Na de oesters van Nam Kee leek mij dit wel een aardig boekje
voor de warme zondag. Het speelt zich ook af in het criminele milieu van
Amsterdam. Crimineel wil niet zeggen: georganiseerde misdaad, wel een stel paupers uit Amsterdam-Noord. Van
Beijnum baseert het verhaal op feiten uit de zgn. brievenbusmoord. De lepe Ron neemt
de zwakbegaafde Ferrie op sleeptouw. Ferrie heeft geen vrienden, werkt bij de
vuilverbranding en gedraagt zich als een kind. Ron heeft een rekening te
vereffenen met een ex-vriend van zijn vader. Deze man, Klaas Hellendoorne,
terroriseerde zijn gezin maar gaf hen tegelijkertijd voortdurend grote cadeaus.
Zijn moeders moest komen opdraven om ‘schoon te maken’ maar speelde gewoon de
hoer. Van andere vrouwen, bijvoorbeeld zijn stiefdochter, was Klaas ook niet
vies. En hij legde alles vast op video.
De moord op Klaas beschrijft Van Beijnum aan het begin van
het boek. Eén detail laat hij weg, namelijk wie de moord heeft gepleegd, Ferrie
of Ron. In de rest van het boek beschrijft Van Beijnum wat er gebeurt na de
moord: Ron en Ferrie worden gearresteerd, er volgen bekentenissen, Ferrie trekt
zijn bekentenis weer in en het eindigt met rechtszaak en gevangenisstraf.
De hoofdstukken waarin hij dit vertelt wisselt hij af met
hoofdstukken waarin een journalist later onderzoek doet naar de moord. Van twee
kanten krijg je de hele geschiedenis voorgeschoteld. Ik dacht tijdens het lezen
dat de journalist uiteindelijk wel zou onthullen wie de werkelijke schutter
was. Nee dus, het raadsel blijft intact, net als bij de werkelijke moord.
‘Over het IJ’ is vlot geschreven en leest makkelijk weg.
Maar de feiten uit de brievenbusmoord zijn te mager voor een heel boek. Te vaak
lees je een detail twee of drie keer. Van Beijnum had er beter het een en ander
bij kunnen verzinnen, een paar onthullingen uit het verleden: Klaas blijkt de
vader van Ron bijvoorbeeld of er was nog een derde schutter. Nu is het een
opgeleukt politieverslag, omgewerkt tot een artikelenreeks voor de Panorama.
Bestaat dat blad nog?
