Karel Capek – Hoe een tooneelstuk ontstaat

Karel Čapek (1890-1938) was tot aan het eind van zijn leven bijzonder productief. Hij beheerste vele genres: toneel, korte verhalen, dystopische romans, reisboeken, detectives en sprookjes. Maar hij schreef ook boeken over tuinieren en een boek over zijn hond. Hij was lang een kandidaat voor de Nobelprijs maar ontving deze niet. In de jaren dertig werden veel boeken van hem vertaald naar het Nederlands. Meestal werd er dan bij vermeld dat de tekst bewerkt was. Zo ook bij dit curieuze werkje, Hoe een tooneelstuk ontstaat. Het boek verscheen in het Nederlands in 1937 en is bewerkt door Jan Teulings. Ik heb niet kunnen achterhalen uit welk jaar het origineel stamt en wat de Tsjechische titel is.

J.M. Coetzee - Langzame man

 

De roman Langzame man uit 2005 (vertaling Peter Bergsma) begint met een ongeval. Paul Rayment, een gepensioneerde zestiger, wordt op zijn fiets in zijn woonplaats in Australië aangereden. In het ziekenhuis blijkt dat één been praktisch niet meer te redden is. Het wordt tot boven de knie geamputeerd. Paul verzet zich ertegen, maar hij heeft eigenlijk niets meer te willen. Bovendien is hij nog half verdoofd. Later weigert hij een prothese. De man denkt zelf te kunnen beslissen over zijn leven, maar die tijd is voorbij of heeft misschien zelfs nooit bestaan.

Simon Kuper – De vrolijke verrader

Het verhaal van George Blake (1922-2020) kende ik niet. Zijn naam was ik weleens tegen gekomen als een van de belangrijkste spionnen uit de Koude Oorlog, maar daar hield het ook mee op. Simon Kuper heeft in De vrolijke verrader zijn meeslepende levensverhaal op papier gezet. Kuper is een Brits schrijver maar is opgegroeid in Nederland. Dat heeft hij gemeen met zijn onderzoeksobject. George Blake groeide ook op in Nederland, in de Rotterdamse wijk Spangen. 

Louis Sebastien Mercier – Niemand ontbijt meer met een glas wijn

Alleen de titel overtuigde mij al om dit boek aan te schaffen. Louis Sébastien Mercier (1740-1814) was in zijn tijd een van de grootste en zeker de meest productieve Franse schrijver. Hij schreef veel toneelstukken en verwierf zijn roem door de sciencefictionroman L'An 2440. Een van de eerste romans in dit genre. Daarnaast was hij bekend als de schrijver van dit Tableau de Paris. De eerste twee delen werden anoniem uitgegeven in 1781. Totaal schreef hij twaalf delen. De oplagen waren enorm. Hij verdiende er goed aan, ondanks de vele roofdrukken. In deze privé-domein is een bescheiden selectie opgenomen uit de ruim duizend pagina’s. Het boek werd in eerste instantie verboden door de censuur, maar iedere Parijzenaar kende Mercier. De censor zelf had de boeken met veel plezier gelezen en raadde de schrijver aan voor zijn veiligheid even op vakantie te gaan naar Zwitserland.

Simon Carmiggelt – Brood voor de vogeltjes & Slenteren

Deze twee bundels uit de verzamelde Kronkels van Carmiggelt zijn uit de jaren 1974 en 1975. In deze tijd werd hij vanwege zijn televisieoptredens een bekende Nederlander. Hij schrijft hier af en toe over, maar liever is hij de anonieme observator van klein menselijk lief en leed. Zijn Kronkels lijken soms tijdgebonden  - zij geven een inkijkje in hoe mensen een paar decennia terug leefden – maar de menselijke verhoudingen die hij blootlegt zijn universeel. 

Agustina Bazterrica – Schitterend lichaam

Ik kende de Argentijnse schrijver Agustina Bazterrica tot voor kort nog niet. Zij heeft een klein aantal romans geschreven. Cadáver exquisito uit 2017 betekende haar internationale doorbraak. Het boek is in vele talen vertaald. De Nederlandse vertaling uit 2020 is van Heleen Oomen. Het boek is een dystopische roman. Het verhaal speelt in een samenleving waar zoogdieren zo goed als uitgeroeid zijn. Door een virus is het eten van dierlijk vlees niet meer mogelijk. Men is overgestapt op het eten van mensenvlees.

Hendrik Groen – Opgewekt naar de eindstreep

De eerste twee dagboeken van Hendrik Groen waren bestsellers. Er is inmiddels een succesvolle televisieserie gemaakt naar aanleiding van deze boeken. Vorig jaar (2020) verscheen het laatste deel met een titel die niets te raden over laat over de afloop: Opgewekt naar de eindstreep.

Jan Siebelink – Waar zijn die duiven dan

Een jaar nadat Jan Siebelink als Boekenweekgeschenk Jas van belofte schreef, verscheen de roman Waar zijn die duiven dan (2020). De twee boeken vertonen veel gelijkenis. De hoofdpersoon in beide boeken is een oude man die terugkijkt op zijn leven. In de herinneringen passeren tal van elementen die we kennen uit andere romans van Siebelink.