zondag 29 december 2013

Marten Toonder – De zonnige kijk


Veel verhalen van Marten Toonder blijven actueel, zoals ‘De Zonnige Kijk', nu herdrukt als crisiseditie. In het voorwoord schrijft Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie (wat is dat?), dat het optimisme (letterlijk een roze bril) waar het in dit verhaal om gaat hem doet denken aan  Rutte’s oproep om allemaal een nieuwe auto te kopen en zo de economie te redden.

John Williams – Butcher’s Crossing


Na Stoner is de tweede vertaalde roman van John Williams hard op weg een bestseller te worden. Butcher’s Crossing is een heel ander soort boek, maar de sfeer is vergelijkbaar met Stoner. De hoofdpersoon wil iets bereiken in het leven, maar onduidelijk blijft wat precies. Bij het lezen van Stoner vroeg ik mij steeds af wat Stoner bezielde, waar hij zo door werd gedreven.

dinsdag 24 december 2013

Willem Otterspeer – De mislukkingskunstenaar

Het heeft even geduurd, maar eindelijk is daar de grote biografie van W.F. Hermans. Willem Otterspeer is in 800 pagina’s gekomen tot aan het jaar 1952. Dat belooft nog een tweede en waarschijnlijk een derde deel. Hoe meer Hermans hoe beter.

woensdag 18 december 2013

Miriam Guensberg – Poolse tranen


De hoofdpersoon in Poolse tranen is Tanek. De roman draait om zijn verhaal. Hij heeft als Poolse legerarts de bevrijding van Nederland meegemaakt en is hier gebleven. Nu is Tanek 97 jaar oud en woont op het platteland. Hij heeft twee kinderen, die buiten Nederland wonen, maar er is een buurvrouw Maro waar hij het uitstekend mee kan vinden. Zij heeft een kind dat een speciale plek inneemt in het leven van Tanek. Een van de kinderen van Tanek is Dana. Zij speelt ook een belangrijke rol in het boek.

zaterdag 14 december 2013

Gummbah – De avonturen van Wim Kut



Een nieuwe Gummbah is altijd een feest. Er bestaan mensen die niks snappen van de absurde en obscene humor. Zij hebben gelijk, het valt niets te snappen, het is gewoon leuk.

David Vann – Goat Mountain


In Goat Mountain gaat een elfjarige jongen op jacht met zijn vader, zijn opa en Tom, een vriend van zijn vader. Het wordt zijn eerste jacht waarbij hij zelf mag schieten. Bij aankomst op het jachtterrein zien zij een stroper. De jongen bekijkt hem door het vizier van zijn vaders geweer. De stroper is goed te zien, de jongen heeft zijn vinger om de trekker en schiet. Het slachtoffer wordt vol geraakt en is op slag dood.

donderdag 5 december 2013

Olaf Koens – Koorddansen in de Kaukasus


De Hermans-biografie is wat te dik om te lezen in de trein. Daarom stak ik dit reisboek mee. Ik wilde het al enige tijd lezen. Olaf Koens is journalist in Rusland en is vele malen in de Kaukasus geweest. Sommige stukken in deze bundel zijn eerder in de krant verschenen, maar  ‘Koorddansen in de Kaukasus’ vormt een mooi samenhangend geheel.

zondag 24 november 2013

C.B. Vaandrager – Martin, waarom hebbe de giraffe…


Ik ken het werk van Vaandrager en als verzamelaar wil je de afzonderlijke uitgaven bezitten. Martin, waarom hebbe de giraffe… is de wonderlijke titel van een dichtbundel uit 1973. Het werk werd uitgebracht in de Sonde-reeks van de Rotterdamse Kunststichting. In dezelfde serie debuteerde Rien Vroegindeweij en publiceerden vele andere Rotterdamse schrijvers als Deelder, Bob den Uyl, Leyn Leijnse en Arie Gelderblom.

