In 1986
kwam er een einde aan de krantenstrip van Heer Bommel. Maarten Toonder heeft in
ruim veertig jaar tijd 177 Bommelverhalen geschreven en getekend. Aan deze
reeks is nu een nieuw verhaal toegevoegd, ‘Het lastpak’. De tekeningen zijn van
Henrieke Goorhuis, de tekst is van Henk Hardeman.
Natuurlijk
vergelijk je deze uitgave meteen met het beste werk van Toonder. Het verschil
is groot. Meteen valt op dat - hoewel het boekformaat gelijk is – de verdeling
tekst en beeld afwijkt van de beroemde Bommelserie. Voor het onderscheid en
uit respect voor Toonder is dit een
goeie beslissing geweest. De plaatjes zijn meestal een halve pagina groot, soms
vullen ze een heel blad.
De tekeningen
zijn uitstekend en doorstaan de vergelijking met die van Toonder. Heer Bommel lijkt
een iets molliger voorkomen en iets dikkere handjes te hebben dan voorheen. Dit
zal te maken met zijn huwelijkse staat. Hij is immers getrouwd met Doddeltje. Gebrek aan avontuur en een zittend
leven maken een man - en ook een beer - wat dikker. Verder ontbreken in ‘Het lastpak’
de duistere landschappen: hoge bergen, vergezichten, donkere bomen.
Over het
verhaal ben ik minder enthousiast. Thematisch lijkt het sterk op een
Bommelverhaal. Een vreemde figuur duikt op in Rommeldam. Bommel ontfermt zich
over hem. Het personage, in dit geval Obbe Zwavel, die een enorme rugzak met
zich meetorst, veroorzaakt chaos in het stadje. Bommel gooit er met zijn goede
bedoelingen een schepje bovenop en tenslotte lost de slimme Tom Poes het zaakje
op.
Het
taalgebruik is lekker ouderwets, maar ik was nergens verrast door een knappe
zinswending. De dialogen lijken soms wat platter dan voorheen. Bommel zegt
ergens tegen Tom Poes “Weet je wat het met jou is, jonge vriend.” Even later
zegt Tom Poes tegen zichzelf: “Ik ga eens kijken wat Heer Bommel van plan is,
voordat hij zich weer eens in de nesten werkt.” Dit zijn geen fraaie zinnen.
Hier staan er helaas teveel van in dit verhaal.
Daarbij
worden er behoorlijk wat verhaallijnen opgezet, zoals de verbouwing van Slot Bommel en
daarmee het vertrek van Joost, de ondergang van de middenstand wegens weggeven
van goederen en de opname van Bommel in de kliniek van Zielknijper. Het zijn er
teveel om aan het einde mooi samen te brengen. Het effect van het duistere gas
uit de rugzak is een beetje vaag. De oplossing van Tom Poes niet heel geloofwaardig.
En waarom is Tom Poes dagenlang op vakantie? Het lijkt een te doorzichtige
ingreep om de logica in het verhaal te bewaren. Kortom, het verhaal rammelt een beetje.
Ik leg ‘Het
lastpak’ natuurlijk onder een vergrootglas. Maar ik denk dat als De Bezige Bij
een vervolg geeft aan de verhalen van zo’n wereldberoemde schrijver en tekenaar
als Toonder, dan moet de uitgever ervoor zorgen dat dit 100% overtuigend is.
Dat is dit verhaal niet.
Toch heb ik
‘Het lastpak’ met enig plezier gelezen. Leuk is dat eigentijdse zaken
voorbijkomen waar een mening over wordt gegeven. Tom Poes is bijvoorbeeld
kritisch over de nieuwe bibliotheek: “Dat grote gebouw met die enorme hal? Waar
iedereen over klaagt omdat het er altijd tocht en de boeken er zo moeilijk te
vinden zijn?”
2 opmerkingen:
Als je dit verhaal leest, besef je pas hoe goed de oorspronkelijke bommelverhalen waren. Dat belangrijke) gebeurtenissen soms niet in beeld komen is ook een stap terug t.o.v. de vanzelfsprekende dynamiek tussen woord en beeld in Toonder's strip. Toch vond ik dit een verdienstelijke poging. De tekeningen benaderen Toonder wel heel dicht.
Goede tot zeer goede illustraties. Het verhaal is inderdaad duidelijk minder, maar zeker niet slecht. En eerlijk gezegd, als je de oorspronkelijke Bommel-verhalen "vergelijkt met het beste werk van Toonder" dan valt een deel van die oorspronkelijke verhalen ook wat tegen. Ook een aantal van de latere verhalen. Toonder haalde ook niet altijd zijn hoogste nivo; dat kun je ook van niemand verwachten.
Een reactie posten