zondag 7 september 2014

Dimitri Verhulst – Kaddisj voor een kut



Met deze titel trok Dimitri Verhulst nog voor publicatie de aandacht naar zich toe. Een aantal christelijke boekhandelaren in Nederland (niet in België) weigerde bij voorbaat dit boek in hun assortiment op te nemen.


Kaddisj gaat over de bewoners van een gezinsvervangend tehuis en wat het met iemands leven doet wanneer je daarin opgroeit. Het boek is in zoverre autobiografisch dat Verhulst zelf in een gezinsvervangend tehuis heeft gewoond. De moord op twee kinderen die in het boek voorkomt is gebaseerd op een ware gebeurtenis.

Kaddisj bestaat uit twee delen. In het eerste deel spreekt de verteller een jongen uit het tehuis toe. Hij heet de neus en verschijnt te laat op de begrafenis van Gianna. De begrafenis wordt beschreven en in terugblikken leren we Gianna en de neus kennen. 

Het taalgebruik van Verhulst is prachtig. Hij beschrijft de ellende van het leven in het tehuis, doordrenkt met cynische humor. De kinderen hebben geen enkel idee over hun toekomst. Zij leven in het nu. Vaak zijn zij gedumpt door hun ouders, die het leven ook niet aankonden.

Gianna zegt: “Het is niet zo dat er te veel mensen op aarde zijn. Het probleem is dat er zoveel ongewensten zijn.” De dood is dan soms de enige uitkomst.

Soms raakt een meisje zwanger in het tehuis. Er wordt naar een kliniek gereden. “men leert het af, te geloven dat alle leven heilig is. Een seksueel overdraagbare aandoening, dát was het leven.” 

Het tweede deel van Kaddisj is het logische vervolg op het eerste deel. Hier beschrijft Verhulst het leven van twee jongvolwassenen die opgegroeid zijn in een tehuis. Zij komen tot de afschuwelijke daad: “Wij wouden van onze problemen af, en we dachten dat we maar beter ons gezin konden uitroeien.”

Verhulst laat op indringende wijze zien dat de deuken die iemand oploopt in een tehuis overgaan op de volgende generatie. Misschien zag Gianna dit ook in en besloot zij de vicieuze cirkel te doorbreken. In deel twee beslissen de ouders op een zelfde manier over leven en dood. De laatste zin van Kaddisj voor een kut luidt: “We hebben onze kinderen kapotgemaakt. Voor hun bestwil.”

Kaddisj betekent een gebed ter nagedachtenis. Gianna is een van die kinderen die we moeten gedenken.

2 opmerkingen:

Leo zei

Rob Schouten in Trouw, 6 sept, was minder positief.Ja, taalgebruik van Verhulst is geweldig, maar hij blijft hangen in dezelfde problematiek en Vlaamse morsigheid.Ik heb nog geen oordeel.

Alek Dabrowski zei

Arjen Fortuin (in de NRC) was ook niet volledig enthousiast. Het eerste deel vond hij prachtig, deel twee overbodig en te plat / grof. Ik vind de twee delen wel goed op elkaar aansluiten.