zaterdag 23 november 2013

Marc Poorter - De waarheid en het koninkrijk


Dit boek kreeg ik van broer Lutek voor mijn verjaardag. Het speelt zich af in de wereld van de Jehovah’s Getuigen. Hoofdpersoon is Mario. Het eerste van de twee delen speelt zich af in 1975. Op 31 december zal de wereld vergaan. Mario is 15 jaar en gelovig. Hij komt veel in aanraking met de ‘wereld’. Op school ziet hij zijn domme klasgenoten plezier hebben en feest vieren. Zij pesten Mario en hebben geen weet van het aankomende einde.

woensdag 20 november 2013

Bob den Uyl - Hoe en waarom Edgar Allan Poe The Raven schreef


Als liefhebber van het werk van Bob den Uyl moest ik dit boekje natuurlijk hebben. Meestal wordt het voor een absurd hoog bedrag aangeboden, maar deze week had ik geluk. De twee eerdere vertalingen van het gedicht van Poe staan samen met het origineel en de vertaling van Den Uyl uit 1983 naast elkaar. Vergelijken is dus makkelijk.

Jerzy Andrzejewski – As en diamant


'As en diamant' speelt zich af tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in de provinciestad Ostrowiec. Het boek werd in 1947 in Polen uitgegeven en is in vele talen vertaald. As en diamant kent twee thema’s. De schrijver laat de chaos van de bevrijding van Polen zien, maar hij werkt vooral een hoop morele dilemma’s uit.

maandag 18 november 2013

J.D. Salinger - The Catcher in the Rye


Ik las jaren geleden de vertaling van The Catcher in the Rye. Toen vond ik het een mooi boek. Nu las ik het origineel naar aanleiding van de publiciteit rond een nieuwe biografie. Het blijft een mooi boek, maar niet zo geweldig als anderen mij willen doen geloven.

Stefan Brijs - Twee levens


Ik dacht een nieuwe novelle van Stefan Brijs te kopen, maar in de winkel werd deze gedachte verstoord: ‘Twee levens’ is een herdruk uit 2001, dus van voor de prachtboeken ‘De Engelenmaker’ en ‘Post voor mevrouw Bromley’. Twee levens draait om twee buren waarvan in twee hoofdstukken  kerstavond in het jaar 2000 wordt beschreven. Het verhaal beperkt zich niet tot deze ene avond, Stefan Brijs blikt terug op hun levens.

vrijdag 8 november 2013

Dorota Maslowska – Sneeuwwit en Russisch rood


Dit debuut van Dorota Maslowska van ruim 10 jaar geleden staat bol van de speed. Hoofdpersoon is Andrzej Robakowska, bijnaam Sterke. We volgen hem een paar dagen rond de Rusloze dag in een stadje in Polen. Sterke doet niets anders dan amfe scoren en met meisjes rommelen, terwijl er aan de lopende band  groteske gedachten door zijn hoofd schieten.

woensdag 6 november 2013

Olga Tokarczuk – Amos


Gelijk met het Rascha Peper-boekje kocht ik een tweede nieuwjaarsgeschenk. Amos was een geschenk van uitgeverij de Geus tijdens de jaarwisseling 1998/99. Het betrof een hoofdstuk uit de roman Huis voor de dag, huis voor de nacht.

Rascha Peper – Waterscheerling


Ik ben een groot liefhebber van de boeken van de dit jaar overleden Rascha Peper. Dit kende ik nog niet. Het is een cadeauboekje van de uitgever, ter gelegenheid van de jaarwisseling 2004-2005. Het is geïllustreerd met tekeningen van Annemarie van Haeringen.

zondag 3 november 2013

Andrzej Stasiuk – Dukla

De witte raaf was het vorige boek van Stasiuk dat ik las. Het verhaal vond plaats in de winter. Overal voelde je de kou. Dukla speelt zich af in de zomer. Het is warm. Dukla is een dorp waar niets gebeurt. Stasiuk beschrijft de onbeweeglijkheid en vooral het licht. De verteller bezoekt Dukla als volwassene en denkt terug aan vroeger.

zondag 27 oktober 2013

Michel van Egmond – Gijp


Het lezen van Ada van Nabokov wissel ik af met zo nu en dan een luchtig boek. Gijp is een bestseller. Het boek schijnt ook door de niet-lezende man gelezen te worden. Dat is knap van de schrijver Michel van Egmond, vooral omdat het een relatief dik boek is, waar merkwaardig genoeg geen plaatjes in staan.

vrijdag 25 oktober 2013

Claire Goll – Alles is ijdelheid


Claire Goll (1890-1977) heeft zich haar hele leven lang omringd met kunstenaars en schrijvers als Freud, Rilke, Mondriaan, Dali en Joyce. Als 85-jarige kijkt zij in dit boek terug op haar bewogen leven en vertelt smakelijk over de beroemdheden. Het is antropologie, kunstgeschiedenis en vette roddel ineen.

zondag 20 oktober 2013

Nico Dijkshoorn – Nooit ziek geweest


In ‘Nooit ziek geweest’ draait het om de vader van Nico Dijkshoorn, Klaas. De rest van de familie komt ook aan bod, moeder Nel, zijn twee broers, zijn vrouw en kinderen, maar wie altijd in het middelpunt staat is Klaassie.

vrijdag 18 oktober 2013

Andrzej Stasiuk – De witte raaf

Op weg naar Polen neem je natuurlijk een Poolse roman mee.  Stasiuk is een bekende schrijver in Polen. Er is veel werk van hem vertaald, ook in het Nederlands. Dit is het derde boek dat ik van hem heb gelezen.

zondag 6 oktober 2013

Johan de Boose – Alle dromen van de wereld


‘Alle dromen van de wereld’ is een schitterend boek over Polen. Het is al bijna 10 jaar oud en niet makkelijk verkrijgbaar. In boekhandel Pegasus werd ik er attent op gemaakt en toen ik het online betaalbaar aantrof aarzelde ik geen moment.

donderdag 3 oktober 2013

Koos van Zomeren - Stanley


In de Bruna-serie Literaire juweeltjes las ik onlangs over de belevenissen van de oudere Stanley, dit eerste deel van een paar jaar geleden begint bij de geboorte van Stanley. Hij is een borderterriër, een niet erg bekend ras. Vooraf vraagt Koos van Zomeren zich af of het hem veel moeite gaat kosten om aan de nieuwe hond (na Rekel) te wennen. En stel dat hij heel jong al ziek wordt, dan heb je niet eens de kans gehad om van zo’n dier te gaan houden.

woensdag 2 oktober 2013

Gustave Flaubert - Bouvard en Pécuchet



‘Bouvard en Pécuchet’ is de laatste roman die Flaubert schreef. Hij heeft er zes jaar aan gewerkt. Het onvoltooide boek is kort na zijn dood uitgebracht. Het is zoals we gewend zijn van Flaubert wederom een geheel ander werk dan alles wat hij ervoor heeft geschreven.

zondag 29 september 2013

Gustave Flaubert - Salammbo


Salammbô is de tweede roman van Flaubert, na zijn debuut Madame Bovary. Het is een totaal ander boek, maar toen het in 1862 werd uitgegeven was het een even groot succes. Salammbô speelt zich af voor de Christelijke jaartelling in het legendarische Carthago. 

Daniel Kahneman – Thinking, Fast and Slow

Dit boek is onder de Nederlandse titel ‘Ons feilbare denken’ langzaamaan een bestseller aan het worden. Bij de bibliotheek zijn alle exemplaren constant uitgeleend en bij Polare liggen er stapels op de begane grond. Daniel Kahneman is een Nobelprijswinnaar economie. ‘Thinking, Fast and Slow’ is meer dan economie. Het boek gaat over psychologie, kansberekening, denken, intuïtie, biologie, misvattingen, waarneming, etc. Kahneman geeft een beeld van de menselijke geest met alle vernuft en alle gebreken.

Andrzej Stasiuk – Negen


Van Stasiuk (geboren 1960) zijn inmiddels vijf boeken vertaald in het Nederlands. Hij schrijft veel: korte verhalen, romans, gedichten en artikelen. In deze roman draait het om een vriendenclub. Hoofdpersoon Pawel is een aan lager wal geraakte dertiger in het Warschau van de jaren negentig. Pawel heeft schulden. Zijn woning is verbouwd en hij heeft drie dagen om een bedrag bij elkaar te krijgen. Hij zoekt contact met vrienden van vroeger. Er is weinig over van het gezamenlijke verleden.

