Tim Krabbé – De man die de Babson task wilde maken

Ligt er een hele stapel aangebroken boeken, pak ik toch een vers boek. ‘De man die de Babson task wilde maken’ is samen met de Dikke Donner het beste Nederlandstalige schaakboek ooit geschreven. Ik heb het vroeger vele malen gelezen, de diagrammen opgezet en ze bestudeerd. En nu kwam plotseling de drang op om de tekst te herlezen. 


De eerste zin luidt ‘Wie het verhaal van Drumare niet kent weet niets van schaken.’ Pierre Drumare heeft 22 jaar van zijn leven dagelijks vier uur besteed aan het componeren van een schaakprobleem, meteen het moeilijkste probleem ooit bedacht: de Babson task. De opzet van dit schaakprobleem is aan het begin van de 20ste eeuw  voor het eerst bedacht en Joseph N. Babson heeft zich er als eerste serieus mee beziggehouden.

Probleemschaak is iets heel anders dan een potje schaken. Het gaat erom een stelling te bedenken die gedwongen leidt tot een resultaat, bijvoorbeeld wit geeft mat in 3 zetten. Door allerlei extra voorwaarden te stellen aan zo’n probleem, wordt het bedenken ervan steeds moeilijker. Bovendien bestaat de kans dat er helemaal geen stelling bestaat met de voorwaarden die gesteld zijn. Bij de Babson task zijn deze voorwaarden extreem lastig. Ze berusten op de regel dat een pion niet alleen tot dame kan promoveren, maar ook tot toren, paard of loper. In de Babson task moet elke gekozen promotie van wit beantwoord worden met een zelfde promotie van zwart en dan tot mat leiden in totaal 4 zetten in een stelling die mogelijk is vanuit de beginstand, zonder extra paarden, lopers, e.d.

Voor de leek is de bovenstaande alinea tovertaal. De schaker weet waarover ik het heb en tot welke waanzin een dergelijke zoektocht naar een wellicht onmogelijk probleem kan leiden. Drumare werkte er een groot deel van zijn leven aan, maar gaf de strijd begin jaren tachtig op. Het begin van de volgende paragraaf blijf ik altijd ontroerend vinden, hoe vaak ik het herlees: ‘ Luttele maanden na Drumare’s bittere woorden kregen schaakliefhebbers over de hele wereld het maartnummer 1983 van sjachmatji v sssr in de bus. En daar, voorbij de partijen van Karpov en Kasparov, stond op pagina 33, de altijd zo rustige pagina…’ etc. U begrijpt dat iemand het probleem heeft opgelost! Leonid Jarosj had een Babson task gemaakt, een vrolijk ogende stelling van inderdaad wonderlijke schoonheid. Hij was een genie uit Kazan en totaal onbekend in de schaakwereld. Drumare was uiteraard diep geroerd.

Dit schitterend boek van Tim Krabbé, waarin ook de nodige diagrammen zijn opgenomen van o.a. Jarosj’ Babson task, raad ik iedereen aan. Krabbé zou Jarosj later zelf opzoeken en hier over schrijven: http://timkr.home.xs4all.nl/admag/kazan.htm Leonid Jarosj ziet eruit als een Sovjet-arbeider met snor. Hij zal herinnerd blijven als een der grootste schaakcomponisten van de vorige eeuw.

Zie ook mijn bespreking op: http://www.whyilovethisbook.com/2013/08/alek-over-de-man-die-de-babson-task-wilde-maken-tim-krabbe/