J.M. Coetzee – Portret van een jongeman

Portret van een jongeman (origineel Youth, vertaling Peter Bergsma) is samen met Boyhood: Scenes from Provincial Life het enige autobiografische werk van Coetzee. Na lezing ervan rest de vraag hoe hij in hemelsnaam van een in zichzelf gekeerde computerprogrammeur is uitgegroeid tot de schrijver van wereldformaat.

Lodewijk van Oord – De Duif

Het nieuwjaarschenk van uitgeverij Cossee is een prachtig uitgegeven boekje met een mooi verhaal van Lodewijk van Oord. Hij schreef ‘Albrecht en wij’. In het voorjaar van 2016 verschijnt  zijn tweede roman ‘Alles van waarde.’

A.F.Th. van der Heijden – De ochtendgave

Liefhebbers van het werk van A.F.Th. van der Heijden waren in afwachting van de roman 'Kwaadschiks', deel 6 van de Tandeloze tijd. Maar plotseling kwam de schrijver met deze historische roman. Het schrijven van de ‘De Ochtendgave’ was een jaren terug verleende opdracht van de gemeente Nijmegen. Van der Heijden koos als onderwerp de Vrede van Nijmegen in 1678. Hoofdpersoon is Caspar Sonmans, secretaris van de ambassade der Staten-Generaal.

Auke van der Woud - De nieuwe mens

In ‘De Nieuwe Mens’ verdedigt cultuurhistoricus Auke der Woud één centrale stelling. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw vond er een zeer ingrijpend proces plaats: de eeuwenoude beschaving maakte in een proces van zo’n 100 jaar plaats door dé nieuwe cultuur. Alle veertig hoofdstukken moeten deze stelling onderbouwen. Van der Woud zegt het niet expliciet, maar door de tekst heen lees je voortdurend dat hij dit proces afkeurt. Ook de terminologie die hij hanteert wijst op zijn afkeuring: de nieuwe cultuur is materialistisch, versnipperd, vormloos en inhoudsloos.

De schouw 1940-2015. Verhalen uit een kroeg

Rotterdam kent een aantal legendarische cafés. Een legende wordt pas volledig wanneer er een boek over zo’n café wordt geschreven. Voor ‘De Schouw’ ligt dit boek er nu. Het is uitgebracht ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de zaak aan de Witte de Withstraat 80.

L.H. Wiener – Eindelijk volstrekt alleen (luisterboek)

‘Eindelijk volstrekt alleen’ is uitgebracht in 2008 en als je niet beter zou weten kun je het beschouwen als zijn zwanenzang. Maar L.H. Wiener schreef hierna nog enkele meesterwerken. Ik ga ze binnenkort lezen.

Nederland. Een objectief zelfportret in 51 voorwerpen

Afgelopen zondag hoorde ik in boekhandel Donner Wim Brands enthousiast over dit door hem en Jeroen van Kan samengestelde boek praten. Ik wilde het meteen lezen. De twee hebben een selectie gemaakt van 51 typische Nederlandse voorwerpen en mensen gevraagd er een stukje over te schrijven.

Rob van Essen – Hier wonen ook mensen

Vorig jaar won Rob van Essen de J.M.A. Biesheuvelprijs voor deze verhalenbundel. De jury prees hem “voor zijn rijke register aan personages en vertellingen: van realistisch tot absurd, van hilarisch tot diep ontroerend en zo nu en dan dit alles tegelijkertijd.’ Juryrapporten staan altijd vol lof, maar deze gevarieerdheid is iets wat mij bij lezing ook opviel.

Heere Heeresma – Bleib gesund!

Heere Heeresma hield rekening met mensen die ooit interesse zouden tonen in zijn nalatenschap. Dozen vol brieven en andere persoonlijke zaken droeg hij over aan het Letterkundig Museum. Daaruit is deze dikke brievenbundel voortgekomen.

