Stephan Enter – Grip

Na het lezen van ‘Winterhanden’ wilde ik Stephan Enters roman Grip meteen lezen. Zeker omdat mijn buurvrouw Ria het boek sterk had aanbevolen tijdens een asperge-eetfestijn twee weken terug. 'Grip' is een alpinistenroman maar gaat over de vriendschap van vier mensen die elkaar na twintig jaar weer gaan zien. De roman is goed opgebouwd en bestaat uit vier delen. 

In de eerste drie delen zien we de wereld vanuit het perspectief van telkens een van drie mannelijke hoofdpersonen: Paul, Vincent en Martin. Het korte deel vier is de ontknoping. De vrouw Lotte leren we alleen kennen vanuit de blik van deze drie. Twintig jaar terug, tijdens een tocht door Scandinavië vond er een drama plaats dat hen alle drie bezighoudt. In de drie delen van het boek beleef je steeds een deel van dit drama en langzaam wordt de puzzel compleet.

Tijdens de afdaling van een berg in Noorwegen loopt Lotte vooruit. Paul ziet haar een gletsjer oversteken en naar beneden glijden: een domme fout, een wanhoopsdaad? Paul redt haar en Lotte geeft hem te kennen dat het een ongelukje was. Later lezen we wat hieraan vooraf ging: Vincent was Lottes platonisch jeugdvriendin. Voorafgaand aan de val hadden zij een gesprek. Om niet alle lol van het lezen weg te nemen, zal ik niet verder ingaan op de details. Ik verklap slechts dat Lotte na de Scandinavië-tocht trouwt met Martin, maar dat is in het begin van het verhaal al te lezen.

'Grip' is goed geschreven. De overgangen van heden – de reis naar de reünie in Swansea – naar verleden, geconcentreerd op de val van Lotte, zijn mooi. Dialogen, beschrijvingen en gedachten wisselen elkaar perfect af. Met de stijl van Enter is dus niks mis. Het sterkste punt van het boek vind ik de drie perspectieven. Leuk is dat je bepaalde gebeurtenissen, gesprekken of gedrag hierdoor in een ander licht ziet. Paul ziet bijvoorbeeld Vincent in de trein uitvoerig met een stel kinderen praten en interpreteert dit als typisch Vincent: altijd bereid om kennis te delen en aandacht te geven. Later lees je dat Vincent dit gesprek met de kinderen juist aangreep om te ontsnappen aan Paul. De hele reis naar Swansea was een misverstand tussen de twee. Vincent schreef nadrukkelijk dat hij met de trein ging, omdat hij dacht te weten dat Paul met het vliegtuig zou gaan, helaas.

Het boek eindigt in een drama en weerspiegelt het eerdere drama. Maar net als in de verhalenbundel ‘Winterhanden’ is er ruimte voor veel interpretatie: te veel vind ik zelf. Als je de eerdere bundel hebt gelezen wordt het een beetje een trucje. Een volgend boek zou hij anders moeten eindigen. Opmerkelijk is dat Enter niet vanuit Lotte schrijft. Zij blijft zowel voor de drie mannen als voor de schrijver onbereikbaarheid. Dit thema zit ook in het eerder werk van Enter. Het zegt vast iets over zijn persoon…maar wat?