J.J. Voskuil – Bijna een man. Dagboeken 1939-1955

Begin november begon ik in dit eerste deel van de dagboeken van Voskuil (1926-2008). Dat zegt al iets over wat ik vond van de ruim 650 pagina’s tekst. Bij het verschijnen van ieder deel van Het Bureau spoedde ik mij eind jaren negentig naar de boekwinkel om de honderden pagina’s in een paar dagen te verslinden. Dit dagboek, inmiddels zijn er nog twee delen verschenen, is anders van stijl, maar ook niet zo anders dat je de schrijver van Het Bureau er niet meer in herkent. Wat het dan precies maakt dat ik soms nauwelijks door de tekst heen kwam is mij niet helemaal duidelijk. Ligt het aan mijn smaak die misschien is veranderd of is Voskuils dagboek gewoon niet zo erg geslaagd en had het beter onuitgegeven kunnen blijven?

 

Rob van Essen – Ik kom hier nog op terug

 

Vlak voor het einde van het jaar las ik een van de beste Nederlandse romans van 2023. Ik ben een liefhebber van het werk van Rob van Essen en Ik kom hier nog op terug is een meesterlijke roman. De hoofdpersoon Rob Hollander studeerde in de jaren tachtig van de vorige eeuw filosofie in Amsterdam, maar gaf de studie na enige tijd op. Hij heeft geen contact meer met zijn medestudenten. Later is hij journalist en werkt hij aan een artikel over waar zijn medestudenten zijn terecht gekomen in de maatschappij. Hij komt in contact met Icks, die hem uitnodigt naar Los Angeles te komen. Daar krijgt hij het aanbod om terug te reizen in de tijd.

 

Kees ’t Hart – Teatro Olimpico

 

Teatro Olimpico uit 2015 is een wat andere roman dan ik van Kees ’t Hart gewend ben. Het verhaal is weliswaar, zoals in al zijn proza geschreven vanuit een ik-figuur en de setting is zoals gewoonlijk weer bijzonder, maar het was nadrukkelijk zijn bedoeling om een geestig verhaal te schrijven. Twee theatermakers uit Den Haag, de verteller Kees en zijn vriend Hein, worden gevraagd om hun stuk over Rousseau in het Italiaanse Teatro Olimpico op te voeren. Zij stemmen natuurlijk in en gaan aan de slag, maar voordat de opvoering kan plaatsvinden moeten er de nodige hobbels genomen worden. Bijna alles gaat mis.

 

Aart Hoekman – Mag de sirene aan?

 

Op 30 juli 2020 stierf Maarten Biesheuvel. Zijn vrouw Eva, waar hij zestig jaar mee samen was geweest, was anderhalf jaar ervoor doodgegaan. Aart Hoekman kende Maarten veertig jaar en bezocht hem de laatste jaren van zijn leven veelvuldig. “Jij moet m’n biografie schrijven. Je weet toch alles van me?” zei Maarten tegen hem. Mag de sirene aan? is geen biografie geworden, maar een liefdevol boekje waarin Hoekman laat zien hoe het de laatste jaren van zijn vriend verging. Biesheuvel is zelf veel aan het woord. Hoekman maakte opnamen van de verhalen die Biesheuvel hem over zijn leven vertelde. “Onthoud dat apparaatje het allemaal wel?”

 

Rob van Essen – Februari

Bij uitgeverij Das Mag verscheen een reeks van twaalf boekjes, waarin twaalf Nederlandse schrijvers een verhaal over een maand schreven. Rob van Essen kreeg de maand februari toebedeeld, of misschien koos hij hier zelf voor. Het is in ieder geval de rottigste maand van het jaar, waarbij de verteller zelfs de vraag opwerpt of het wel een maand is en niet een verdwaald einde van een jaar. 