L.H. Wiener – De verhalen 2

Na het lezen van de eerste kloeke verzamelbundel van Wiener begon ik direct aan deel twee. Deze latere verhalen zijn even goed als de eerdere. Er is wel een verschuiving te zien. De paranoia is wat verminderd, het drankgebruik is toegenomen. En aan het eind van het boek – de verhalen zijn chronologisch gerangschikt en ik beschouw ze als grotendeels autobiografisch – breekt enigszins de zon door in het leven van Wiener: hij wordt vader.

Stefan Brijs – Maan en zon

Alles wat ik van Stefan Brijs heb gelezen is goed geschreven, zowel zijn romans als zijn essays over vergeten schrijvers. De laatste twee romans ‘De Engelenmaker’ en ‘Post voor mevrouw Bromley’ zijn echt geweldig. De verwachtingen bij deze nieuwe roman waren dus hooggespannen.

‘Maan en zon’ is geen dik boek. Het is anders dan zijn voorgaande boeken, maar bijna elk boek van Brijs is qua onderwerp geheel anders dan zijn andere boeken. ‘Maan en zon’ speelt op  Curaçao. De verteller is broeder en onderwijzer Daniel.

Elfie Tromp - Underdog

Elfie Tromps boek Goeroe was een geslaagd debuut: strak geschreven, komisch en treurig tegelijk. Hoofdpersoon Elfie betreedt hierin de echte wereld als naïef medium, oogst succes en jaloezie, en laat tenslotte de slechte mensen achter zich.

Anna Enquist – Hoor de stad

Anna Enquist ken ik vooral van haar romans. ‘De thuiskomst’ en ‘Contrapunt’ zijn mooie boeken. Zij is een veelzijdig talent. Naast schrijver is zij psychoanalyticus en pianiste. Enquist debuteerde in 1991 met poëzie: ‘Soldatenliederen’.

Jan Siebelink – Margje

Jan Siebelink heeft een hoop geschreven voordat hij tien jaar geleden doorbrak met Knielen op een bed violen. Daarna verkochten zijn eerdere boeken een stuk beter. Ik vind niet al zijn werk even goed, maar zijn bestseller heb ik met veel plezier gelezen. Het boek draait om zijn godsdienstwaanzinnige vader. Margje gaat over de moeder.

Onno Blom – De conversationalist

Theo Sontrop was een bekende uitgever in het genre Martin Ros en Geert van Oorschot. Hij leeft thans teruggetrokken op Vlieland, tussen enorme stapels boeken. Hij is uitgeamsterdamd. In het schrijven van een autobiografie heeft hij geen zin.

Koos van Zomeren – Alles is begonnen

Koos van Zomeren heeft een enorm oeuvre. Hij debuteerde in 1965 als dichter en schreef daarna een aantal romans. Begin jaren zeventig werkte hij voor het Vrije Volk en was hij actief binnen de extreem-linkse politieke beweging. Eind jaren zeventig publiceerde hij een aantal thrillers en was hij verslaggever bij minder linkse media.

Peter Buwalda – Suzy vindt van niet

Na het lezen van de recente bundel van Buwalda onder de titel ‘Van mij valt niks te leren’, bestelde ik meteen zijn eerdere bundel stukjes. ‘Suzy vindt van niet’ is meer van hetzelfde en daarmee oké.

Tania Heimans – Het huis met de leeuwen

Het huis met de leeuwen is een fijn Rotterdams boek. Het gaat over de Rotterdamsche Diergaarde van voor de oorlog en over Corry Kuiper-de Jongh, de vrouw van de directeur. Tania Heimans heeft het boek opgezet als roman, maar je kunt het ook als een geschiedschrijving of een biografie lezen.

Heere Heeresma – Zilveruitjes

‘Zilveruitjes’ werd in 1988 in een zeer beperkte oplage uitgegeven. Ik zocht er al jaren naar en vond het boekje deze week via boekwinkeltjes. De dichtbundel is mooi strak vormgegeven. Volgens Heeresma zelf zijn de verzen allemaal geschreven in één nacht van 8 op 9 mei 1981.

