Marguerite Yourcenar – Pasmunt van de droom

 

Pasmunt van de droom is om twee redenen een bijzonder boek. De eerste versie van de roman, die draait om een aanslag op Mussolini, verscheen in 1934. Het verhaal speelt in het jaar XI, oftewel het jaar 1933. Yourcenar herschreef het na de oorlog en publiceerde het boek opnieuw in 1959. Ten tweede is de opzet van de roman fragmentarisch, de diverse personages hebben nauwelijks iets met elkaar gemeen. De verbindingen berusten veelal op toevallige ontmoetingen. Een schakel is een muntstuk van tien lire.

 

Annie Ernaux - De plek

De Franse Nobelprijswinnares Annie Ernaux is vooral bekend geworden door haar boek De jaren, waarin zij haar persoonlijke geschiedenis verbindt met de geschiedenis van Frankrijk vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog. Haar andere romans zijn dunner en gaan vaak over persoonlijke onderwerpen die zij ook behandelde in De jaren. In De plek is de hoofdpersoon een vrouw die opgroeide in een arm gezin uit de provincie en die terugblikt op het leven van haar vader. 

 

Annie Ernaux – De jaren

 

De Franse schrijfster Annie Ernaux ontving in 2022 de Nobelprijs voor de literatuur. Zij debuteerde half jaren zeventig en schreef novellen en romans die grotendeels autobiografisch zijn. Ernaux groeide op in Normandië in een milieu van arbeiders en kleine middenstanders. Haar werk bevat maatschappelijke thema’s als armoede, maatschappelijk stijging en vrouwenrechten. Les Années uit 2008 wordt als haar hoofdwerk beschouwd. In 2020 verscheen de Nederlandse vertaling van Rokus Hofstede en kreeg zij ook in Nederland bredere bekendheid. De jaren is tegelijkertijd een persoonlijk verhaal en een geschiedenis van Frankrijk vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot aan de eenentwintigste eeuw.

 

Michel Houellebecq – Vernietigen

 

De nieuwste roman van Houellebecq kwam bijna een jaar geleden uit in de Nederlandse vertaling van Martin de Haan, de vaste vertaler van Houellebecq. De roman kreeg in eerste instantie geen razend enthousiaste kritieken en er was gedoe over een seksfilm waar de schrijver in optrad en waar hij wel of niet toestemming voor gegeven had om te vertonen. De omvang van de roman, bijna zeshonderd pagina’s, weerhield mij er ook van om het boek meteen te gaan lezen, maar het bleek uiteindelijk de uitwerking van een echte Houellebecq op mij te hebben, dat wil zeggen dat ik werd gegrepen door het verhaal en wilde blijven lezen.

 

Charles Ferdinand Ramuz – Schoonheid op aarde

Charles Ferdinand Ramuz (1878-1947) was een Zwitserse schrijver en een vernieuwer van de Franse literatuur. Hij schreef een uitgebreid oeuvre dat voornamelijk uit zo’n vijfentwintig romans bestaat. Celine noemde hem als een van de weinige Franstalige schrijvers die in het jaar 2000 nog gelezen zou worden. Schoonheid op aarde is een roman uit 1923 en is onlangs in het Nederlands vertaald door Rokus Hofstede. Een paar geleden vertaalde hij De grote angst in de bergen, dat voor mij de eerste kennismaking met Ramuz was.

 

Edouard Louis – Veranderen: methode

 

Vorige week was de Franse successchrijver Édouard Louis in Rotterdam. Honderden mensen waren afgekomen op zijn optreden. Ik heb het helaas gemist. Edouard Louis is geboren in 1992 en heeft vijf, sterk autobiografische, romans / novelles geschreven, die alle vijf in het Nederlands zijn vertaald. Veranderen: methode is zijn meeste recente werk. Het boek is vertaald door Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre. Veranderen: methode is met 300 pagina’s zijn dikste boek. De thematiek is eender als in zijn andere werk: ontsnappen aan een (kans)arm milieu.

 

Annie Ernaux – Het voorval

Ik kende de beroemde Franse schrijfster Annie Ernaux slechts van naam. Haar werk is sterk autobiografisch en maatschappelijk. Les Années uit 2008 wordt als haar hoofdwerk beschouwd. In 2020 verscheen de Nederlandse vertaling van Rokus Hofstede. Daarnaast is er een aantal novellen van haar vertaald in het Nederlands waarvan L'Événement er één is. Het boek uit 2000 is vertaald door Irene Beckers, 

 

Herve Le Tellier – Anomalie

Anomalie uit 2020 is een enorm verkoopsucces in Frankrijk. Er gingen meer dan één miljoen exemplaren over de toonbank, een onvoorstelbaar aantal. Hervé Le Tellier ontving voor het boek de Prix Concourt. Dit is een prestigieuze en zeer literaire prijs, terwijl het boek in Nederland onder de spannende boeken wordt geschaard. Misschien komt dit door de uitgever. Xander staat niet bekend om het uitgeven van veel literatuur. Het kinderachtige omslag doet het boek ook geen goed. 

