat – en of! Het beste van Frans Vogel

Gisteren (14 oktober) ontving de Groningse Lilian Zielstra de Frans Vogel Poëzieprijs. Het was voor het eerst dat deze tweejaarlijkse prijs voor jonge Nederlandstalige dichters werd uitgereikt. De prijs “dient om jonge dichters te stimuleren die schrijven binnen de geest – in de ruime zin des woords – van het dichterschap van Frans Vogel.”

Eva Meijer – De soldaat was een dolfijn

Eva Meijer is allround kunstenaar. Zij schrijft, tekent, maakt muziek, filosofeert en is onlangs gepromoveerd. ‘De soldaat was een dolfijn’ is verkorte versie van haar proefschrift ‘Political animal voices’. De centrale vraag in haar boek is hoe we op een democratische manier kunnen samenleven met niet-menselijke dieren. Hiervoor is medezeggenschap van niet-menselijke dieren nodig.

A.L. Snijders – Heimelijke vreugde 2

Na het lezen van ‘Heimelijke vreugde 1’ volgt als vanzelf het lezen van ‘Heimelijke vreugde 2’. In deze bundel zijn twee boeken opgenomen: ‘De taal is een hond’ en ‘Niets is zo mooi als nutteloze kennis’. A.L. Snijders is in deze stukken, die hij schreef voor de Deventer Dagblad Combinatie, op zijn best. Net als in HV1 zijn in dit boek de begeleidende berichten aan de hoofdredacteur opgenomen.

Herman Pleij – Geluk?

Voor de maand van de geschiedenis schreef Herman Pleij dit boekje over geluk. Het is geen essay of pamflet geworden, maar een korte blik op hoe de Middeleeuwse samenleving geluk zag en hoe dit beeld in Europa is veranderd na 1500. Hij trekt geen conclusies, behalve dat onbeknotte vrijheid misschien een essentiële voorwaarde is voor intieme gelukservaring.

Vladimir Nabokov – Masjenka

'Masjenka' is het romandebuut van Nabokov. Hij schreef het boek in het Russisch. Het verscheen in 1926. De vertaling uit 1994 is van Jan Pieter van der Sterre, die daarvoor de Russische versie met de door Nabokov geredigeerde Engels versie vergeleek. Hij kwam daarbij een aantal opmerkelijke afwijkingen tegen. In overleg met de zoon van Nabokov zijn deze afwijkingen in de Nederlandse vertaling gecorrigeerd.

Hermann Ungar – De Verminkten

Hermann Ungar is een bijna vergeten Tsjechische schrijver. Hij leefde van 1893 tot 1929 en werd dus niet oud. Hij schreef een handvol boeken, niet in het Tsjechisch, maar net als zijn stadsgenoot Kafka in het Duits. Ungar is wel met Kafka vergeleken. Eenzelfde beklemmende sfeer is bij beide auteurs aanwezig. Ungars werk is meer expliciet, minder mysterieus dan dat van Kafka. De twee hebben elkaar nooit ontmoet.

Niko Tinbergen – Eskimoland

De latere Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen reisde in 1932 met zijn vrouw naar Groenland. Zij zouden er ruim een jaar blijven. Hun wetenschappelijke werk bestond uit het observeren van vogelgedrag. Hier legde Tinbergen de basis voor zijn ideeën over het onderzoek naar diergedrag. ‘Eskimoland’ is het verslag van dit jaar, waarin zij nauw samenleefden met de lokale bevolking.

Nhung Dam – Duizend vaders

‘Duizend vaders’ is een vreemd boek over een elfjarig meisje in een afgelegen dorp. Haar ouders ontvluchtten ooit een oorlogsgebied in Vietnam. Nhung, zoals het meisje heet, woont alleen met haar gekke moeder. Haar vader is weggelopen. Het dorp Beiahêm zit vol dreiging. Het meisje zoekt vertrouwen, maar alleen haar rijke fantasie kan haar redden. Het verhaal zit vol surrealistische gebeurtenissen.

A.L. Snijders – Heimelijke vreugde 1

A.L. Snijders staat bekend om zijn zeer korte verhalen (zkv’s). In de vorige eeuw schreef hij wat langere stukken voor de Deventer Dagblad Combinatie. Deze stukken verschenen in boekvorm. In het eerste deel ‘Heimelijke vreugde’ staan de bundelingen ‘Ik leef aan de rand van de wereld’ en ‘Het kalme glijden van de boot naar de waterval’. Bijzonder is dat bij de stukken de begeleidende brieven aan de hoofdredacteur Van der Moer zijn opgenomen.

Frank Dikotter – De tragiek van de bevrijding

Frank Dikötter is een groot kenner van de Chinese geschiedenis. Hij werkt aan de universiteit van Londen en van Hongkong en heeft een hele reeks boeken over China geschreven. ‘De tragiek van de bevrijding’ is het eerste deel van een trilogie over communistisch China. Het boek heeft als ondertitel: ‘De geschiedenis van de Chinese revolutie 1945-1957. In ‘Mao’s Massamoord’ behandelt hij de periode 1958-1962 en ‘De culturele revolutie’ gaat over de jaren 1962-1976.