Nederland leest de mooiste korte verhalen, editie Noord-Holland

Het aardige van de campagne Nederland Leest is dat het cadeau voor bibliotheekleden er is in twaalf edities. De keuze van A.L. Snijders volgt in elke editie op  een aantal ‘provinciale’ verhalen. De Zuid-Hollandse keuze vond ik niet erg origineel, de Noord-Hollandse daarentegen is erg goed.

Bregje Hofstede – De hemel boven Parijs

De hemel boven Parijs is het debuut van deze jonge schrijfster. Zij publiceerde eerder verhalen en essays over onder meer kunst. De hemel boven Parijs werd alom geprezen. Uitgeverij Cossee heeft in deze uitgave voorin twee pagina’s loftuitingen opgenomen, een beetje overdreven.

Rotterdam in de wederopbouw

Alweer een fotoboek over Rotterdam. Niet alleen hedendaags Rotterdam is populair, ook het verleden verkoopt goed. Vooroorlogs Rotterdam kreeg lange tijd de meeste fotoboekenaandacht. De laatste tijd doen boeken over de wederopbouw het goed.

L.H. Wiener – De verhalen 1

Sinds kort ben ik een groot liefhebber van het werk van L.H. Wiener. In deel 1 van deze verzameling staan de verhalen die hij schreef tussen 1967 en 1982. Een aantal verhalen kende ik al, de meeste niet. Bijna alles wat L.H. Wiener schrijft is goed. Je leest de eerste pagina van een verhaal en je zit er meteen middenin. Wel moet je bestand zijn tegen zijn misantropie.

James Mauro – Twilight at the world of tomorrow

In de Twilight at the world of tomorrow worden drie verhalen verteld: het verhaal van de New York World’s Fair in 1939/1940, het verhaal over twee politieagenten van de anti-terreur eenheid die de aanslag op 4 juli 1940 op diezelfde tentoonstelling niet overleefden en het verhaal van Albert Einstein, gevlucht voor het Duitse regime.

Willem Frederik Hermans – Annum Veritatis

Onder het pseudoniem Pater Anastase Prudhomme S.J. schreef Hermans in 1968 dit genieten boekje van 24 pagina's. Het pamflet is gericht tegen de Katholieke Kerk en tegen de filosoof Delfgauw. Het stuk is nogal gedateerd.

Marten Toonder – De ombrenger

Bij het woord ombrenger denk ik aan iets met dodelijke afloop. Dat valt schijnbaar mee in dit Bommel-verhaal uit 1971. Er vallen nooit doden in Rommeldam. Wel zorgt het onttrekken van Om uit de lucht ervoor dat de bewoners last krijgen van duizelingen. In hun nieuwe schone auto’s, die rijden op Om in plaats van op stinkende benzine, veroorzaken zij hierdoor ongelukken.

Peter Buwalda – Van mij valt niks te leren

Ik lees niet fanatiek de Volkskrant. Had ik dat wel gedaan, dan had ik de columns van Buwalda gekend. Buwalda is vooral de schrijver van dat ene boek, ‘Bonita Avenue’. Om het wachten op de opvolger te verzachten worden zijn Volkskrantcolumns in boekvorm uitgegeven. Maar ik doe hem hiermee tekort. De columns zijn zeker het (her)lezen waard.

Katten van de straat

De stichting Zwerfkatten Rijnmond bestaat 12½ jaar. De vele vrijwilligers (80!) en 5 parttime medewerkers zetten zich in voor katten die om de een of andere reden op straat zijn beland.

Ronald Giphart – Harem

“Harem’ is de eerste roman van Giphart die ik heb uitgelezen. Met bijna 400 pagina’s is het een dik boek. Gezien het onderwerp – een bijzondere familiegeschiedenis met aan het hoofd een wereldberoemde fotograaf – zou dit gepast zijn, maar het resultaat had beter in 200 pagina’s verteld kunnen worden.