 

Emmanuel Carrere – Yoga

Emmanuel Carrère is een bekende Franse schrijver van fictie en non-fictie. In zijn geboorteland is hij overladen met prijzen. Ik kende de schrijver niet, maar las dat er al een hele reeks boeken van hem vertaald is in het Nederlands. Yoga is uit 2020 en werd in 2021 vertaald door Floor Bosboom. Op het omslag staat dat het een roman is, maar het verhaal gaat over de schrijver en niets anders. In het boek zelf geeft hij aan welke personages hij verzonnen heeft. Maar vertrouw nooit een schrijver.

Emmanuel Bove – Een vader en zijn dochter

De korte roman Une père et sa fille zag in 1928 het licht. Het boek kwam uit in een productieve periode in het leven van Emmanuel Bove (1898-1945). In 1924 brak hij door met Mes Amis. Hij ontving een belangrijke prijs en het leek hem, ook financieel, voor de wind te gaan. Hij moest echter zijn familie, het gezin van zijn ex en zijn eigen gezin onderhouden. Hij schreef dus veel in deze tijd. Zijn romans leden er niet onder, maar hij schreef ook pulp in opdracht. Werk dat het vertalen niet waard is. Een vader en zijn dochter is een typisch Bove-verhaal, vertaald door Mirjam de Veth en in 2018 prachtig uitgegeven door uitgeverij Vleugels.

 

Emmanuel Bove - Reis door een appartement

De Franse schrijver Emmanuel Bove (1898-1945) is bekend om zijn korte romans waarin hij vooral eenzame mannen portretteert die worstelen met hun positie in de maatschappij. Armoede, verveling en botsingen door standsverschillen zijn terugkerende thema’s. Emmanuel heette bij geboorte Bobovnikoff, maar In Frankrijk was tijdens de Eerste Wereldoorlog iemand met een Russische naam verdacht. In zijn leven maakte hij zelf zowel maatschappelijke stijgingen als dalingen mee. Hij moest zijn familie, zijn eigen gezin en dat van zijn ex onderhouden. Hij schreef niet alleen voor zijn plezier, maar ook om geld te verdienen. Als een razende schreef hij een korte periode in zijn leven pulp om in leven te blijven, maar hij werd er zeer ongelukkig van.

Emmanuel Bove – Vrouwelijk karakter

Emmanuel Bove (1898-1945) schreef bijna dertig korte romans, waarvan er een aantal pas na zijn dood zijn uitgegeven. Onder het bed van zijn tweede vrouw werd na haar dood in 1979 een koffer met materiaal gevonden: foto’s, notitieboekjes, zijden hemden met de initiatie E.B. en drie onuitgegeven manuscripten. Een daarvan was Un caractère de femme. Bove had het boek in 1936 aangeboden aan uitgeverij Fayard, maar kreeg te horen dat het verhaal moest worden herschreven. Daar had hij geen zin in en het manuscript bleef liggen. In 1999 verscheen het alsnog in boekvorm, bij uitgeverij Flammarion.

Emmanuel Bove – Het voorgevoel

Emmanuel Bove (1898-1945) schreef een stuk of dertig literaire romans en verhalenbundels, naast zijn journalistieke werk. Hij moest wel want hij had drie gezinnen te onderhouden: zijn eigen gezin, dat van zijn ex-vrouw en dat van zijn moeder. Zijn nogal luie broer woonde nog thuis en deed voortdurend een beroep op Emmanuel. De schrijver had een goedaardig karakter en voldeed aan alle vragen om financiële ondersteuning. Hij was daarom ook broodschrijver. In het nawoord bij deze uitgave van Le Pressentiment (1935) citeert vertaler Mirjam de Veth uit een interview met de schrijver. Hij zegt daarin in tien of twaalf dagen een goedkoop romannetje te schrijven.