W.F. Hermans – Gitaarvissen en banjoklokken


Dit prachtig uitgegeven boek kocht ik beneden de gangbare prijs en samen met het miniboekje Hollywood. Wat blijkt, de tekst van Gitaarvissen en banjoklokken is ook gebaseerd op zijn reis door Amerika en grotendeels gelijk aan die van Hollywood. Hermans heeft er alleen wat hoofdstukjes aan toegevoegd over de heenvlucht en over Las Vegas.

Hermans beschrijft een aantal souvenirs uit de souvenirwinkels in Las Vegas. Hij besluit met: “Geplukte kippen van rubber, die, zoals er uitdrukkelijk bij vermeld wordt , de toestand weergeven waarin de tourist uit deze stad vertrekt.”
Is Gitaarvissen en banjoklokken een miskoop? Welnee, het boekje ziet er mooi uit en staat leuk in de kast.

Michel Houellebecq – De wereld als markt en strijd


De wereld als markt en strijd is de debuutroman van Houellebecq uit 1994. De toon is hetzelfde als in zijn latere werk. De hoofdpersoon Michel is een misantroop: hij heeft vrouw, vrienden, noch familie. Hij werkt zonder enig enthousiasme bij een it-bedrijf.

W.F. Hermans – Hollywood


Hollywood is een klein grappig boek uit 1970. Het formaat is afwijkend en het kent geen paginanummering. Het boekje is gevuld met aantekeningen van een reis door Amerika die Hermans in 1967 maakte; tussendoor staat zijn commentaar uit 1969.

Paul Bowles – De tere prooi


De Tere Prooi is broeierig boek. Het bestaat uit 10 verhalen die allemaal eenzelfde sfeer hebben. De verhalen spelen in Zuid-Amerika of Noord-Afrika, plekken waar Bowles gewoond heeft. Het draait in elk verhaal om iemand die alleen ergens op af gaat of ergens door aangetrokken wordt. Zoals in een goed verhaal weet je niet waar het precies heen gaat. Maar na 10 verhalen weet je wel dat het zelden goed afloopt.

Wil Willems en Hanneke Verbeek – Honderd jaar heimwee


De bundel Honderd jaar Heimwee kocht ik in de onvolprezen Amsterdamse boekhandel Pegasus. Het is een recente uitgave met artikelen die gaan over Polen die naar Nederland kwamen. Anders dan in de inleiding valt te lezen vormt het boek niet echt een eenheid.

Koos van Zomeren – Stanley zet door



Literaire juweeltjes is een reeks die wordt uitgegeven door Bruna. De deeltjes kosten € 1,50 per stuk, maar tweedehands meestal meer. Er verschijnen er 12 per jaar en Stanley is het meest recente deeltje van augustus 2013. Het bevat fragmenten uit Van Zomerens dagboek. Stanley is natuurlijk zijn hond; hij is al aardig op leeftijd, maar nog altijd fit. Van Zomeren trekt met hem de Alpen in.

Michel Houellebecq – Platform


De hoofdpersoon in Platform is Michel, een lege figuur, zonder enige ambitie of verlangen. Hij is vrij gevoelloos, werkt zonder plezier op het ministerie van cultuur en heeft geen vrienden. Zijn enige plezier is het bezoeken na werktijd van peepshows. Als zijn vader overlijdt - een gebeurtenis die hem niet raakt, het enige voordeel is dat hij een erfenis  ontvangt – neemt hij een vakantie naar Thailand: een groepsrondreis.

Marek Nowakowski – De kanarie


Op 13 december 1981 werd de staat van beleg afgekondigd in Polen. De verhalen van Nowakowski spelen zich af in deze periode, door hem meestal de staat van oorlog of de oorlogstoestand genoemd. Nowakowski werd geboren in 1935 en heeft vanwege zijn kritische houding zijn hele schrijverscarrière last van het regime gehad. In 1984 werd hij zelfs gearresteerd.

zaterdag 28 september 2013

Tadeusz Rozewicz – Gezichten

In de jaren 90 van de vorige eeuw was men binnen de Poolse schrijverswereld ervan overtuigd dat als een Poolse dichter de Nobelprijs zou krijgen, dat dit Różewicz zou moeten zijn. Het werd in 1996 generatiegenoot Szymborska. Różewicz is geboren in 1921 en leeft nog; de kans lijkt mij klein dat hij de prijs alsnog krijgt.

