Said El Haji – De dagen van Sjaitan

 

De dagen van Sjaitan is het debuut van de Rotterdamse schrijver Said El Haji. De boekpresentatie vond plaats op zijn vierentwintigste verjaardag in het jaar 2000. In het nawoord bij deze recente heruitgave van Jurgen Maas schrijft hij dat het boek geen kunstzinnig product was, maar een hartenkreet. Hij verontschuldigt zich voor de gammele stijl. Het boek gaat over een Marokkaanse jongen die zich afzet tegen zijn streng Islamitische vader. Het tijdstip van verschijnen van De dagen van Sjaitan is belangrijk. Het is vóór 11 september, vóór Bin Laden en vóór Geert Wilders. Paul Scheffer was de enige ‘extremist’, schrijft El Haji in het nawoord. 

 

Nicolien Mizee – Voor God en de Sociale Dienst

 

Voor God en de Sociale Dienst is het debuut van Nicolien Mizee uit 2000. De korte roman heeft de opbouw van een aantal faxen en is geheel autobiografisch. Omdat ik net de eerste twee delen van de Faxen aan Ger gelezen heb kwam veel mij erg bekend voor. Sommige passages komen woordelijk overeen. Leuk is dat ik las over haar plannen een boek uit te brengen op basis van haar faxen. Verschillende mensen uit haar omgeving reageerden hier tamelijk opgewonden op en wilden niet in het boek genoemd worden. Vreemd genoeg heeft Ger een ander naam gekregen, Sam. Dat is volgens mij het enige wat verzonnen is in dit debuut.

Nicolien Mizee – De porseleinkast

 

Het tweede deel van deze Faxen aan Ger (2018) gaat gewoon door waar het eerste deel stopte, in juli 1997. De 450 pagina’s beslaan een jaar. Onlangs is deel vier verschenen dat tot het jaar 2000 gaat. Wij lezers kunnen dus nog even vooruit. In De porseleinkast schrijft Mizee even eerlijk en niets verhullend als in het eerste deel, zowel tegenover zichzelf als tegenover andere mensen. Zij vertelt over misverstanden in de omgang met anderen, over haar jeugd, haar werk als model en als scenarioschrijver en over haar verering van Ger. Daarbij is zij erg grappig, ondanks de depressies waar zij regelmatig in verzinkt.

 

Herman Koch – Een film met Sophia

 

Een nieuw boek van Herman Koch verkoopt altijd goed. Een film met Sophia kwam vorige week binnen op de eerste plaats van de bestseller top 60. Toch neemt de aandacht in de media bij ieder nieuw boek af. Misschien dat hij zelf niet meer zo zit te wachten op interviews en televisieoptredens. Hij wordt ouder en zijn enthousiasme voor media-aandacht neemt af. Zowel in de roman als in een recent radio-interview komt het onderwerp ouder worden en nieuwsgierigheid voorbij. Alom wordt beweerd dat je zo jong bent als je je voelt, wanneer je maar nieuwsgierig blijft. Dit is een mythe. Koch geeft zelf toe dat de nieuwsgierigheid bij hem aan het afnemen is. Hij was onlangs zelfs opgelucht dat een buitenlands uitstapje niet doorging. Zijn wereld wordt met het ouder worden kleiner en hij is er niet bedroefd om.

 

Said El Haji – Gemeente zegt ik Nederlands leren

De Rotterdamse schrijver Said El Haji debuteerde in 2000 met De dagen van Sjaitan. De roman had onmiddellijk succes. Daarna kwam hij onder andere met een verhalenbundel en twee romans, de laatste in 2011. Naast schrijver is hij NT2-docent. Hij geeft les aan mensen voor wie Nederlands de tweede taal is, nieuwkomers, maar ook mensen die al decennia in Nederland wonen. In Gemeente zegt ik Nederlands leren doet hij verslag van het lesgeven. Het boek is geen roman, maar een gefictionaliseerde weergave van zijn ervaringen als docent. Namen van personen zijn verzonnen.

Emmanuel Bove - Reis door een appartement

De Franse schrijver Emmanuel Bove (1898-1945) is bekend om zijn korte romans waarin hij vooral eenzame mannen portretteert die worstelen met hun positie in de maatschappij. Armoede, verveling en botsingen door standsverschillen zijn terugkerende thema’s. Emmanuel heette bij geboorte Bobovnikoff, maar In Frankrijk was tijdens de Eerste Wereldoorlog iemand met een Russische naam verdacht. In zijn leven maakte hij zelf zowel maatschappelijke stijgingen als dalingen mee. Hij moest zijn familie, zijn eigen gezin en dat van zijn ex onderhouden. Hij schreef niet alleen voor zijn plezier, maar ook om geld te verdienen. Als een razende schreef hij een korte periode in zijn leven pulp om in leven te blijven, maar hij werd er zeer ongelukkig van.

Nicolien Mizee – De kennismaking

Sommige schrijvers waardeer je omdat zij goed een verhaal kunnen vertellen, anderen vanwege de stijl of de merkwaardige onderwerpkeuze of omdat zij boeiend personages van binnenuit kunnen beschrijven. Een ander slag schrijvers blijf ik lezen omdat de persoon fascinerend is. Werk en persoon vallen samen of vullen elkaar aan. Ik wil dan alles van zo iemand lezen en weten en doe mijn best een oeuvre compleet te krijgen. Voorbeelden van dergelijke schrijvers in het Nederlands taalgebied zijn voor mij onder vele anderen: W.F. Hermans, Simon Vestwijk, Rascha Peper, Esther Gerritsen en LH. Wiener. Dan is er nog een ander slag schrijvers, waarbij je het idee hebt dan je mee kunt kijken in hun hersenpan. Je denkt ze te begrijpen en zou zo een boek kunnen binnenstappen om mee te praten en mee te denken. Je voelt sterke verwantschap. Dit zijn voor mij schrijvers als Maarten ’t Hart, J.J. Voskuil, Frida Vogels en A.L. Snijders. Een voorwaarde voor deze verwantschap is misschien dat je met dergelijke schrijvers nooit in het echte leven een gesprek hebt gevoerd. Een andere voorwaarde om deze eenzijdige verwantschap aan te gaan is dat een schrijver een flink aantal boeken moet hebben geschreven. Om mij met hem of haar te kunnen vereenzelvigen is volume nodig. 

Jonathan Drori – Een reis om de wereld in 80 planten

Eerder las ik van Jonathan Drori het schitterende boek Een reis om de wereld in 80 bomen. Dit recent verschenen plantenboek heeft eenzelfde opzet als het bomenboek. In tachtig hoofstukjes vertelt Drori in het kort de geschiedenis van evenveel planten, met name hoe mensen vanaf duizenden jaren terug deze planten hebben gebruikt. Hij houdt ervan om allerlei opmerkelijke eigenschappen van deze planten naar voren te halen. De illustraties van Lucielle Clerc zijn even mooi als in het bomenboek.