Marguerite Yourcenar – Fantasie in blauw

Een eeuwigheid geleden las ik van Marguerite Yourcenar (1903-1987) Hadrianus’ geschriften en was diep onder de indruk. Waarom ik daarna nooit meer iets van haar heb gelezen weet ik niet. Het hermetisch zwart kocht ik een paar jaar geleden en staat nog altijd ongelezen in de kast. Fantasie in blauw schafte ik onlangs aan op de boekenmarkt in Zutphen. Het is een mooi uitgegeven bundel met drie korte verhalen. Het zijn verhalen uit de beginperiode van haar schrijverschap, zo rond 1930. Ze werden pas na haar dood in 1993 gebundeld en uitgegeven. Deze vertaling van Jenny Tuin is van een jaar later.

Louis Sebastien Mercier – Niemand ontbijt meer met een glas wijn

Alleen de titel overtuigde mij al om dit boek aan te schaffen. Louis Sébastien Mercier (1740-1814) was in zijn tijd een van de grootste en zeker de meest productieve Franse schrijver. Hij schreef veel toneelstukken en verwierf zijn roem door de sciencefictionroman L'An 2440. Een van de eerste romans in dit genre. Daarnaast was hij bekend als de schrijver van dit Tableau de Paris. De eerste twee delen werden anoniem uitgegeven in 1781. Totaal schreef hij twaalf delen. De oplagen waren enorm. Hij verdiende er goed aan, ondanks de vele roofdrukken. In deze privé-domein is een bescheiden selectie opgenomen uit de ruim duizend pagina’s. Het boek werd in eerste instantie verboden door de censuur, maar iedere Parijzenaar kende Mercier. De censor zelf had de boeken met veel plezier gelezen en raadde de schrijver aan voor zijn veiligheid even op vakantie te gaan naar Zwitserland.

Albert Cossery – De luiaards in de vruchtbare vallei

De luiaards in de vruchtbare vallei uit 1964 is een van de vijf in het Nederlands vertaalde boeken van de Frans-Egyptisch schrijver Albert Cossery. De rest van zijn kleine oeuvre - nog drie romans - is niet beschikbaar in het Nederlands. De vertaling van De luiaards is van Mirjam de Veth. De eerste editie is uit 1997 en verscheen bij de kleine uitgeverij Coppens & Frenks. In 2020 publiceerde uitgeverij Jurgen Maas een nieuwe editie.

Albert Cossery – De trotse bedelaars

Albert Cossery (1913-2008) heeft een klein oeuvre. Vijf boeken zijn er van hem vertaald in het Nederlands; drie romans volgen er hopelijke nog. De trotse bedelaars (Mendiants et orgueilleux) is uit 1955, de vertaling van Rosalie Siblesz is uit 1987. Het boek is met tweehonderd pagina’s dik voor de Frans-Egyptische schrijver. Het verhaal heeft  meer dan zijn andere werk het karakter van een roman, hoewel het boek wel bol staat van de anekdotes, sfeertekeningen en sterke verhalen. Het verhaal speelt zoals in al zijn boeken in de arme wijken van een grote Egyptisch stad. Gohar is een van de hoofdpersonen. Hij had ooit een mooie baan als hoogleraar, maar koos voor zijn gemoedsrust voor een bestaan zonder bezit.

 

Albert Cossery – Grote dieven, kleine dieven

De Frans-Egyptische schrijver Albert Cossery (1913-2008) schreef maar een klein oeuvre: zeven romans, een verhalenbundel en een dichtbundel, waarmee hij debuteerde en die hij later verwierp. Zijn prozadebuut stamt uit 1941. Grote dieven, kleine dieven kwam uit in 1999 en is zijn laatste werk. De Nederlandse vertaling is van Mirjam de Veth, die in een prachtig nawoord vertelt over haar ontmoetingen met Cossery.

Albert Cossery – De mensen die God vergat

Na het lezen van Het huis van de wisse dood ben ik op zoek gegaan naar meer boeken van de Frans-Egyptische schrijver Albert Cossery. De verhalenbundel Les hommes oubliés de Dieu uit 1941 is zijn prozadebuut. Deze vertaling van (wederom) Mirjam de Veth is uit 2010 en ook uitgegeven bij Coppens & Frenks.

J.M.A. Paroutaud – De ongewisse stad

La Ville incertaine schreef Paroutaud in 1944. Het boek werd in 1950 uitgebracht. De Nederlandse vertaling van Mirjam de Veth is van 2016. De prachtige uitgave is van Coppens & Frenks. Eigenlijk was de uitgeverij al opgedoekt, maar voor deze laatste uitgave werd de naam aangepast: uitgeverij De Laatste Snik. De Veth noemt in het boeiende nawoord De ongewisse stad een onterecht vergeten meesterwerk. Het is bovendien een uiterst bizar boek.