Kees ’t Hart en Maarten ’t Hart – De toetssteen

 

Kees ’t Hart en Maarten ’t Hart delen niet alleen hun achternaam, zij zijn ook bijna even oud, zijn beiden hartstochtelijke lezers en zij delen een passie voor Vestdijk. In januari 2020 stelde Maarten voor om een briefwisseling te beginnen over Vestdijk. Kees was meteen enthousiast. Dit leidde in acht maanden tijd tot zevenenzestig brieven die voornamelijk over Vestdijk gaan, maar ook over andere literatuur, filosofie en klassieke muziek. De geestdrift in hun brieven over alles wat zij gelezen hebben werkt aanstekelijk. Ik heb meteen een paar titels van Vestdijk genoteerd, die ik nog moet lezen.

 

Kees ’t Hart – Hotel Vertigo

 

Hotel Vertigo is een roman uit 2012. Vincent van Zandt is een gepensioneerde architect die San Francisco bezoekt. Hij is hier voor het eerst terug sinds hij er in 1957 als een scholier via een uitwisselingsproject voor een paar maanden verbleef. Hij logeert in Hotel Vertigo, waarmee het verband met Hitchcock meteen is gelegd. Hier nam de regisseur enkele scènes op voor zijn film Vertigo. Vincent maakte als zeventienjarige deel uit van de zogenaamde second unit en was betrokken bij opnames in het hotel. 

Kees ’t Hart – Pleidooi voor pulp

Onlangs las ik twee dichtbundels van Kees ’t Hart en ben ik mij in zijn werk gaan verdiepen. Er ligt een stapeltje boeken klaar om te lezen. Hoewel ik vroeger wel eens wat van Kees ‘t Hart heb gelezen is het opmerkelijk dat ik hem niet eerder heb ontdekt, want alles wat ik van hem lees bevalt mij heel erg. Zelfs zijn briefwisseling met Maarten ’t Hart over Vestdijk heb ik destijds links laten liggen. Vreemd, want ik heb bijna alles van Maarten ’t Hart gelezen en ik houd erg van het werk van Vestdijk. Vandaag dus het boek getiteld Toetssteen meteen tweedehands besteld. Pleidooi voor pulp is non-fictie; de manier van schrijven van Kees ’t Hart in dit boek is even prettig als in zijn romans en verhalen.

 

Lies Gallez - honger, heteronormativiteit & het heelal

 

Voor het zomernummer van Awater (2023) schreef ik de volgende recensie:

 

In 2021 debuteerde de Vlaamse Lies Gallez met de verhalenbundel Het water vangen en riep NRC Handelsblad haar uit tot rijzende ster. De bundel ontving veel lof en werd poëtisch genoemd. In alles klonk de stem van de dichter door. Opmerkelijk is dat haar poëziedebuut honger, heteronormativiteit & het heelal teksten bevat die je ook als proza kunt lezen. Voor Gallez zijn de grenzen tussen genres niet maatgevend voor wat zij wil zeggen. 

Sasja Sokolov – School voor zotten

 

Sasja Sokolov werd geboren in Canada in 1943, maar zijn ouders verhuisden na de oorlog terug naar de Sovjet-Unie. Hij is vooral bekend geworden om dit ene boek uit 1976, School voor Zotten, dat uitkwam toen hij de Sovjet-Unie al ontvlucht was. In 1978 verscheen de eerste vertaling in het Nederlands door Gerard Cruys onder de titel School voor gekken. Deze nieuwe uitgave is een door de vertaler herziene versie van zijn eerdere vertaling. Sokolov publiceerde hierna nog enkele romans, maar leeft nu teruggetrokken. Hij liet jaren terug in een interview weten dat hij nog schreef, maar niet meer wilde publiceren.

 

Adriaan van Dis – Naar zachtheid en een warm omhelzen

 

Adriaan van Dis vertelde een paar jaar geleden dat hij drie of vier boeken in zijn hoofd had die hij nog wilde schrijven. Dat was een van de redenen dat hij minder tijd beschikbaar had voor interviews en optredens. In Naar zachtheid en een warm omhelzen kijkt van Dis terug op zijn jeugd, specifiek een zomer begin jaren vijftig toen hij voor langere tijd logeerde bij zijn opa. 