Willem Frederik Hermans – De liefde tussen mens en kat

Hermans was een groot kattenliefhebber. ‘De liefde tussen mens en kat’ is een uitgave  uit 1985, van de Bijenkorf, een winkel die toen nog veel aan literatuur deed.

Nederland leest de mooiste korte verhalen, editie Zuid-Holland

Voor de campagne Nederland Leest die vanaf 1 november losbarst heeft A.L. Snijders een mooie bundel korte verhalen samengesteld. Ieder lid van de bibliotheek kan in de maand november dit boek gratis ophalen. Zolang de voorraad strekt natuurlijk. Maar er wordt een half miljoen exemplaren over Nederland uitgestort, dus dat moet lukken.

Thomas Verbogt – Als de winter voorbij is

De nieuwste roman van Thomas Verbogt gaat denk ik heel erg over hemzelf. Het is een melancholisch boek, waarin de verteller terugkijkt op zijn leven en de kleine gebeurtenissen en ontmoetingen die een blijvende invloed op hem hebben gehad. Het is niet humoristisch zoals andere boeken van Verbogt. En het is minder vrijblijvend.

Arjen van Lith – Mijn snor

Kun je 150 pagina’s volschrijven over je snor? Arjen van Lith kan het. ‘Mijn snor’ is een grappig boekje in klein formaat. De schrijver liet een maand zijn snor staan en berichtte daar dagelijks over.

Leon Verdonschot – Alles van elkaar

Leon Verdonschot is een bekende Nederlander. Misschien is dat de reden dat ik hem slechts vaag kende van naam. ‘Alles van elkaar’ is zijn eerste roman.

Groot Graaf Boek

Deze week werd het ‘Groot Graaf Boek’ ten doop gehouden in Bibliotheek Rotterdam. Het kinderboek is geschreven door Hans Post en geïllustreerd door Marjolein Haspels en Zohra Noordam.

A. L. Snijders – De libelleman

De maand november nadert: de maand van Nederland Leest en van A.L. Snijders. Hij heeft een verzamelbundel met  korte verhalen samengesteld voor deze landelijke actie. Vanaf 1 november is het boek gratis verkrijgbaar voor bibliotheekleden.

Hans Zirkzee – Jazz in Rotterdam

Jazz in Rotterdam’ is een monument. Het vierkante boek is 500 pagina’s dik, rijk geïllustreerd en mooi vormgegeven. Het weegt een paar kilo. Hans Zirkzee beschrijft de jazz in Rotterdam vanaf het prille begin, dat is vanaf de laatste decennia van de negentiende eeuw. ‘Jazz in Rotterdam’ was genomineerd voor het beste Rotterdamse boek 2015.

Thomas Verbogt – Herfst in het Oosten

Thomas Verbogt is geboren in Nijmegen. Later woonde hij in Arnhem. In dit boek vertelt hij over deze twee steden: het zijn herinneringen, bespiegelingen en sterke verhalen. Verbogt was in 2010 Artist in Residence en heeft hiervoor een tijdje gebivakkeerd in het Nijmeegse Besiendershuis.

Jens Christian Grondahl - Hartslag

Van Jens Christian Grøndahl zijn er inmiddels vijftien boeken vertaald in het Nederlands. Hij krijgt steeds meer waardering en zijn trouwe schare liefhebbers groeit. Hartslag is uit 1999 en in 2005 vertaald door Gerard Cruys.

Monica Wesseling – Kan een regenworm ook verzuipen?

In het Natuurdiorama te Holten kocht ik dit grappige boekje. Het is een vervolg op ‘Waarom krijgt een specht geen koppijn?’ van dezelfde auteur. De opzet is eender:  er worden honderd vragen beantwoord van het soort: ‘Kan een mol zich omdraaien in zijn gang?’ Of: ‘Steken stekelbaarzen?’ De toon is licht, het antwoord is kort, maar goed doordacht en wetenschappelijk verantwoord.

