Els van Teeffelen – Vorstverlet. Kort Rotterdams

 

De Rotterdamse Els van Teeffelen is beeldend kunstenaar en schrijver/dichter. Zij is geboren in het laatste oorlogsjaar en woonde als kind in de Insulindestraat in Rotterdam-Noord. In Vorstverlet. Kort Rotterdams heeft zij in korte schetsen haar jeugdherinneringen opgetekend. In dezelfde buurt is Nelleke Noordervliet opgegroeid. Zij is van dezelfde leeftijd en schrijft op de achterflap dat het bijna griezelig is hoeverre de herinneringen van Els overeenkomen met haar eigen herinneringen: ”Elk stukje is een blinkend detail uit de overzichtelijke wereld van het kind.”

Siebe Thissen – Leve Rotterdam

De Rotterdamse Siebe Thissen is historicus en filosoof. Eerder las ik zijn prachtige boek De jongen die van De Hef dook, over Lou Vlasblom, die op 14 januari 1933 vanaf een hoogte van 67 meter van de Hef dook. Onlangs verscheen bij de jonge Rotterdamse uitgeverij Studio Rashkov Leve Rotterdam, De tragische geschiedenis van Jacob de Vletter. Net als in De jongen die van De Hef dook is zijn verhaal over het ‘De Vletter oproer.’ niet alleen een feitelijk verslag van wat er gebeurde in 1868, maar probeert hij deze relatief kleine geschiedenis te duiden en beschrijft hij de verhalen eromheen, de mythevorming. In beide boeken heeft Thissen soms de neiging de context te veel op de voorgrond te zetten.

Trix van Bennekom – Halte Hausdorff

 

Bij de Rotterdamse uitgeverij Studio Rashkov verscheen onlangs deze biografie over de Joodse huisarts David Hausdorff (1901-1990). De journaliste Trix van Bennekom verdiepte zich jarenlang in het leven van een man die veel heeft betekend voor de stad. Voor de oorlog startte hij zijn praktijk aan de West-Kruiskade en hij zag decennialang hoe de stad veranderde. In de oorlog probeerde hij zoveel mogelijk Joden te helpen tot hij in augustus 1943 zelf moest onderduiken. Na de oorlog bleef Hausdorff huisarts en zette hij zich in voor de wederopbouw van de Joodse gemeenschap. De biografie gaat niet alleen over het leven van Hausdorff, maar ook over de Joodse geschiedenis in Rotterdam én in Nederland. De titel verwijst naar de tramhalte aan de West-Kruiskade, die in de volksmond werd gekoppeld aan de praktijk van de huisarts.

 

Jan de Heer - H

 

Jan de Heer is schrijver, kunstenaar en bewoner van Katendrecht. Hij schreef vooral over architectuur en beeldende kunst. In 2020 werd hij getroffen door een herseninfarct. Zijn hoofd werkte niet meer zoals hij gewend was; vooral het overzien van complexe zaken lukte hem niet meer. Ook heeft hij snel last van vermoeidheid. Een roman lezen was niet meer mogelijk, laat staan een heel boek schrijven. Om te oefenen begon hij in korte stukken van maximaal een A4tje zijn leefwereld te beschrijven. Hij mailde de stukken naar vrienden. Zesenzeventig van deze stukjes zijn gebundeld in dit boek met de summiere titel H. Het is een uitgave van Verhalenhuis Belvedère. 

 

Arjen van Veelen – Rotterwad

 

Een van de vele dingen waar Arjen van Veelen in zijn bestseller Rotterdam bij stilstaat is natuurvernietiging. Specifiek gaat zijn interesse uit naar het natuurgebied De Beer, dat halverwege de jaren zestig plaats moest maken voor de uitbreiding van de Europoort. In tijden van vooruitgangsgeloof moest in Rotterdam natuur voortdurend plaatsmaken voor industrie. In deze uitgave van Roterodamum houdt Van Veelen een pleidooi voor het laten ontstaan van een nieuw natuurgebied, ter compensatie.

 

Arjen van Veelen - Rotterdam

Arjen van Veelen is journalist en schrijver. Hij groeide op in Rotterdam Overschie en keerde terug naar zijn geboortestad nadat hij o.a. in de Verenigde Staten werkte als verslaggever voor de Correspondent. In Rotterdam schrijft hij over zijn stad en wat er achter de façade van een hippe semi-metropool mis is. Hij behandelt een waaier aan onderwerpen zoals containervervoer, gentrificatie, natuurbescherming, huisvuilverwerking, overconsumptie en de toeslagenaffaire. Zijn stijl is persoonlijk en zijn boek gaat over meer dan alleen Rotterdam. De ode aan de inefficiëntie is gericht aan heel Nederland en daarbuiten.

