dinsdag 24 september 2013

Tom Lanoye – Kartonnen dozen


Louise raadde mij na het lezen van mijn stukje over Heldere hemel Kartonnen dozen aan. Met een tip van Louise doe ik natuurlijk meteen wat, vooral omdat ik het boek al in huis had. Inderdaad behoort Kartonnen dozen tot het betere werk van Lanoye. 


De eerste doos wordt verstrekt door de Christelijke Mutualiteiten. Op het gratis vakantiereisje waar de jonge Tom aan deelneemt zijn daarmee alle tienjarige gelijk: geen onderscheid tussen het arme kind met de zelf gevouwen koffer en de rijkaard die gewend is vaker te reizen.

Kartonnen dozen gaat over schoolreizen, over de jeugd van Lanoye en over zijn grote jongensliefde Z. Het boek is schitterend geschreven, beter dan al zijn dikkere boeken. Ik ga er volledig van uit dat het allemaal echt autobiografonisch waar is. De tergende liefde voor Z. en de worsteling met zijn eigen gevoelens, uitmondend in een soort handboek onanie,lijken mij niet verzonnen. De beschrijving van zijn middelbare schooljaren, waarbij hij samen met Z. optrekt is prachtig. Slechts bij drie leraren tekenen zij samen geen droedels. Bij de Mof durven zij niet, bij de Jap hebben zij de kans niet en bij Mussolini zijn zij te geboeid door zijn verhalen over literatuur. Tom schrijft bij hem zijn eerste verhaal. Mussolini geeft hem een voldoende en voegt eraan toe: je kan schrijven.

Naast deze ontdekking gaat al zijn aandacht uit naar de liefde. Z. is zowel zijn jeugdvriend als zijn grote stille liefde. Tom ziet hem uitgroeien tot een atleet van kannibalistisch schoonheid. Eenmaal mag hij deze liefde tijdens hun laatste schoolreis in te grote opgewondenheid consumeren. Natuurlijk loopt het slecht af. De nacht krijgt geen vervolg en Z. verklaart later dat deze bevlieging een fase is waar je overheen moet groeien.  Aan het eind van het boek blikt Lanoye als 32-jarige terug. Om zichzelf te beschermen heeft hij het contact met Z. verbroken, maar hij denkt nog vaak aan hem. De liefde is niet bekoeld.

Geen opmerkingen: