Koos van Zomeren – Een jaar in scherven

Ik lees Koos van Zomeren altijd met veel plezier. Toch heb ik nog lang niet alles van hem tot mij genomen. Dit boek is een in opdracht geschreven dagboek uit 1987. Thema’s van Van Zomeren zijn de natuur, zijn verleden bij de partij en zijn jeugd in Herwijnen. Naast een chronologisch dag-na-dag-verslag staan er stukken tussendoor die hij in dat jaar geschreven heeft. 

Schitterend is het interview met zijn vader over zijn tijd in het geboortedorp: de armoede, het keiharde werken, de eenvoud, terwijl de twintigste eeuw toch al begonnen was. Toen de familie op het erf een wc wilde bouwen werd dat door buurtgenoten gezien als het hoog in de bol hebben. Op de vraag van Koos bleek dat het normaal was in de open lucht te poepen. Op de volgende vraag hoe het zat met wc-papier bromt de vader slechts dat het niet allemaal even hygiënisch was in die tijd.

Prachtig zijn ook de verhalen over dé partij; in dit geval de socialistische partij op maoïstische grondslag, wat betekende  werken in de fabriek, langs de deuren met drukwerk, volgzaam gehoorzamen aan de partijtop en wachten op de revolutie. Van Zomeren probeert bij zichzelf en bij zijn kameraden na te gaan wat hen zo bond aan  de partij en waarom hij er toch een gelukkige tijd heeft gehad. 

Elk boek lokt weer een ander boek uit om te lezen; in dit geval De Witte Prins waarin dit deel van zijn verleden centraal staat. Bestellen maar. Minder aangenaam in dit dagboek is de obsessie van Van Zomeren met wat anderen over hem schrijven in recensies e.d. Hij maakt zich er echt heel erg druk om. Zelden in zo’n sterke mate gelezen bij een auteur. Of anderen weten het beter te verhullen.

Tot slot is er een opmerkelijk recensie van Hermans’ roman Een heilige van de horlogerie opgenomen. Van Zomeren geeft zeer terechte kritiek op met name het tweede deel van deze roman; vooral op Hermans’ slordige schrijfstijl in dit boek. Ik weet niet of Hermans erop gereageerd heeft. Iets om uit te zoeken.