Hansje de Reuver – Rotterdam jaren 80/90

Na het belijken van het fotoboek Rotterdam jaren 80/90 kun je Hansje de Reuver kwalificeren als de hoffotograaf van de Rotterdamse Sien. De grote hoeveelheid foto’s in dit mooi uitgegeven, compacte fotoboek benoemt zij als een poëtisch fotoverslag. Jan Oudenaarden schreef er een voorwoord voor en noemt het een verslag van een tijdperk. “Ondanks de vele portretten is het boek toch geen portretgalerij, maar eerder een reportage van een tijdreis.”

 

Siebe Thissen – De jongen die van de Hef dook

De Rotterdamse uitgeverij De Meent bestaat nog maar kort. Zij hebben inmiddels hun bestaansrecht bewezen met een aantal interessante boeken, en er volgt meer moois. De jongen die van de Hef dook is fraai uitgegeven en verkoopt vooral in Rotterdam erg goed. Het verhaal is uniek. Op 14 januari 1933 dook Lou Vlasblom vanaf een hoogte van 67 meter van de Hef. Hij vestigde hiermee een hoogterecord dat door geen andere brugduiker ooit is overtroffen.

Sanneke van Hassel – Lessen van Vreewijk

Sanneke van Hassel is met name bekend om haar korte verhalen. Zij publiceerde zes verhalenbundels en wordt gezien als ambassadeur van het korte verhaal. Daarnaast schreef zij twee romans. Misschien minder bekend is haar non-fictie werk. Zij schreef bijvoorbeeld de verhalen bij het RET-fotoboek Check-in Check-uit. De foto’s in dit RET-boek zijn van Carel van Hees. Veel werk van Van Hassel heeft een link met Rotterdam. Niet verwonderlijk dus dat het vijfde deel in de reeks essays van Roterodamum door haar is geschreven. 

 

Rein Hannik - Keukendrinkers

Rein Hannik schreef een paar jaar geleden het mooie en opmerkelijke Coef, een autobiografisch boek waarin hij het dramatische leven van zijn gekke moeder beschrijft. In Keukendrinkers speelt deze moeder op de achtergrond een rol. De hoofdrol is weggelegd voor Rinus. Hij komt net van school en heeft het ouderlijk huis en zijn alcoholische vader, die huisarts is, verlaten. Hij woont op een kamertje aan de Mathenesserdijk, met uitzicht op de Mathenesserbrug. Het is 1979.

Roland Vonk – De muzikale voddenman

Twee jaren geleden verscheen van Roland Vonk de bundel Dat moet nog blijken, met een ruime keuze uit zijn radiopraatjes. Ik heb toen erg genoten van zijn mijmeringen over verzamelen, muziek, het maken van keuzes en de vergankelijkheid van het leven zelf. Hij was in het boek openhartig over zijn eigen persoon. Ik beschouwde dit boek als een afgerond geheel, waarin Vonk een balans opmaakte van zijn leven en had niet verwacht dat hij zo snel met een tweede boek zou komen. Hij heeft waarschijnlijk de smaak te pakken gekregen. Het resultaat bezorgde mij evenveel genoegen als zijn eersteling.

Bas Kwakman – In poëzie en oorlog

Bas Kwakman was zestien jaar directeur van Poetry Internationaal. Het laatste jaar in deze functie besteedde hij grotendeels aan het schrijven van dit lijvige boek over vijftig jaar Poetry International. De ruim vierhonderd pagina’s lezen als een trein. Kwakman kan schrijven. Dat bewees hij al met zijn ‘Hotelkamerverhalen’. ‘In poëzie en oorlog’ is een merkwaardig boek geworden. Zijn vorige boek bevatte prachtige persoonlijke verhalen van de reizen die hij maakte als directeur. In dit boek zet hij deze toon voort. Hij geeft vooral een persoonlijke blik op vijftig jaar Poetry International. Het is geen geschiedschrijving met objectieve pretenties.

Literair café De Overheid 1978-1996

Ieder legendarisch café in Rotterdam verdient een ode in de vorm van een boek. Het is bijna een traditie. In mijn Rotterdamkast staan boeken over De Schouw, De Pijp, Timmer, De Fles en Pardoel. Waarschijnlijk bestaan er wel meer Rotterdamse kroegmonografieën, maar die bezit ik helaas nog niet. Aan dit illustere rijtje is nu een prachtboek over café de Overheid toegevoegd, onder redactie van Wim de Boek, Rob Braams en Rob de Moes. De laatste is verantwoordelijk voor de teksten, de foto’s zijn grotendeels van de hand van Wim de Boek.

Derek Otte - Toflof

Derek Otte is stadsdichter van Rotterdam. ‘Toflof’ is uitgegeven bij zijn eigen uitgeverij Rorschach. De presentatie van ‘Toflof’ op de ss Rotterdam was indrukwekkend. Er waren wel driehonderd, vooral jonge mensen aanwezig: uit alle lagen van bevolking, uit alle hoeken van Rotterdam. Het publiek was enthousiast. Na ieder voorgedragen gedicht werd er luidruchtig geklapt en gejoeld.

Roland Vonk - Dat moet nog blijken

Sommige mensen die je kent via de media, denk je werkelijk te kennen. In het echt blijken zij dan heel anders te zijn. De programma’s van Roland Vonk op Radio Rijnmond beluister ik met regelmaat. Ik zie hem weleens in het echt. Dan wisselen we wat gemeenplaatsen uit. Na het achter elkaar lezen van de bundeling radiopraatjes in ‘Dat moet nog blijken’, heb ik sterk het gevoel hem nu beter te kennen. Maar Roland Vonk zal de eerste zijn om hierover twijfel te zaaien. In hoeverre ken je eigenlijk iemand echt?

Leen Steen – Heethoofd

De ondertitel van ‘Heethoofd’ luidt: ‘De grote Rotterdamse punkroman’. Het boek is meer dan dat. De ruim vierhonderd pagina’s waarin de hoofdpersoon zich in de Rotterdamse punkscene stort gaan ook over vriendschap, liefde, volwassen worden en geknakte idealen.

Joop Verhage - Weg weeze!

Joop Verhage is de medeoprichter van het snackimperium Verhage. Vijftig jaar geleden begonnen Joop en zijn broer Pim hun eerste zaak in de Sikkelstraat op Rotterdam-Zuid. Hun vader – een succesvol ondernemer – zette zijn zoons met licht dwang aan om deze snackbar over te nemen. Zijn argumenten waren: ieder mens moet eten en drinken en de Nederlandse bevolking neemt alleen maar toe. Tijd dus om in deze groeimarkt te stappen.

Henri Berssenbrugge – Stadsfotografie 1906-1916 Rotterdam

Henri Berssenbrugge was portretfotograaf. Hij had een eigen studio, waar hij zijn geld mee verdiende. Hij won ook prijzen met kunstfotografie. De foto’s in dit boek zijn van een andere orde. Het zijn straatbeelden. Berssenbrugge schoot de foto’s voor zichzelf. De waarde ervan werd pas later erkend.

Feico Houweling – Steden van Erasmus. De opmerkelijke rol van Rotterdam en Gouda in de Nederlandse Opstand

Woensdag 7 juni vond de presentatie plaats van dit boek van Feico Houweling. Hij is historicus en een groot verteller, wat weer bleek bij deze presentatie. ‘Steden van Erasmus. De opmerkelijke rol van Rotterdam en Gouda in de Nederlandse Opstand’ is een geschiedkundig werk. Het boek draait om een bijzondere gebeurtenis in 1549 toen kroonprins Philip Rotterdam bezocht en daar werd verwelkomd door een beeld van Erasmus. Maar dit boek is ook een pamflet, een aanklacht. Houweling probeert een aantal mythes over de Nederlandse Opstand te doorbreken.

Gyz La Riviere – New Neapolis

Gyz La Rivière is beeldend kunstenaar, filmmaker, schrijver en nog veel meer. En hij is bovenal Rotterdammer.  Al enige jaren is hij bezig met een onderzoek tussen de broedersteden Napels, Marseille, Liverpool en Rotterdam. De eerste serieuze publicatie voor dit project is ‘New Neapolis’. Bij de presentatie in Worm op 22 januari noemde ik het per ongeluk een boekje. Maar in vergelijking met zijn vorig jaar verschenen kolossale beeldenboek Rome’dam is alles een boekje.