woensdag 12 maart 2014

Dimitri Verhulst – De laatkomer


‘De laatkomer’ gaat over dementie, maar zoals van Dimitri Verhulst te verwachten is, kiest hij een speciale invalshoek. Verhulst is geen Bernlef. De hoofdfiguur Désiré Corbier is getrouwd met een klotewijf en hij is vader van twee kinderen. Als zeventiger heeft hij genoeg van dit leven. Hij gaat zich bewust steeds vreemder gedragen en speelt dat hij dement wordt. Hij slaagt hier volledig in en wordt opgenomen in een gekkenhuis.


Désiré blikt vanuit de inrichting terug op zijn leven en beschrijft de weg naar zijn gespeelde dementie en de relatie met zijn vrouw Moniek. Hij mocht niet drinken of luieren van haar en diende zich altijd te gedragen. Moniek was vooral bang wat de buren van hen vonden. Zij had geen interesse voor zijn bezigheden: muziek en boeken. Désiré was bibliothecaris.

Een paar dagen na de huwelijksvoltrekking liet Désiré een wind in bed. Zijn vrouw vluchtte het huis uit. In bed was het verder kommer en kwel voor Désiré. De liefde werd sporadisch bedreven en tijdens de zwangerschappen was het totaal uitgesloten: “Het gedacht dat die baby daarbinnen de hele tijd mijn zwabber in z’n gezichtje kreeg, jakkes.”

Moniek leverde hem allerlei streken en zette hem vaak voor schut bij hun kinderen. Zij vertelde bijvoorbeeld dat juist hij geen lust meer had in bed. Désiré verzuchtte dan: “Er waren echtgenotes die voor minder van een brug gegooid.”

Moniek vindt alles onfatsoenlijk. Daarom geniet haar man er nu zo van voor haar de zot uit te hangen. Als Désiré is opgeborgen komt Moniek hem eerst regelmatig bezoeken. Hij probeert haar dan snel weg te pesten, zodat de bezoekjes alras minder frequent worden. De kamer van Désiré is lelijk en doet aan niets denken aan zijn vorige bestaan. Er is een ouwe kleerkast en andere rotzooi ingezet. “Het werd mij stilaan duidelijk dat het niet meer de moeite loonde in mijn comfort te investeren…”

Désiré denkt na over zijn naderende einde.  Hij is liefhebber van klassieke muziek, maar weet nu al dat er straks Elton John zal worden gedraaid op zijn begrafenis. Het liefst wil hij niet naast zijn vrouw in de grond gestopt worden. “Moniek en ik hebben meer dan nachten genoeg als lijken naast elkaar gelegen, dat we het niet ook nog eens hoeven te doen in een familiegraf. Dat ze maar alleen gaat liggen in haar tombe! Ze zal daar goed en comfortabel liggen.

‘De laatkomer’ is een prachtige korte roman. Een van de beste boeken van Verhulst. Er zit humor is, zijn taalgebruik is mooi Vlaams, maar niet overdreven sappig. Hij levert kritiek op onze omgang met de demente medemens, maar is niet moralistisch. Het thema lijkt wat eendimensionaal, maar naar het einde toe zitten er verrassende wendingen in, waardoor je tot de laatste pagina geboeid blijft lezen.

Geen opmerkingen: