Annelies Verbeke – Jij

 

In 2023 verscheen deze verzamelbundel, waarvan de verhalen zijn geselecteerd op grond van het vertelperspectief. Ze zijn namelijk allemaal geschreven vanuit de tweede persoon enkelvoud, vandaar de titel Jij. Interessant is om te kijken of de verhalen ook inhoudelijk meer met elkaar gemeen hebben. Op de achterflap schrijft Verbeke dat toen zij voor het eerst een verhaal vanuit dit perspectief las: ‘het een bijzondere betrokkenheid van mij als lezer teweegbracht.’ Dat ervoer ik ook, maar omdat de hoofdpersonages van buitenaf worden beschreven ben je je ook constant van de afstand bewust. Sommige verhalen uit de bundel had ik eerder gelezen; deze negen verhalen achter elkaar lezen werkt wat vervreemdend.

Anne Provoost – In de zon kijken

 

Ik kende van de Vlaamse Anna Provoost alleen haar poëzie, in 2024 verscheen haar geweldige tweede bundel Decem. Zij schrijft ook essays, prentenboeken, Young Adult en proza voor volwassenen. De roman In de zon kijken uit 2007 vertelt het verhaal van Chloë die met haar ouders en halfzusje op het Australische platteland woont. Op de eerste pagina’s wordt het gezin getroffen door een ramp: haar vader valt van een paard en zal later overlijden. Haar moeder kan het verlies niet aan en verwaarloost haar kinderen steeds meer. De eerste, veelzeggende zin in het boek luidt: ‘Ik mag het huis niet in, ook al bloeden mijn benen.’

Annelies Verbeke - Halleluja

De Vlaamse Annelies Verbeke debuteerde in 2003 met Slaap! De roman werd een bestseller, waarmee zij diverse prijzen won. Daarna schreef zij naast een aantal romans en novellen, vier verhalenbundels. De liefde voor het korte verhaal liet zij ook blijken toen zij in 2012 samen met Sanneke van Hassel Naar de stad, de mooiste korte verhalen van de 21ste eeuw samenstelde. Halleluja is een bundel uit 2017 en bevat vijftien korte verhalen. De verhalen zijn soms raar, vaak verrassend en met eenvoudige middelen gemaakt.

Peter Terrin – Nog lang geen winter

Er is iets in het werk van Peter Terrin dat ik aantrekkelijk vind en tegelijkertijd irritant. Hij kan heel precies formuleren, een karakter opbouwen en een verhaal spanning geven. Door de feitelijke beschrijvingen heen voel je nu en dan een groot drama. Dat is zijn sterkte: iets suggereren of een unheimisch gevoel oproepen door de letterlijke omschrijvingen heen. Het geeft zijn werk een mysterieuze kracht. De keerzijde is dat het te lang een mysterie blijft. Je verwacht een ontknoping of een verdere ontwikkeling van een karakter, maar dat blijft uit. Nu hoeft dat geen bezwaar te zijn, maar ook in zijn recentste boek is de anticlimax iets te groot. Het verhaal loopt niet af, maar gaat als een nachtkaars uit.

Julie Cafmeyer – De collectieve inzinking van de familie Hofmeyer

 

De Vlaamse Julie Cafmeyer is theatermaker en schrijver. De collectieve inzinking van de familie Hofmeyer uit 2024 is haar debuut. Het boek heeft een bijzondere vormgeving en is opgebouwd uit korte paragrafen. De hoofdpersoon is een vrouw van vijfendertig die zich wil onttrekken aan de autoriteit van haar vader. Hij stippelt haar toekomst uit, wil haar helpen met het kopen van een huis - investeren in vastgoed, zoals hij het noemt - en hij stelt voor haar eicellen in te vriezen: nu heeft ze nog geen man, maar dan is voor de toekomst het nageslacht verzekerd. Het tragische verhaal heeft vaart en zit vol humor. 

 

Lize Spit – Autobiografie van mijn lichaam

 

De Vlaamse Lize Spit is sinds haar debuut Het smelt uit 2016 een succesvolle auteur. Haar boeken krijgen veel goede kritieken en vorig jaar mocht zij het Boekenweekgeschenk schrijven. Autobiografie van mijn lichaam verscheen twee weken geleden en de recensies waren lovend. Het boek is geen roman, maar heeft wel de opbouw en spanning die herkenbaar is uit haar twee eerdere romans. Het verhaal begint in december 2021, wanneer zij met haar man Rob van Essen in Oostende is en een mailtje van haar moeder ontvangt waarin zij schrijft ongeneeslijk ziek te zijn: “In de seconden na deze mail is dit wat er moet gebeuren: de stippellijn bepalen. Ik ben geen dochter die een mailtje leest, ik ben een schrijver die de dochter observeert die een mailtje heeft gelezen."

Delphine Lecompte – Beschermvrouwe van de verschoppelingen 3

 

Delphine Lecompte streeft Herman Brusselmans voorbij als de snelst schrijvende schrijver van Vlaanderen. Een jaar geleden verscheen het derde en dikste deel van de trilogie Beschermvrouwe van de verschoppelingen, ruim vierhonderd pagina’s. Dit voorjaar kwam Wie heeft Delphine Lecompte vermoord? uit en nu ligt de pil Wilde brieven aan woestelingen alweer in de winkel. Misschien is er een verband met haar abstinentie, sinds zij niet meer overmatig drinkt - misschien tijdelijk, hopelijk voorgoed - werpt zij zich met eenzelfde fanatisme op het schrijven. 

Lize Spit – De eerlijke vinder

Ik ben een liefhebber van het werk van Lize Spit en was daarom erg blij dat zij het Boekenweekgeschenk ging schrijven. Ik zag ook het risico. De traditie heeft naar mijn idee de afgelopen twintig jaar maar een paar geslaagde geschenken opgeleverd. Opmerkelijk is dat hier twee boeken van vrouwelijke auteurs bij zitten - Hanna Bervoets en Annejet van der Zijl - terwijl het gros door mannen is geschreven. Het Boekenweekgeschenk schrijven is een grote eer; je zou verwachten dat schrijvers hun uiterste best doen iets moois af te leveren, maar misschien hebben zij moeite met het formaat van een kleine roman. Dit gevaar zag ik ook bij Lize Spit als auteur. Zij schreef twee prachtige romans van flink formaat. Haar manier om langzaam een verhaal op te bouwen rond een klein aantal personages heeft zij echter met succes toegepast op De eerlijke vinder.

Lies Gallez – Het water vangen

De Vlaamse Lies Gallez werd in 2021 door NRC uitgeroepen tot rijzende literaire ster. Zij schreef verhalen voor diverse literaire tijdschriften en had vóór deze aanbeveling al enkele prijzen gewonnen. Haar verhalenbundel Het water vangen moest toen nog verschijnen. Het meest opvallende aan het werk van Gallez is haar poëtische stijl. Zij roept beelden op en focust op details die sterk persoonlijk zijn en misschien niet iedereen direct zullen aanspreken. Bij mij duurde het even voordat ik mij in de wereld van haar personages kon verplaatsen. 

Herman Brusselmans – Theet77

Herman Brusselmans kondigde al jaren geleden het boek met de titel Theet77 aan. Liefhebbers van zijn werk, waaronder ikzelf, keken ernaar uit. Dit jaar werd de schrijver 65 jaar, bovendien is zijn vaderschap aanstaande. Een uitstekend moment om het boek uit te brengen. De titel verwijst naar het adres waar hij als kind en jongeman woonde, in Hamme, Oost-Vlaanderen. Theet77 is een van de beste boeken die Brusselmans heeft geschreven. 

 

Peter Terrin – De bewaker

Na het lezen van de laatste twee romans van Peter Terrin had ik zin een oudere roman van hem te lezen. De bewaker uit 2009 kreeg lovende kritiek en werd genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs. Veel kenmerken uit zijn latere werk zitten ook in dit boek. Terrin gebruikt geen plaats- of tijdsaanduidingen. De weinige personages leven in een claustrofobische wereld en zijn gericht op één bepaald ding. Hij bouwt een geheimzinnige sfeer op die veel vragen oproept, maar hij geeft geen antwoorden. Daarbij is het hele boek geschreven in de tegenwoordige tijd. 

Peter Terrin – De gebeurtenis

De gebeurtenis (2022) is de tiende roman van de Vlaamse auteur Peter Terrin. Het boek telt tien hoofdstukken. Dit heeft waarschijnlijk niets te betekenen maar bij Terrin weet je dat nooit. Na het lezen van de roman zie je overal verbanden, ook als deze er door de schrijver niet zelf zijn ingelegd. De tien hoofdstukken dragen ieder als titel de hoofdpersoon van dat hoofdstuk.  

Peter Terrin – Al het blauw

Peter Terrin is een schrijver waar ik soms moeilijk vat op krijg. Al het blauw is het tweede boek dat ik van hem lees. Het was een bijzondere leeservaring, maar zijn manier van schrijven, vooral tonen en niets uitleggen, roept vragen op. Zijn verhalen hebben een spannend element, maar een echte ontknoping - hoe zit het nu precies in elkaar? - ontbreekt. Dat is ook meteen de kracht van zijn boeken. Je blijft er naderhand nog lang aan terugdenken. 

Herman Brusselmans – Problemen die er geen zijn

Vorig jaar verscheen van Brusselmans het vuistdikke werk Geschiedenis van de moderne literatuur en maart dit jaar kwam hij met deze verhalenbundel, Problemen die er geen zijn. Op internet las ik ergens dat zijn werk eentonig zou zijn, maar deze twee boeken verschillen totaal van elkaar. Hij kreeg veel reacties op zijn Geschiedenis van de moderne literatuur. Hij schijnt nogal wat collega-schrijvers op grove wijze te beledigen. Ik heb het boek niet gelezen, maar begreep dat het ook een dagboek is en er een intens liefdesverhaal speelt. Dit in de stijl van, en met eenzelfde omvang als, Hij schreef te weinig boeken uit 2017, een van mijn favoriete boeken van Brusselmans. 