J.M. Coetzee – In ongenade (luisterboek)

In ongenade is een fantastisch boek. Voorgelezen door Hans Croiset wordt het alleen maar beter. Het grote thema is schuld en schaamte. Hoofdpersoon is David Lurie: begin vijftig, gescheiden, docent Engelse letterkunde aan de universiteit van Kaapstad, maar tegenwoordig heet dat zoiets als communicatiekunde.

Judith Koelemeijer – Hemelvaart

Judith Koelemeijer brak in 2001 door met ‘Het zwijgen van Maria Zachea’. Het boek werd geprezen én gelezen. Haar tweede boek ‘Anna Boom’ was net als haar debuut literaire non-fictie. Het werd eveneens een succes. Hemelvaart is uit 2013 en is zeer persoonlijk. Het gaat over de vroege dood van een vriendin van Koelemeijer.

Lodewijk van Oord – Albrecht en wij

Lodewijk van Oord schreef verhalen, gedichten en essays. Zijn debuutroman heeft een wat merkwaardige titel en een opvallende voorkant. De omgekeerd aan een touw hangende neushoorn lijkt een fantasiebeeld. In de roman komt deze scene, het kolossale dier wordt per helikopter vervoerd, echt in het verhaal voor.

Jules Deelder – Konijnenhok op Overschie

Deelder kan meesterlijk moppen vertellen. In dit boekje uit 2005 – ik kocht het in een Deventer boekwinkel – staan 100 pagina’s vol met moppen. Ze zijn van het niveau: ‘er komt een man bij de hoeren’. Ook veel ‘Sam & Moos’, ‘een Duitser, een Belg en een Nederlander’ en ‘komt een man in de kroeg’.

Raoul de Jong – De grootsheid van het al

Raoul de Jong is een padvinder in de geheime orde van Puck en loopt in die hoedanigheid van Rotterdam naar Marseille, waar zijn moeder woont. Volgens de statuten mag een padvinder in de orde van Puck niet opgeven en niet liften, maar in artikel 5 staat: “Een padvinder in de orde van Puck is ook maar een mens.”

Ernest van der Kwast – IJsmakers

De titel ‘De ijsmakers’ geeft precies weer waar dit boek van Ernest van der Kwast over gaat: ijs maken. De families van ijsmakers kwamen uit het Noorden van Italië, uit arme dorpjes waar vanuit zij in de zomer naar het Westen trokken om ijs te maken en te verkopen. ‘De IJsmakers’ draait om de familie Talamini die in Rotterdam terecht komt en daar Venezia openen.

L.H. Wiener – Niet aaien

L.H. Wiener is voor alles een verhalenschrijver. Vanaf half jaren zestig publiceerde hij  verhalen in literaire tijdschriften en verschenen er met regelmaat bundels van hem. Pas tien jaar geleden kreeg hij erkenning met de verzameling: De Verhalen I en De Verhalen II.

Nina Polak – We zullen niet te pletter slaan

Nina Polak is redacteur bij de Correspondent. ‘We zullen niet te pletter slaan’ is haar debuutroman. Zij is net als Jaap Robben en Niña Weijers genomineerd voor de  ANV-debutantenprijs. De winnaar wordt 20 september bekend gemaakt.

Hugo Borst - O, Louis

Een boek over een lelijke man die zich voortdurend opwindt, ruzie maakt met mensen die hem iets vragen, vriendschappen verbreekt om een kleinigheid, zijn eigen vrouw afzeikt en graag Bacardi-cola drinkt kan mooie literatuur opleveren.

L.H. Wiener – Ochtendwandeling

De naam L.H. Wiener ken ik al heel lang. Ik kan mij niet herinneren iets van hem gelezen te hebben. Nu ik mij stort op het Nederlandse korte verhaal, ontkom ik niet aan hem. ‘Ochtendwandeling’ is uit 1996 en bevat 13 verhalen. De meeste ervan zijn uitstekend.