Bas Haring – Doe dit vooral thuis

In ‘Doe dit vooral thuis’ wordt in simpele bewoordingen, met veel plaatjes en voorbeelden, uitgelegd hoe wetenschap idealiter werkt. Het boek is een aanvulling op het programma Proefkonijnen van Dennis & Valerio van BNN. Ik heb het programma nooit gezien, maar wel gehoord dat zij een keer wilde weten hoe mensenvlees smaakt en dit als experiment hebben uitgevoerd: ophef alom.

De boodschap van het boek is helder: wil je iets weten, ga dan zelf op onderzoek uit. Bas Haring geeft hiervoor tips en legt telkens een link met het televisieprogramma. Door gebruik te maken van de QR-codes, heb je meteen de filmpjes erbij.

De tips van Haring zijn niet zomaar wat opmerkingen. Hij legt stap voor stap voor dummies uit hoe je wetenschappelijk te werk gaat bij het oplossen van een probleem. Leg je er een methodisch boek voor eerstejaarsstudenten naast, dan kom je dezelfde onderwerpen in iets andere bewoordingen tegen: het verificatiebeginsel, de minimale grootte van de steekproef, causale verbanden, dubbelblind experiment, wet van de uitgesloten derde, etc.

Haring schrijft dat je nooit moet vergeten je gezonde verstand te gebruiken. Met een aantal absurde voorbeelden weet hij dit goed te illustreren. Het gaat hem vooral om het stellen van (de juiste) vragen. Bij de vraag of een piano kan stuiteren is het goed om te weten wat we onder stuiteren verstaan, maar ook is het zinvol na te denken waarom dit een interessante vraag zou kunnen zijn. En is het antwoord niet zonder (duur) experiment te beantwoorden.

Haring benadrukt de intuïtie en het gezonde verstand, maar hij vergeet niet dat meten weten is en dat je er soms dus volledig naast kunt zitten met je gevoel.

Al met al is dit boek vooral leuk voor kinderen en pubers. Wetenschappelijke vragen als: ga je kotsen van het drinken van frisdrank na het eten van een banaan? en kun je een olifant als huisdier houden? zijn redelijk absurd. Het filmpje bij de laatste vraag is schattig. Het BNN-gehalte is hoog.

Haring geeft ook echt interessante antwoorden op vragen, bijvoorbeeld het antwoord op de vraag waar de meeste cocaïne wordt gebruikt aan de hand van metingen in het afvalwater. Mooi is ook de vraag hoeveel en welke vis er in de Golf van Mexico zwom 150 jaar geleden; het antwoord volgt aan de hand van prijzen op oude menukaarten.

Tot slot, ook de vraag aller vragen komt voorbij; waarom zijn de bananen krom? Het antwoord zal ik niet verklappen.