Delphine Lecompte - Beschermvrouwe van de verschoppelingen 2

 

Delphine Lecompte is van een obscure dichter uitgegroeid tot een bekende Vlaming. Bij de Vlaamse versie van De Slimste Mens mocht zij haar bizarre humor op onschuldige kijkers loslaten. Sinds kort schrijft zij ook proza. Eerder dit jaar verscheen Beschermvrouwe van de verschoppelingen en nu is er alweer een tweede verhalenbundel vol met vreemde jeugdherinneringen, krankzinnige hersenspinsels en avonturen met de voormalige vrachtwagenchauffeur, de pedofiele tuinman, de oude kruisboogschutter en vele andere wezens uit haar hallucinaties opwekkende universum.

 

Roderik Six – Monster

 

Roderik Six (1979) is een Vlaamse schrijver en journalist. Zijn romans – Monster is zijn vierde – worden alom lovend besproken. Op zijn website citeert de schrijver uitbundige reacties van collega-schrijvers, zoals van Stefan Hertmans: “Stilistisch loepzuiver, filmisch en suggestief. Zelfs van een onwereldse poëzie. Een exotische droom als dystopie.” Zo’n citaat zou de lezer moeten prikkelen, maar ik ben meer geneigd op mijn hoede te zijn. Drie van zijn romans hebben eenlettergrepige titels en beginnen met een V. De covers van zijn boeken hebben vage kleuren en beloven geheimzinnigheid en diepgang. Ik krijg het gevoel, hier is een schrijver die nadrukkelijk de menselijke ziel bloot wil leggen.

Delphine Lecompte – Beschermvrouwe van de verschoppelingen

Delphine Lecompte is een Vlaamse dichter. Zij heeft een reeks bundels op haar naam staan met intrigerende titels als De baldadige walvis,Vrolijke verwoesting en Verzonnen prooi. Haar gedichten zitten vol vreemde figuren en absurde gebeurtenissen. In de bundel Beschermvrouwe van de verschoppelingen roept zij met proza eenzelfde wereld op. Zij beschrijft haar jeugd, haar opname in een psychiatrische inrichting, haar alcoholisme en haar leven als dichter op de rand van gekte. 

Lize Spit – Ik ben er niet

 

Lize Spit werd met haar debuut Het smelt uit 2016 een gewaardeerd schrijver. De dikke roman kreeg lovende kritieken en werd een bestseller. Het verhaal gaat over opgroeien in een liefdeloos gezin, jeugdvriendschap, volwassen worden en wraak. Spit beschrijft de gebeurtenissen vanuit de volwassen hoofdpersoon die terugkeert naar het dorp waar zij opgroeide. Spit weet een bijzondere spanning op te bouwen door heel gedoseerd telkens een beetje informatie prijs te geven. Vier jaar later verschijnt haar tweede roman Ik ben er niet. Het boek van bijna zeshonderd pagina’s draait om een relatie tussen een getraumatiseerde jonge vrouw en haar bipolaire vriend. Spit weet het verhaal eenzelfde soort spanning mee te geven als in haar debuut.

Chris van Camp – De kus van Dabrowski

Een boek met deze geweldige titel moest ik natuurlijk wel lezen. Ik hoefde er niet voor naar de winkel, want een Vlaamse vriend stuurde het mij spontaan toe. Waarschuwing vooraf, er is geen enkele connectie tussen mij en de Dabrowski in de titel van dit mooie boek. Kazimierz Dąbrowski (1902-1980) was een psycholoog en psychiater die bekend is geworden met zijn theorie van positieve desintegratie. De theorie is actueel in het denken over hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit. De kern ervan is dat afwijkend gedrag, psychische neuroses, e.d. geen ziektes zijn maar juist een geestelijk potentieel vormen. Zij verklaart o.a. het gedrag van mensen met fanatieke gerichtheid en overdreven nieuwsgierigheid en/of eigenwijsheid. Dąbrowski heeft zelf zowel in een Nazi-kamp als in een Stalinkamp gezeten. Zijn interesse in de menselijke psyche werd gewekt door wat hij daar zag, vooral hoe verschillend de gevangenen zich gedroegen onder extreme omstandigheden.

Stefan Brijs - Zonder liefde

Het eerste boek dat ik van Stefan Brijs las, was De Engelenmaker, daarna volgde Post voor mevrouw Bromley. Van beide boeken, hoe verschillend ook, heb ik enorm genoten. Alles wat ik daarna van hem las viel een beetje tegen: niet slecht, maar het liet geen blijvende indruk achter. Datzelfde geldt voor zijn nieuwste roman, Zonder liefde.