 

Iduna Paalman - Bewijs van bewaring

 Voor het winternummer van Awater (2023) schreef ik de volgende recensie:

 

Iduna Paalman debuteerde in 2019 met De grom uit de hond halen, een alom geprezen bundel die leest als een weldoordachte eenheid. Deze eenheid ontstond tijdens het samenstellen van de bundel. Bij Bewijs van bewaring ging zij anders te werk. Paalman is naast dichter en leraar Duits ook historicus. Zij deed onderzoek in archieven op zoek naar wat zich schuilhoudt in de hoeken van de geschiedenis. Haar onderzoek leidde naar verborgen levens van vrouwen. De keuze welke verhalen op te nemen in de bundel zal ingegeven zijn door de vraag of ze er poëzie van kon maken? Daar is zij in geslaagd.

Kieran Setiya - Life is hard

 

Kieran Setiya is hoogleraar in Massachusetts. Hij houdt zich bezig met ethiek, kennisleer en The philosophy of mind. Hij maakt een podcast en zet zich in om een breder publiek kennis te laten maken met filosofie. Zijn boek Life is hard sluit hierop aan; het heeft als ondertitel How philosophy can help us find our way.

 

Tommy Wieringa – Nirwana

 

Het nieuwe boek van Tommy Wieringa is bijna 500 pagina’s dik en wordt op de achterflap een epos genoemd. Het verhaal draait om de familie Adema. Grootvader Willem Adema was grootondernemer en heeft na de Tweede Wereldoorlog een zeer succesvol offshorebedrijf opgericht. Zijn kleinzoon Hugo is kunstenaar en een totaal ander persoon dan zijn opa en dan zijn tweelingbroer die naar zijn opa is vernoemd. De twee hadden als kind al voortdurend ruzie. Dat was de reden dat Hugo als puber een paar jaar in het grote huis bij zijn opa heeft gewoond. Het verhaal van Nirwana wordt verteld vanuit Hugo en de voornaamste verhaallijn gaat over de nu honderdjarige grootvader die in de oorlog een fanatieke SS’er was. Voor de oorlog had hij al bewondering voor het nationaalsocialisme en erna bleef hij en veel familieleden met hem het extreemrechtse gedachtengoed trouw. Hugo duikt in het verleden van zijn grootvader.

 

Olga Tokarczuk – Empusion

 

Iedere roman van de Poolse Nobelprijswinnaar Olga Tokarczuk is bijzonder. Haar manier van vertellen en van een verhaal opbouwen is meestal afwijkend van wat in de Nederlandse literatuur gebruikelijk is. Daarom begrijp ik ook dat niet iedereen haar boeken waardeert. Het is anders dan wat de gemiddelde lezer gewend is te lezen. Haar nieuwste roman Empusion is vertaald door Karel Lesman. Het verhaal speelt aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. In het najaar van 1913 komt Mieczysław Wojnicz aan in een sanatorium in een afgelegen bergdorp in Silezië. De jongeman is door zijn vader vanuit Lemberg hierheen gestuurd. De speciale lucht, waarvan gezegd wordt gezegd dat die de zwaarste gevallen geneest, zal hem goed doen.

 

Frans Stuger – Een lichaam in de lente

Het was lang geleden dat ik iets van Frans Stüger las. Hij debuteerde in 1975 met de korte roman De gedachte, In de jaren tachtig verschenen er nog drie romans, waarvan ik vooral Desillusies sterk vond. Daarna ben ik hem uit het oog verloren. Een lichaam in de lente is uit 1997 en is één deel van een vierluik met telkens de naam van een seizoen in de titel. Hoofdpersoon is in alle delen Hugo Zandman, een eenzame vrijgezel die hunkert naar liefde. 

Josh Ritter - Bright’s passage

Josh Ritter is naast schrijver vooral muzikant en een hele goeie songwriter. Onlangs zag ik hem in Rotterdam met zijn band optreden. Hij heeft twee romans op zijn naam staan waarvan Bright’s passage uit 2011 zijn debuut is. Het verhaal gaat over een Amerikaanse soldaat die met een shellshock terugkeert uit de Eerste Wereldoorlog en over het leven op het Amerikaanse platteland in deze periode. Daarbij zit er een spannende verhaallijn in het boek. 

