Anke Scheeren – De mooiste dagen zijn het ergst

De titel van dit debuut uit 2009 is goed. ‘De mooiste dagen zijn het ergst’ gaat over van het verlies de ouders van Lena Fernhout. De korte roman is strak vormgegeven. Er staat geen overbodige zin in. En na lezing blijf je over met een gevoel van leegte. Anke Scheeren heeft na dit debuut niets meer geschreven. Ik vreesde voor haar leven, maar ontdekte dat zij een wetenschappelijke carrière heeft gekozen.

De dood van Lena’s moeder is aanleiding voor Lena om terug te kijken op haar eigen leven. Haar vader heeft zij nooit gekend. Samen met haar oudere broer Sasja groeit zij op in een dorp, totdat zij oud genoeg is om omwille van studie het huis te verlaten. Haar moeder geeft haar bij de verhuizing nog mee: “je bent geen gemakkelijk kind geweest.”

Dit is kenmerkend voor hun onderlinge relatie. Echte liefde was er nauwelijks. De moeder stelt eisen, is gauw teleurgesteld, heeft woede-uitbarstingen en is verdrietig. Zij ziet niet in dat zij met haar gedrag het leven van haar dochter belemmert.

De moeder verhuist naar Frankrijk. Lena zoekt haar eenmaal op. Moeder bivakkeert in een treurig flatje, spreekt geen mens en voor Lena is het onduidelijk wat zij precies hier zoekt. Zij woont niet lang als God in Frankrijk. Er is bij haar een gezwel geconstateerd en zij sterft in een Frans ziekenhuis.

Lena worstelt met haar gevoelens. Terug uit Frankrijk wil zij mensen zien en organiseert een feestje. Haar vriend vindt het geen reden om te feesten en verlaat haar. Hij begrijpt haar sowieso maar half. Lena verhuist naar het huis van haar moeder, dat aan het wegschimmelen is. Zij trekt zich terug op zichzelf. “Als jij je ogen sluit, verdwijnt dan ook de wereld?”

Steun zoekt zij bij een anonieme professor, die onderzoek doet naar zeestromingen. Hij heeft bijvoorbeeld een grote hoeveelheid plastic eendjes in de oceaan gedumpt en onderzoekt waar deze terechtkomen. Lena schrijft hem lange e-mails waarin zij haar leven probeert uit te leggen. De professor reageert niet.

Dan wordt zij gebeld door een onbekende vrouw. Het blijkt de echtgenote van haar vader te zijn. Zij deelt mee dat haar vader onlangs is overleden en zij geeft haar een doos met brieven van haar moeder. De lezing ervan stelt het beeld van haar moeder bij en verklaart een deels haar gedrag.

Zoals ik de roman hierboven kort omschrijf lijkt ‘De mooiste dagen zijn het ergst’ een zeer somber boek. De klopt aan de ene kant. De leegheid en het gebrek aan houvast in het leven van Lena zegt iets over het leven in het algemeen. Aan de andere kant heeft Lena een nauwkeurige en ironische kijk op haar medemensen, wat ook opluchting geeft.

Anke Scheeren heeft een heel knap boek geschreven. ‘De mooiste dagen zijn het ergst’ is zowel mooi geconstrueerd als heel gevoelig geschreven. Elke zin loopt goed. De verschillende perspectieven om het verhaal te vertellen - heden, verleden, oude brieven en haar e-mails aan de professor - sluiten uitstekend op elkaar aan. Vreemd dat ik haar nu pas heb ontdekt. Ik hoop dat zij ooit het schrijven weer oppakt.