Saskia de Coster – Eeuwige roem

Ik zag Saskia de Coster uitstekend voorlezen op het Lezersfeest en wilde graag iets van haar lezen. Vol verwachting begon ik in ‘Eeuwige roem’. Dat viel tegen. Het verhaal draait om de levensgeschiedenis van twee meisjes waartussen zich volgens de achterflap een bijzondere vriendschap ontwikkelt. Al na vijf pagina’s vond ik er al geen klap meer aan. Stug heb ik wel in een steeds sneller tempo het boek uitgelezen. 

Wat staat mij zo tegen in dit boek? Nergens werd ik ontroerd, van de twee hoofdpersonen vond ik niks. Ja, ze zijn een beetje gek en gedragen zich nogal spontaan, maar het raakte mij totaal niet. Wat precies maakt dit zo’n slecht boek? Een interessant raadsel. De stijl is hip en hoogdravend. De Coster heeft een vlotte verteltoon en de gebeurtenissen volgen elkaar snel op. Beter gezegd, het verhaal stuitert alle kanten op. En, er staan gruwelijke zinnen in zoals: “Achter zijn zwarte pupillen  glommen andere werelden.”; “Haast kan ze voelen hoe zij zelf uit haar tenen wegsluipt en als een echo langs de muur kleeft.”; “Haar beeld bevriest in de camera.”; ”En zij moet nu dus een ander land zoeken om in rond te dolen, zij moet een ander leven verzinnen.” Verder wordt alles verbeeld, in bijna elke zin staat een vergelijking of een bijzonder bijvoeglijk naamwoord: een druppeltje aandacht, het bloed racete door haar lichaam, e.d. Op elke pagina staan zulke zinnen die zojuist op de schrijverscursus lijken geleerd. En alles op een absolute toon. Nergens enige nuance of één enkele gedachte, wel hoogdravende filosofie. Het totaal ontbreken van humor, zelfspot of relativering vind ik ook erg. 

Met wie valt De Coster te vergelijken; eerst dacht ik aan de grootste mooischrijver van Nederland Arthur Japin. Nog nooit gelukt een boek van hem uit te lezen; wat is die man humorloos en wat zijn zij boeken saai. Later dacht ik meer aan het mislukte debuut van Bas Heijne onder de leugenachtige titel ‘Laatste woorden’. Je krijgt bij het lezen wel fantasieën over de schrijfster:  een arrogante bitch, een meisje dat interessant wil doen, teveel met wichelroedes in de weer geweest, et cetera. Niet terecht natuurlijk, misschien is ze wel heel tof en grappig. En haar optreden op het Lezersfeest was goed. Maar ja, het blijft subjectief. Toen Lulu Wang ooit werd gevraagd waarom haar boek volstond met kromme zinnen en platte vergelijkingen antwoordde zij dat dit juist heel creatief van haar was en dat de vragensteller dit niet had begrepen. 

Het meest wonderbaarlijke is wel dat Komrij 'Eeuwige roem' een mooi boek vindt. Er is echt iets mis met de oude zuurpruim. Wil iemand het boek hebben voordat het de papierbak ingaat?