Johanna Hedva – Theorie van de Zieke Vrouw

 

Johanna Hedva is een Koreaans-Amerikaanse allround kunstenaar. Hedva maakt muziek, beeldende kunst, geeft performances en schrijft. Theorie van de Zieke Vrouw is een analyse van het eigen zieke lichaam, maar draagt veel verder. Hedva onderzoekt onder meer hoe je politiek zichtbaar kunt zijn als je gedwongen bent bed te houden wegens ziekte. 

Judith Visser – Het meisje met de halve ster

 

Judith Visser is een veelzijdig schrijfster. Zij schreef romans, (jeugd)thrillers en een kinderboek. In 2018 verraste zij haar lezers met Zondagskind, waarin zij het autobiografische verhaal van een kind met autisme vertelde. In 2020 kwam het vervolg Zondagsleven uit, dat evenveel waardering kreeg. Al langere tijd had zij een boek in haar hoofd dat moest spelen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook werd haar weleens gevraagd wanneer zij een boek over de wolf zou schrijven. In Het meisje met de halve ster heeft Judith Visser beide onderwerpen samengebracht. 

Vic van de Reijt – De ontdekking van Elsschot

 

Karel van het Reve was een groot liefhebber van het werk van Willem Elsschot. In 1977 voorspelde hij dat het wel twintig, dertig jaar zou duren voordat Elsschot erkend zou worden als een van onze grootste schrijvers. Hij kreeg gelijk. Er kwamen heruitgaven tot stand, vertalingen, een mooie editie van zijn verzameld werk, een biografie en een brievenboek. Er bestaat zelfs een Elsschot-genootschap. Niet in de laatste plaats droeg Vic van de Reijt bij aan deze bredere belangstelling en waardering voor Elsschot. Hij schreef zijn biografie en gaf zijn brieven uit. Maar het onderzoek gaat nog altijd door. Er was eind jaren zeventig nog weinig over de schrijver Elsschot en de persoon Alfons de Ridder bekend. In deze bundeling van veertig stukken over de grote schrijver krijg je inzicht in dit onderzoek en word je meegenomen in de vrolijke obsessies van Vic van de Reijt. 

 

Wilfried de Jong - Schwung

 

Wilfried de Jong is naast Rotterdammer, theatermaker en televisiepresentator ook schrijver. Hij schrijft columns en sportverhalen en heeft een aantal bundels met korte verhalen op zijn naam staan. Schwung uit 2023 bevat tien verhalen en een blues, zoals op het mooie omslag staat vermeld. De hoofdpersoon in de meeste verhalen is een man die veel wegheeft van Wilfried de Jong. 

Elisabeth van Nimwegen – Onderdak

Een stuk van Sander Kollaard over Elisabeth van Nimwegen bracht mij ertoe dit bijzondere boek te lezen. Onderdak uit 2018 is de tweede roman van Van Nimwegen, die ook actrice is en voor verschillende media werkt als presentatrice. In Onderdak vertelt zij het claustrofobische verhaal van Andrea, een vrouw die zich terugtrekt uit de wereld.

 

Fumiko Miura – Polderjapanner

 

Fumiko Miura is geboren in een dorp in Japan en woont al langere tijd in Nederland. In Polderjapanner beschrijft zij haar ervaringen als Japanse die kennismaakt met de Nederlandse samenleving. In Japan ontmoette zij haar latere man. Zij leeft in twee culturen en schrijft geestig over ongemakken en sluimerende vooroordelen die dit oplevert.

 

Mirthe van Doornik - Een tafel bij het raam

 

Eerder las ik met plezier Moeders van anderen, het debuut van Mirthe van Doornik uit 2018. Haar tweede roman kwam dit jaar uit. Een tafel bij het raam is een tragi-komische vertelling over de ondergang van een restaurant en de neergang van de chefkok genaamd Alp. Het is een gevat en verrassend boek, met als enige irritatiepunt de naam van de kok, het restaurant ligt namelijk op een heuvel.

 

Minke Douwesz – Weg

 

In korte tijd heb ik drie romans van Minke Douwesz gelezen en daarmee haar hele literaire oeuvre. Een overkoepelend thema in haar debuut Strikt is verliefdheid, Weg gaat over scheiden. Op de achterflap staat: “Verliefd worden is makkelijk, samenleven stelt zijn eisen, uit elkaar gaan is het moeilijkste wat er is.” 

 

Delphine Lecompte – Beschermvrouwe van de verschoppelingen 3

 

Delphine Lecompte streeft Herman Brusselmans voorbij als de snelst schrijvende schrijver van Vlaanderen. Een jaar geleden verscheen het derde en dikste deel van de trilogie Beschermvrouwe van de verschoppelingen, ruim vierhonderd pagina’s. Dit voorjaar kwam Wie heeft Delphine Lecompte vermoord? uit en nu ligt de pil Wilde brieven aan woestelingen alweer in de winkel. Misschien is er een verband met haar abstinentie, sinds zij niet meer overmatig drinkt - misschien tijdelijk, hopelijk voorgoed - werpt zij zich met eenzelfde fanatisme op het schrijven. 

Arnon Grunberg – De vluchteling, de grenswacht en de rijke jood

 

Het is lang geleden dat ik iets las van de grootste schrijver van Nederland. Arnon Grunberg beheerst alle literaire genres. De vluchteling, de grenswacht en de rijke jood uit 2023 is een geslaagd boek over een actueel onderwerp, waarbij je op iedere pagina de stijl van Grunberg herkent. Hij schreef eerder reportages en ging hiervoor veelvuldig onder de mensen, maar in dit boek heeft hij verschillende reportages tot een eenheid gemaakt, die meer is dan goede journalistiek.

 

Sacha Bronwasser – Niets is gelogen

 

Onlangs las ik de geweldige tweede roman van Sacha Bronwasser Luister. Het maakte mij nieuwsgierig haar romandebuut uit 2019. Bronwasser is naast schrijver kunsthistoricus en curator. Kunst speelt een belangrijke rol in haar prozawerk. In Niets is gelogen bezoekt kunstjournaliste Gala Versluis een opening van een tentoonstelling in het Belgische Kortrijk. De kunstenaar vroeg haar een openingspraatje te houden. Daar ontmoet zij de arts en kunstliefhebber Pè Derkinderen. 

Minke Douwesz – Strikt

Minke Douwesz is psychiater en schrijver van drie romans. Onlangs las ik Het laatste voorjaar uit 2023. Zij debuteerde in 2003 met Strikt. Op Wikipedia staat dat haar boeken bekend staan als lesbische boeken, weliswaar met een vraagteken bij de bronvermelding. Deze kwalificatie is wat bekrompen. Van de boeken van Ilja Pfeijffer zeg je bijvoorbeeld ook niet dat zij bekend staan als heteroseksuele boeken. Bovendien doet deze omschrijving geen recht aan de breedte van de onderwerpen in de roman. Het is een verhaal over liefde, seksualiteit, familieverhoudingen, vriendschap en psychiatrie.

 

Matthew Desmond - Poverty, by America

 

Amerika is een van de rijkste landen ter wereld. Toch leeft, in vergelijking met andere Westerse landen zoals Nederland, een veel groter deel van de bevolking in armoede. De Amerikaanse socioloog Matthew Desmond vraagt zich in dit boek af hoe dit komt. Hij onderzoekt al langer het armoedevraagstuk. Met eerdere boeken won hij onder meer de Pulitzer Prize. Zelf groeide Desmond op in relevatie armoede.

 

David Vann – Caribou Island

 

David Vann (1966) is een van mijn favoriete hedendaagse Amerikaanse schrijvers. Hij brak pas laat door omdat hij jarenlang geen uitgever kon vinden voor Legend of a suicide. Dit prozadebuut kwam uiteindelijk in 2008 uit en werd een goot succes. Hierna volgde in 2011 Caribou Island, dat in hetzelfde jaar uitkwam in de Nederlandse vertaling van Arjaan van Nimwegen. Al het prozawerk van David Vann is beschikbaar in het Nederlands. Zijn twee non-fictie boeken, die ik beide nog niet heb gelezen, zijn niet vertaald.

 

Hannah van Binsbergen - Harpie

 

Harpie is een jonge vrouw die op een kamer in Amsterdam woont. Haar studie geschiedenis heeft ze verwaarloosd. Tegenover haar ouders, die zelden langskomen, doet zij alsof alles goed gaat. Harpie is alleen, haar vriend heeft het uitgemaakt en met studiogenoten heeft zij nauwelijks contact. Ze zit voornamelijk op haar kamer. Schulden stapelen zich op en de deurwaarde kan ieder moment op de deur bonzen. Dan verschijnt de duivel aan haar. Ze gaat in gesprek met hem en neemt zich voor te proberen nog iets van haar leven te maken. Levert dat na een jaar niks op, dan kan zij er altijd nog een einde aan maken.

 

Thomas Bernhard - Houthakken

 

De Oostenrijkse Thomas Bernhard (1931-1989) heeft een groot oeuvre, waarvan een flink deel is vertaald in het Nederlands. Ik heb hier een deel van gelezen, ongeveer tien boeken, voornamelijk romans, verhalen en autobiografisch werk. Zijn toneelwerk heb ik niet gelezen, terwijl dit een belangrijk deel van zijn werk uitmaakt. Zijn pessimistische kijk op mensen, zijn humor en zijn obsessieve personages maken zijn werk uniek. Holzfällen. Eine Erregung is een roman uit 1984. De Nederlandse vertaling is van Chris Bakker en Pauline de Bok. 

 

Joke van Leeuwen – Ik dacht dat jij

 

Hoe lang blijft het leuk om een verhaal te lezen vanuit het perspectief van een arrogante, egoïstische, gewelddadige alcoholist? De man is kunstschilder en vindt zichzelf geweldig. Hij heeft ook de liefste vrouw van de wereld, Zigi. Maar zij denkt volgens hem alleen aan zichzelf en moet altijd het laatste woord hebben. Verder heeft hij geen vrienden of familie die hij ziet. De enige aan wie hij vaak denkt is zijn dochtertje uit een eerder huwelijk. De kaarten die hij haar stuurt, naar een dorp in Oostenrijk, blijven onbeantwoord. Waarschijnlijk is zij met haar moeder en de niet-vader verhuisd zonder te zeggen waarheen.

 

Sander Kollaard – De laatste dag van de koning

 

Na het winnen van de Libris Literatuur Prijs in 2021 met Uit het leven van een hond nam de bekendheid van Sander Kollaard toe. Vandaar dat in datzelfde jaar deze bundeling van zijn verhalen en essays werd uitgebracht. De laatste dag van de koning bevat Onmiddellijke terugkeer van uw geliefde uit 2012, Levensberichten uit 2018 en verspreide verhalen, essays en ander werk. De tweede bundel had ik al eens gelezen.

 

Nicolien Mizee - Dwaalgast

 

Nicolien Mizee heeft ook een deeltje geschreven voor de reeks Terloops van Van Oorschot. Ik luisterde het en haar stemgeluid maakte het verhaal nog mooier dan als ik het gelezen zou hebben. De titel Dwaalgast is goed gekozen. Mizee heeft namelijk een afwijking, zij heeft geen enkel richtinggevoel. Wanneer zij dit vertelt aan anderen dan krijgt zij gegarandeerd te horen dat zij ook wel eens de weg kwijt zijn. Het maakt haar moedeloos, want wat zij heeft is anders.

 

Thomas Heerma van Voss - Omwegen

 

Ik begin een fan te worden van de serie Terloops van Van Oorschot. Het zijn kleine boekjes en gezien de omvang vrij prijzig. Gelukkig is er een aantal als luisterboek te beluisteren, bijvoorbeeld via de luisterboekenapp van de bibliotheek. Zo ook, Omwegen dat door de auteur zelf wordt voorgelezen.

 

Nicolien Mizee – Het paradijs

 

Het vorige faxenboek van Nicolien Mizee dateert al van ruim een jaar geleden. Het geduld van liefhebbers zoals ik wordt op de proef gesteld. Gelukkig brengt zij tussendoor ander werk uit, zoals dit boekje met zeven tuinverhalen. Toen zij ging samenwonen met haar vriend wilde zij de tuin verfraaien met twee blauwebessenstruiken, maar de vriend gaf aan dat de tuin af was. Daarop besloot zij een volkstuin te huren.

 

Esther Gerritsen – Gebied 19

 

De nieuwe roman van Esther Gerritsen verkocht de eerste weken nadat het boek uitkwam niet goed. Zij heeft veel vaste lezers, maar misschien kwam de geringe belangstelling doordat Gebied 19 een ander genre is dan zij gewoonlijk schrijft, sciencefiction. Het kan een deel van haar lezers hebben afgeschrikt, maar na een vijfsterrenrecensie in NRC kwam de verkoop goed op gang.

 

Sander Kollaard - Lentehonger

 

In de serie Terloops van uitgeverij Van Oorschot vertellen schrijvers over een bijzondere wandeling, of over een opmerkelijke gebeurtenis tijdens een wandeling, of een wandeling is aanleiding voor bespiegelingen over allerlei zaken. Het thema van is kortom wandelen. Onder anderen Thomas Roosenboom, Stine Jensen en Gerbrand Bakker schreven in deze serie een deeltje.

 

Jana Beranova – Nu delen we een geheim

 

Jana Beranová is natuurlijk bekend als dichter en vertaler van het werk van onder anderen Milan Kundera. Zij heeft ook proza geschreven. In 1992 verscheen Nu delen we een geheim, een verhalenbundel die als ondertitel fragmenten kreeg. Gezien de samenhang tussen deze verhalen, die zijn gebaseerd op haar eigen geschiedenis, kun je het boek ook als roman lezen.

 

A.L. Snijders – Oh the world Ah the world

 

Op 7 juni 2021 overleed A.L. Snijders. Zijn genre was het zeer korte verhaal, het zkv! In Oh the world Ah the world staan de zkv’s die hij schreef en/of voorlas in de laatste maanden van zijn leven. Het zijn er 53. Het boek is aangevuld met een aantal brieven aan zijn uitgever Paul Abels. De uitgever heeft dit eerbetoon aan A.L. Snijders verder aangedikt met een voorwoord van Job Cohen en een nawoord van Mathijs Deen.

 

Willem Melching - De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999

 

De zelfdenker is een zeer toepasselijke titel voor een biografie van Karel van het Reve. Mensen die het werk van hem kennen zijn het erover eens dat hij een eigenzinnige, intelligente en realistische denker was. Melching is historicus, gespecialiseerd in Duitse geschiedenis en groot bewonderaar van Karel. Zijn biografie gaat vooral over zijn denken. Hij noemt het een politieke biografie, waarin zijn ideeën en geschriften centraal staan. Het persoonlijke leven krijgt minder aandacht.

 

Sander Kollaard – De kleuren van Anna

Sander Kollaard won in 2020 met Uit het leven van een hond vrij onverwacht de Libris Literatuur Prijs. Je kunt het boek een kleine roman noemen. De schrijver snijdt geen grote maatschappelijke thema’s aan, maar je volgt de belevenissen van een zesenvijftigjarige IC-verpleegkundige op de dag dat zijn hond Schurk ziek wordt. Ondertussen gebeurt er wel van alles in zijn hoofd. Na het lezen van de verhalenbundel Levensberichten begreep ik dat het in het werk van Kollaard niet draait om de plot, maar dat de kracht zit in allerlei verrassende gedachten en beschouwingen. Zijn laatste boek De kleuren van Anna bevestigt dit.