Elfie Tromp – Goeroe


Elfie Tromp heeft een mooi boek geschreven over Elfie. Elfie wil goed doen. Van jongs af aan weet Elfie dat zij over bovennatuurlijke krachten beschikt. Zij wil deze aanwenden om de mensheid te helpen en ooit een groot medium te worden. Zij weet dat zij tot grootse daden in staat is.

Kees van Beijnum – Over het IJ


Na de oesters van Nam Kee leek mij dit wel een aardig boekje voor de warme zondag. Het speelt zich ook af in het criminele milieu van Amsterdam. Crimineel wil niet zeggen: georganiseerde misdaad, wel  een stel paupers uit Amsterdam-Noord. Van Beijnum baseert het verhaal op feiten uit de zgn. brievenbusmoord. De lepe Ron neemt de zwakbegaafde Ferrie op sleeptouw. Ferrie heeft geen vrienden, werkt bij de vuilverbranding en gedraagt zich als een kind. Ron heeft een rekening te vereffenen met een ex-vriend van zijn vader. Deze man, Klaas Hellendoorne, terroriseerde zijn gezin maar gaf hen tegelijkertijd voortdurend grote cadeaus. Zijn moeders moest komen opdraven om ‘schoon te maken’ maar speelde gewoon de hoer. Van andere vrouwen, bijvoorbeeld zijn stiefdochter, was Klaas ook niet vies. En hij legde alles vast op video.

De moord op Klaas beschrijft Van Beijnum aan het begin van het boek. Eén detail laat hij weg, namelijk wie de moord heeft gepleegd, Ferrie of Ron. In de rest van het boek beschrijft Van Beijnum wat er gebeurt na de moord: Ron en Ferrie worden gearresteerd, er volgen bekentenissen, Ferrie trekt zijn bekentenis weer in en het eindigt met rechtszaak en gevangenisstraf.

De hoofdstukken waarin hij dit vertelt wisselt hij af met hoofdstukken waarin een journalist later onderzoek doet naar de moord. Van twee kanten krijg je de hele geschiedenis voorgeschoteld. Ik dacht tijdens het lezen dat de journalist uiteindelijk wel zou onthullen wie de werkelijke schutter was. Nee dus, het raadsel blijft intact, net als bij de werkelijke moord.

‘Over het IJ’ is vlot geschreven en leest makkelijk weg. Maar de feiten uit de brievenbusmoord zijn te mager voor een heel boek. Te vaak lees je een detail twee of drie keer. Van Beijnum had er beter het een en ander bij kunnen verzinnen, een paar onthullingen uit het verleden: Klaas blijkt de vader van Ron bijvoorbeeld of er was nog een derde schutter. Nu is het een opgeleukt politieverslag, omgewerkt tot een artikelenreeks voor de Panorama. Bestaat dat blad nog?



Knut Hamsun is een van de grootste Noorse schrijvers. In 1920 ontving hij de Nobelprijs voor de literatuur. Zijn beste boek is volgens mij Honger. Een paar andere boeken die ik van hem heb gelezen vond ik wat ik wat streekromanachtig.

Arto Paasilinna - Helse eendjes


Het was alweer enige tijd geleden dat ik een boek las van Arto Paasilinna. Hij is de bekendste schrijver uit Finland. Veel van zijn werk is vertaald in het Nederlands: ik zag dat ik al zeven boeken van hem in mijn kast heb staan. De beste drie vind ik De gifkokkin, De zelfmoordclub en De huilende molenaar. Helse eendjes is uit 1998 en is vorig jaar in het Nederlands verschenen. Een gebeurtenis die geheel aan mij voorbij is gegaan.

Paul Leautaud – Literair dagboek 1893-1921


Na mijn recente eerste kennismaking met het werk van Léautaud, heb ik meer boeken van hem verzameld. Dit dagboek is een selectie van het duizenden pagina’s tellende literaire dagboek. Daarnaast bestaat er een zgn. particulier dagboek, waarin het waarschijnlijk wat schunniger aan toegaat.

A. F. Th. Van der Heijden – Helleveeg


De helleveeg uit het laatste boek van Van der Heijden is echt een takkewijf. Zij liegt over alles, ruziet continu met iedereen en met haar sadisme heeft ze haar ouders en zus het leven zuur gemaakt. De helleveeg is tante Tiny, de tante van Albert Egberts, de hoofdpersoon uit de Tandeloze Tijd. In de Helleveeg keren ook andere figuren uit de romancyclus terug, maar louter als decor. Het gaat om tante Tiny. Zij is de 10 jaar jongere zus van Hanny, Alberts moeder.

Zuivere kleuren, brieven van Nabokov



De afgelopen week ben ik erin geslaagd de dikste privé-domein ooit verschenen uit te lezen: 666 pagina’s met brieven van Nabokov. De brieven beslaan de periode vanaf 1940 tot aan zijn dood in 1977. De bundel is samengesteld en geannoteerd door zijn zoon Dimitri. Dit is de vertaling van deze selectie.

Rien Vroegindeweij – De verwoeste stad 1953-2003


'De verwoeste stad' vind ik een van de mooiste standbeelden in Rotterdam. Helaas raakt het steeds meer ingesloten door hoogbouw. Rien Vroegindeweij constateert dit ook in dit beknopte boek over het standbeeld en zijn maker Zadkine. Maar waar vind je nog een drukbezochte vlakte in de binnenstad?

Paul Leautaud, een portret in foto’s en teksten


Op de Dordtse boekenmarkt afgelopen zondag heb ik mijn beginnende verzameling Léautaud kunnen uitbreiden met o.a. deze verzamelbundel.  Martin Ros geeft een kleurrijke inleiding op zijn werk. Hij vertelt ook hoe hij zelf Léautaud heeft ontdekt en hoe hij later, werkzaam bij de Arbeiderspers, meegewerkt heeft aan de uitgave van zijn vertalingen.

Matten, schaakverhalen 12


Al een jaar hoorde ik niets meer van het schaaktijdschrift Matten, waar ik lid van dacht te zijn. Totdat ik vorige maand zag dat nummer 12 was uitgekomen. Helaas ontving ik hem niet per post. Kennelijk is mijn lidmaatschap eenzijdig stopgezet. Gisteren kocht ik het dikke nummer vol schaakverhalen in de winkel. In het voorwoord wordt het droeve nieuw gebracht: dit zal het laatste nummer zijn.

Kees van Beijnum – Oesters van Nam Kee


Maandag zocht ik een boek om te lezen op het strand. Het waaide flink dus ik wilde geen van mijn mooie aankopen op de Dordtse boekenmarkt laten zandstralen. Het werd een al jaren zinloos in de kast staand exemplaar uit het werk van Kees van Beijnum. Bijna iedereen heeft dit succesvolle boek uit 2000 al gelezen. Het is ook verfilmd met in een hoofdrol de  onontkoombare Katja.



Soms lees je een boek in één dag uit, soms doe je er weken of langer over. Dit hangt niet altijd samen met  de saaiheid of de opwinding van een boek. Een boek kan ook te dik zijn. Ik had eerder een boek van Pleijel gelezen en dat was erg de moeite waard.

Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij – De Kossmannroute


In de reeks literaire routes in Rotterdam hebben Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij een deel toegevoegd. Deze route loopt door Rotterdam-Noord. Hij heet de Kossmannroute omdat Alfred Kossmann in zijn jeugd heeft gewoond aan de Statensingel 95c. Zijn vader was directeur van de bibliotheek.

Zofia Nalkowska – Medaillons


Zoals zoveel Poolse literatuur speelt in Medaillons de oorlog de hoofdrol. Het boek werd  in 1946 in Polen uitgegeven. Nalkowska zat in een onderzoekscommissie naar Duitse oorlogsmisdaden. In Medaillons is een aantal interviews met slachtoffers en daders weergegeven. Is het non-fictie of is het proza? Moeilijk te zeggen. De stijl lijkt nog het meest op die van Armando.