Thomas Verbogt - Hoe alles moest beginnen

‘Hoe alles moest beginnen’ is een liefdesgeschiedenis tussen Thomas en Licia. Op zesjarige leeftijd leren zij elkaar kennen. Zij zijn tot hun twaalfde jaar onafscheidelijk. In hun latere leven zien zij elkaar enkele keren terug: als twintigers, veertigers en zestigers. Naast een liefdesverhaal is het boek een ontdekkingstocht.

Sanneke van Hassel – Stille grond

Sanneke van Hassel staat bekend als schrijfster van korte verhalen. Stille grond is haar tweede roman. In haar verhalen weet zij snel de juiste sfeer op te roepen die bij een personage past. Na een paar zinnen zit je midden in iemands dagelijkse leven. Wat volgt is vaak een ingrijpende beslissing of een onverwachtse wending in het leven van de hoofdpersoon. In Stille grond past Van Hassel ditzelfde procedé toe. Dit heeft een zeker risico, want hoe lang blijft het leven van twee enigszins saaie mensen boeiend? Van Hassel slaagt er zonder meer in om de gebeurtenissen die hun levens veranderen tot het einde tot spannend te houden.

Femke Schavemaker - Karkas

In haar debuutroman ‘Karkas’ beschrijft Femke Schavemaker van binnenuit de ontwikkeling van een geestelijke stoornis bij een jonge vrouw: Nora van Middelaar. Door de directheid en intensiteit van de beschrijving ga je een heel eind met haar mee. Het verhaal begint op haar veertiende. Schavemaker springt elk hoofdstuk een paar jaar vooruit. Het verhaal eindigt wanneer Nora dertig is.

Bill Bryson – One summer. America 1927

Bill Bryson is een schrijver van populair wetenschappelijke boeken. Hij werd bekend met A short history of nearly everything. In tegenstelling tot deze bestseller die over zo’n beetje alles gaat, ligt de focus van One summer op Amerika in de zomer van 1927. Je kunt Bryson niet betichten van cryptische boektitels.

Niki Korteweg – Een beter brein

Niki Korteweg is neurobioloog en wetenschapsjournalist. Haar interesse in hersenwetenschap kreeg een andere dimensie toen zij zelf merkte dat door een burn-out haar brein niet meer optimaal functioneerde. Korteweg ging op zoek naar manieren om het brein te verbeteren en schreef daar dit boek over.

Gerjon Gijsbers – Ik keek naar boven en had geen idee

Vorig weekend hoorde ik Gerjon Gijsbers en werd ik fan van hem. Tijdens het festival ‘Duizel in het park’ zat hij naast een vuurkorf en las voor uit deze bundel radiogollems. Zijn gollems zijn tragisch en komisch en levensecht. Hij schrijft over muziek, ziekte, alcohol en de medemens. Hij schrijft vooral over zichzelf.

Murat Isik - Wees onzichtbaar

Wees onzichtbaar is de tweede roman van Murat Isik. Het vuistdikke boek bevat de levensgeschiedenis van een kansloze jongen die zich opwerkt tot rechtenstudent. Hij heeft alles tegen om zo ver te komen. Hij is van Zaza-Turkse afkomst, zijn vader is een tiran, hij wordt gepest op school en hij groeit op in de Bijlmer.

Anna Enquist – Een tuin in de winter

De ondertitel van dit recente deel uit de prachtige reeks privé-domein luidt: ‘herinneringen aan Gerrit Kouwenaar’. Anna Enquist was goed bevriend met Kouwenaar. Zij ontmoetten elkaar in 1992 tijdens Poetry International in Rotterdam. Anna Enquist was gedebuteerd met ‘Soldatenliederen’ en won tijdens het festival de C. Buddingh’ prijs.

Henk van Straten – Wij zeggen hier niet halfbroer

Als kind noemde Henk de broer van een vriendje halfbroer. De moeder greep in en zei: “Wij zeggen hier niet halfbroer.” Henk heeft drie halfbroers. Zijn moeder was getrouwd en woonde in een dorpje onder Eindhoven. Zij ontmoette Henks vader, raakte zwanger en verhuisde naar Rotterdam-Delfshaven. Later miste zij de drie jongens en vond een praktisch oplossing: doordeweeks in Eersel met haar vier kinderen, in het weekend met Henk bij haar nieuwe man. Zij was niet gelukkig.

Bert Natter – Remington

‘Remington’ is het verhaal van een vader en zoon die samen een tocht maken vanuit Hamburg naar huis. Remington is de schrijfmachine die deze oude dichter overal naartoe meeneemt. Hij leeft voor een groot deel in het verleden. Het eigenlijke verhaal gaat over hun gezamenlijke verleden.

J.A. Deelder – Geheid Deelder

Ik lees de verhalen van Deelder altijd met plezier. Deelder schrijft goed, hij ziet scherp en aan humor ontbreekt het hem nooit. Deze bundel uit 1994 bevat zes verhalen. Zij gaan onder meer over kabouters, seks in Boedapest en heipalen.