Philip Huff – Dagen van gras

‘Dagen van gras’, werd mij minstens een jaar geleden al aangeraden om te lezen. Dit schoot mij te binnen toen ik Phliip Huff onlangs op televisie zag bij ‘De slimste mens’. Het boek is zijn romandebuut uit 2009. Hij vertelt erin het verhaal van een jongen die in een psychose raakt.

De kracht van het boek zit in de vertelwijze: door de ogen van de achttienjarige jongen Ben van Deventer. Hij zit nu in een steunwoning voor adolescenten Chronologisch vertelt hij over zijn jeugd op het platteland. Hij groeit op in een gezin waar de vader veel buiten de deur is – later verhuist hij zelfs naar Engeland – en de moeder vaak op bed ligt en te ziek is om eruit te komen.

Op de eerste pagina wordt het drama van zijn leven benoemd. “Ik had een tweelingbroer die David heette. Maar David overleed drie dagen na zijn geboorte.” Op deze pagina zegt hij al veel meer over zichzelf. Het ziekenhuis waar hij ter wereld kwam is afgebroken en twee scholen waar hij op heeft gezeten bestaan evenmin meer. De boodschap is duidelijk. Ben heeft alles in zijn leven verloren.

In zijn jeugd kende Ben veel vrijheid. Het gezin woonde afgelegen. Alleen de grootouders woonden op hetzelfde landgoed. Bij afwezigheid van zijn ouders zit hij  veel bij zijn opa. Zij hebben een speciale band met elkaar.

Centraal in zijn verhaal staat zijn jeugdvriend Tom. Samen ontdekken zij oude popmuziek, met name door de collectie van zijn vader. The Beatles is hun favoriete band. Er staan mooie stukken in het boek over George Harrison, Bert Jansch, Crosby, Stills, Nash & Young en anderen. Vooral de liefde voor muziek en voor gitaarspelen worden goed beschreven. “Soms had ik helemaal geen zin om naar mijn vader te luisteren. Dan koos ik zelf een plaat uit, op de voorkant dus, of op titel. Mensen die denken dat die dingen niets met muziek te maken hebben, die begrijpen niets van rockmuziek.” Zo ontdekt hij Déjà vu.

Eigenlijk beschrijft Ben, onlangs het weinige contact met zijn ouders, een vrije en spannende jeugd. Door zijn vriend Tom begint hij met blowen, later gebruiken zij samen paddo’s. Hier zou de oorsprong van zijn psychose liggen, maar hij had al eerder last van stemmen in zijn hoofd. En de familieomstandigheden zijn ook zeker niet optimaal.

Op en gegeven moment slaat Ben door. Na een dramatische gebeurtenis wordt hij opgenomen in een kliniek. Hier voegt Huff een spannend element toe. Omdat je het verhaal uitsluitend vanuit Ben hoort, ben je er niet van bewust dat je bepaalde dingen niet weet. De mensen om hem heen vertellen hem niet alles.

Heel mooi beschrijft Huff de geestelijke toestand waarin Ben daarna verkeert en hoe de logica in het denken van Ben zoek is. Hij vergelijkt zijn denken met een hogedrukketel en een voortsnellende trein. “Wanneer je ’s ochtends opstaat en gaat ontbijten is een groene banaan niet langer een onrijpe banaan die je nog niet moet eten: nee, het is een rijpe banaan. Juist een rijpe banaan. Want groen betekent: gaan. En een rode appel die in dezelfde vruchtenmand zit en die wel rijp is, die eet je niet. Want rood betekent: stoppen. Een rode appel is waarschijnlijk vergiftigd. Net zoals de appel in Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Alleen groen is goed.”

‘Dagen van gras’ is een mooi debuut. Sterk is de uitwerking van de jeugdvriendschap en hun gezamenlijke liefde voor muziek. De vader vond ik sterk neergezet. De moeder bleef wat flets, maar dat is ook haar karakter. Philip Huff beschrijft Bens levensverhaal op een wat puberale toon, maar dat past goed bij de leeftijd van de verteller Ben.