zaterdag 28 september 2013

Arto Paasilinna - Helse eendjes


Het was alweer enige tijd geleden dat ik een boek las van Arto Paasilinna. Hij is de bekendste schrijver uit Finland. Veel van zijn werk is vertaald in het Nederlands: ik zag dat ik al zeven boeken van hem in mijn kast heb staan. De beste drie vind ik De gifkokkin, De zelfmoordclub en De huilende molenaar. Helse eendjes is uit 1998 en is vorig jaar in het Nederlands verschenen. Een gebeurtenis die geheel aan mij voorbij is gegaan.

De onderwerpen van Paasilinna zijn nogal dwaas, maar hij weet niet altijd een absurditeit tot het einde van een boek boeiend te houden. Elk boek van hem begint goed, halverwege ben je vaak geneigd het weg te leggen omdat je het nu wel weet. Helse eendjes las ik met plezier tot het einde toe uit.

Het boek gaat over een biologisch boerderij in het Noorden van Finland waar geheim agent Jalmari Jyllanketo op wordt afgestuurd omdat er vreemde dingen zouden plaatsvinden. Hij vermomd zich als bio-inspecteur en doet onderzoek op de boerderij en de bijbehorende mijn. Er lopen heel wat kleurrijke figuren rond, maar los van de stevige omheining valt er niets vreemds vast te stellen.

Na een paar dagen gaat hij mee om een vracht af te leveren.  Jyllanketo voelt zich al behoorlijk thuis en wil graag zijn vakantie hier doorbrengen. Als bijrijder is hij getuige van het vangen van een jong stuk uitschot. Enthousiast doet hij mee om de knaap af te leveren in de mijn, waar hij voor zijn eigen bestwil aan het werk wordt gezet.  Jyllanketo krijgt nu de smaak te pakken en zet zich, zijn opdracht vergetend, volledig in om goedkope werkkrachten aan te leveren. De boerderij is een idealistische instelling, geen concentratiekamp. Daarom worden alleen klaplopers, boeven en andersoortig tuig gevangen. De motorclub de Helse Eendjes is een hele grote vangst, maar ook de top van het zakenleven wordt in de val gelokt.

Als lezer denk je halverwege dat het systeem van ontvoeringen niet goed kan blijven gaan, maar na vele idiote avonturen trouwt de bio-inspecteur met de dochter van de farm en meldt bij zijn leidinggevende dat hij op de boerderij geen ongeregeldheden heeft aangetroffen.

De boeken van Paasilinna zitten vol verwijzingen naar de politieke en maatschappelijke toestand van Finland. Deze ontgaan mij grotendeels. Bedrijven als Nokia worden met name genoemd. En de geheime dienst van Finland wordt als een nogal kinderachtige club mannen neergezet. Paasilinna laat Jyllanketo soms scherpe dingen zeggen: “Een agent van de veiligheidsdienst liegt niet maar zwijgt over irrelevante kwesties, en over belangrijke zaken spreekt hij nooit; daar stelt hij een dossier over samen.”

Helse eendjes hoort tot de betere boeken van Paasilinna. Het is net als veel ander werk van hem ideaal om mee te nemen op vakantie en/of ergens aan het strand tot je te nemen. Korte hoofdstukken, vlot geschreven, grappig en absurd.

Geen opmerkingen: