Van de
correspondentie van twee groten uit de Nederlandse literatuur verwacht je
natuurlijk veel. Het kan dan alleen maar tegenvallen. Brouwers en Komrij hebben
een paar jaar gecorrespondeerd, tussen 1980 en 1986. Veel brieven heeft dit
niet opgeleverd. Deze heruitgave van 900 exemplaren bevat slechts 70 pagina’s.
Vooral
Komrij excuseert zich ervoor dat hij zo weinig schrijft. Brouwers sport hem
aan: “Maar brieven ‘schrijf’ je toch niet; die sodemieter je hotseklots neer op
papier. Brieven horen zo te worden geschreven. Voor echte schrijvers, zoals jij
en ik, is het schrijven van brieven louter anarchie.”
Zo makkelijk
ging het Komrij niet af. Hij blijft er zichzelf over beklagen. En als hij tot
groot verdriet van Brouwers in 1986 naar Portugal verhuist is de briefwisseling
voorbij.
Naast
schrijven over schrijven en niet-schrijven bedanken de twee grootheden elkaar uitvoerig
als zij bij elkaar op bezoek zijn geweest. En zij houden van klagen,
bijvoorbeeld over Nederland, politici of de televisie. Op hun best zijn zij als
collega’s aan bod komen.
Vooral Jan
Siebelink krijgt er van Brouwers van langs. “Achterbakse, oneerlijke, ranzig
man die Sieb. Typisch voor de Nederlandse letterkundige!”
Brouwers
kreeg veel schrijvers op bezoek die iets van hem wilden. Hij liet ze binnen in
de hoop op enige vriendschap. Dat viel tegen. Sindsdien noemt hij zulk soort
bezoek een Siebbezoek.
Over critici
hebben zij natuurlijk ook een mening. Meestal lezen critici hun boeken half en
reageren slechts op niet ter zake doende details. Brouwers schrijft over iemand
die zelfs zijn handschrift ging ontleden en erachter kwam dat hij heel slecht
van inborst was; bovendien polymorf pervers, linkshandig, snoepzuchtig,
onbetrouwbaar etc.
Dit zijn
mooie stukken. Helaas staan er maar een beperkt aantal van dergelijke passages
in deze correspondentie. Had er meer ingezeten? Gerrit Komrij had wat
enthousiaster moeten schrijven, dan had er wellicht een vuistdik boek gelegen.
Nu is het bij een dun, maar prachtig vormgegeven boekje gebleven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten