Jeroen Brouwers – Datumloze dagen

'Datumloze dagen' is een door en door Brouwers boek. Alles zit erin: de ouwe chagrijn die terugkijkt op zijn leven, een verhaal in fragmenten dat toch als één geheel leest, de mensenhaat, het typische taalgebruik (archaïsch doch soepel & fris) en dé twee thema’s van alle grote literatuur (en van alle kunst): liefde en dood.



'Datumloze dagen' gaat over de relaties tussen een vader en zijn zoon. De vader is oud en was ooit getrouwd met een Mirjam. Het huwelijk liep stuk; daaraan voorafgaand dwong zij een kind af. De ik-figuur heeft nooit vader willen zijn. Hij walgt van het idee. Hij ziet zijn zoon in zijn gedachten opgroeien en hem op latere leven toewerpen: “ik heb er toch niet om gevraagd geboren te worden.” Als antwoord stelt hij voor: “Ook toevallig! Laat mij nou ook niet om jouw geboorte hebben gevraagd. Van mij had je gerust geaborteerd mogen worden!”

Toch heeft de vader de eerste jaren plezier met het kind, totdat het huwelijk op een totaal dood spoor zit. Hij scheidt van Mirjam en van het kind. Op latere leeftijd ontmoet hij zijn zoon enkele malen, nooit een prettig gesprek, wel veel wederzijds onbegrip. Het contact wordt verbroken, totdat de zoon op 40-jarige leeftijd ernstig ziek wordt en Mirjam de vader benadert. Er ontstaat aan het sterfbed van de zoon een band tussen de twee, die uitmondt in het laatste wat de vader kan doen om zijn zoon te helpen.

Dit zijn al met al geen vrolijke thema’s. Door de Brouwerstaal en zijn scherpe cynisme las ik het boek met veel plezier.

Tot slot, de zoon is een bekende musicalproducent geworden. De vader is hier zacht uitgedrukt geen liefhebber van: “Geen idee waar het over gaat, veel gespring en heen en weer gedraaf, gebaartjes, hupjes, pasjes, beweginkjes, voortdurend barst iemand of barst het hele gekostumeerde gezelschap los in gezang waar zelden een woord van is te verstaan, de muziek is karakterloos, het verhaaltje is te onnozel om naar te kijken en alles is fluffig als een geklopt ei.”