Roan Kasanmonadi - Vuurbloem

Voor het winternummer van Awater (2025) schreef ik de volgende recensie:

 

De Rotterdamse dichter en spoken word artiest Roan Kasanmonadi debuteerde in september dit jaar met de bundel Vuurbloem. Hij is ook danser en psychiater in opleiding en hij put voor zijn poëzie uit deze en vele andere bronnen. De bundel leest op sommige momenten als een neerslag van podiumpoëzie, op andere waan je je in een film of in een videogame. Je leest het plezier voor experimenteren eraan af. De titels van zijn gedichten zijn verrassend, maar soms zoek je naar het verband met de tekst, dat er niet per se hoeft te zijn. 

Het openingsgedicht heeft de mooie titel ‘beboterdekatparadox’, een verwijzing naar de kat van Schrödinger, een gedachte-experiment uit de kwantummechanica, over de rol van de waarnemer op de werkelijkheid. In het gedicht spelen bauxiet, ruimtevaart en kop of munt een rol, en het verwijst naar onzekerheid en dubbelzinnigheid. De vorm is minder experimenteel: ‘geruisloos worden stukken nacht uit/ de ether gevist/ de verveling verdrongen/ het avontuur bejaagd/ in de verte de dageraad’. Het zijn korte heldere zinnen die het goed doen op een podium. 

 

In dit gedicht is één stijl van de dichter te lezen. Maar hij heeft meerdere stijlen. Andere gedichten bestaan bijvoorbeeld uit langere, verhalende regels; regels die niet zouden misstaan als raptekst. Kasanmonadi neemt in zijn gedichten verschillende perspectieven in, hanteert de ik-vorm, spreekt dan weer een je aan of heeft het over wij. Bovendien koppelt hij het beschrijven van een situatie aan een waarnemer die een game speelt of een film bekijkt. Je leest dan dat hij overgaat naar het ‘volgende level’ of dat de ‘game saved’ is. Woorden als astronaut en hemellichaam verwijzen zowel naar het werkelijke heelal als naar een virtuele werkelijkheid van een game. Grappig is daarbij dat de bundel na twee delen stopt, maar dan doorgaat als ‘III postgame’. 

 

Kasanmonadi heeft deze thematiek goed doordacht. De kat van Schrödinger en de bijbehorende dubbelzinnigheid trekt hij in de hele bundel door. Je kunt de subjectieve waarnemer die hij laat zie hieraan koppelen: bestaat de wereld pas als de waarnemer hem creëert? Daarbij houdt hij ervan de lezer op het verkeerde been te zetten, bijvoorbeeld door titels te gebruiken die niet door iedereen direct te begrijpen zijn en die door het lezen van de tekst niet duidelijker worden. Google leert dat ‘naruto’ een Japanse mangaserie is, een ‘warp pipe’ met Super Mario te maken heeft en dat ‘ishihara’ een oogheelkundige was die een test ontwikkelde om kleurenblindheid te ontdekken. In dit gedicht associeert hij onder meer met kleuren en groenten. Na een reeks groene groenten schrijft hij: ‘eigenlijk is het hier verdacht monochroom/ waar zijn de aardbeien, de robijnen, de klaprozen?’ Om je vervolgens weer uit het verhaal te trekken met: ‘walkthrough, hoofdstuk drie: de eerste vijand is onzichtbaar/ verschijnt pas wanneer je je verkregen item afzet’. Dit afkappen geeft een leuk effect, maar wordt bij veelvuldig gebruik irritant. 

 

Je leest hier te veel het opzettelijke in. Dit geldt ook voor de afsluiting na het tweede deel. De dichter bedankt vier pagina’s lang allerlei mensen in de vorm van een aftiteling bij een film. Dan volgt deel drie en eindigt de bundel met nogmaals een zeer uitgebreid dankwoord. Is dit als grap bedoeld, als een parodie op deze praktijk die inderdaad steeds vaker voorkomt? Ik vond het flauw. Als een dichter die humor in zijn teksten wil gebruiken, kan hij beter. Zo vond ik het te pas en te onpas opnemen van bijvoorbeeld bananen, smurfen, wolven en paddenstoelen in zijn teksten erg geestig. 

 

Vuurbloem is een debuut waar je het schrijfplezier en de behoefte aan experiment aan afleest. Binnen de grote variatie aan stijl en toon is de rode draad het zoeken in een wereld vol dubbelzinnigheden en het accepteren, bijna omhelzen, hiervan. Tot slot denk ik dat hij vrij alleen staat in zijn bewondering van het omslag. Ikzelf heb zelden een lelijker gezien, maar opvallend is het wel.