 

Charles Ferdinand Ramuz – Schoonheid op aarde

Charles Ferdinand Ramuz (1878-1947) was een Zwitserse schrijver en een vernieuwer van de Franse literatuur. Hij schreef een uitgebreid oeuvre dat voornamelijk uit zo’n vijfentwintig romans bestaat. Celine noemde hem als een van de weinige Franstalige schrijvers die in het jaar 2000 nog gelezen zou worden. Schoonheid op aarde is een roman uit 1923 en is onlangs in het Nederlands vertaald door Rokus Hofstede. Een paar geleden vertaalde hij De grote angst in de bergen, dat voor mij de eerste kennismaking met Ramuz was.

 

Mathijs Deen – De duiker

 

Na het snelle succes van zijn vorige waddenthriller De Hollander kondigde Mathijs Deen meteen een tweede boek aan in hetzelfde genre. Deen is een veelzijdig auteur. Hij schrijft romans en non-fictie, waarbij hij een speciale interesse heeft in het Waddengebied. De duiker is een zeer geslaagde spannende roman. Ik las het boek in anderhalve dag uit. 

Anatoli Mariengof – Mijn eeuw, mijn vrienden en vriendinnen

Anatoli Mariëngof (1897-1962) is een niet zo bekende Russische schrijver en dichter. Vlak na de Russische revolutie behoorde hij met zijn vriend Jesenin tot de literaire vernieuwers in de literatuur. Zij noemden zich de Imaginisten. Tot aan de dood van Lenin in 1924 was er ruimte voor vernieuwing en heerste er relatieve vrijheid in de kringen waarin Mariëngof zich bewoog, met name de Moskouse theaterwereld. In de jaren twintig schreef hij enkele romans, die veel later ook in het Nederlands zijn vertaald. Al snel mocht zijn werk niet meer in de Sovjet-Unie verschijnen. Het is een waar mirakel dat Mariëngof onder Stalin niet vermoord is en zelfs nooit verbanning is geweest.

 

Cherry Duyns – Gesprekken met Armando

 

Cherry Duyns (1944) en Armando (1929-2016) waren meer dan vijftig jaar bevriend. Ondanks het leeftijdsverschil klikte het meteen toen zij elkaar tegenkwamen op de redactie van de Haagse Post. Een van de eerste opdrachten die Armando zijn jongere collega gaf was het halen van een paar haringen. In die tijd was Armando al schrijver, dichter, musicus, beeldend kunstenaar en dus ook journalist bij de Haagse Post. Hij werkte er niet lang, maar de vriendschap met Cherry Duyns bleef bestaan. Zij deelden een fascinatie voor kunst, de oorlog, het circus en hadden beiden een zekere niet-elitaire houding. En zij hadden eenzelfde gevoel voor humor. De ondertitel bij deze gesprekken luidt: “Ik bel je wel als ik dood ben.”

 

Mathijs Deen – Over oude wegen

 

De laatste tijd heb ik een aantal boeken van Mathijs Deen gelezen en geluisterd. Hij schrijft romans, thrillers en non-fictie. In het laatste genre heeft hij een unieke aanpak. Hij neemt een breed thema, verbindt geschiedenis met geografie en presenteert het resultaat als een serie spannende verhalen. Over oude wegen is een ruim opgezet boek waar het verbindende element reizen over Europese wegen is. In een reeks historische verhalen, te beginnen ver voor onze jaartelling, licht hij mensen uit die om verschillende redenen door Europa trokken.

 

A.L. Snijders/ L.H. Wiener - A.L en L.H. / L.H. en A.L.

 

Deze bijzonder uitgave van Stichting de Roos is uit 2007 en bestaat uit twee mooi ingebonden boekjes in een foedraal, oplage 175. Het ene boekje bevat een aantal zeer korte verhalen van A.L. Snijders, het tweede brieven van L.H. Wiener aan zijn vriend A.L. Snijders. Zij waren jarenlang goed bevriend en bewonderden elkaar werk. Een paar jaar geleden verbrak Wiener de vriendschap, zoals hij dat vaker deed. In deze brieven uit de periode 2000-2006 is het nog aan. Wiener zegt zelfs dat A.L. Snijders nog zijn enige vriend is, nu hij ruzie heeft met Jeroen Brouwers.