Eva Meijer is schrijver, filosoof, dichter, wetenschapper en meer. Hen schrijft veel en is in het bijzonder geïnteresseerd in gedrag van niet-menselijke dieren. Vanaf 2020 nam Meijer ex-laboratoriummuizen in huis en verzorgden ze een aantal jaren. Het waren drie groepjes van in totaal vijfentwintig vrouwelijke muizen. Hen observeerde ze, maakte contact en probeerde hun taal en hun complexe sociale leven te begrijpen. In Muizenleven doet Meijer hier verslag van. Het boek is ook een pleidooi om meer gelijkwaardig met niet-menselijke dieren om te gaan.
Dit is een fantastisch boek, met gedichten opgedragen aan muizen en mooie foto’s van onder andere Witoog bij de klimtrap, Bram en Wezel in een prachtig gemaakt nest in de vorm van een bloem en zes tunnelmuizen om een bakje voer met couscous en broccoli. Meijer gaf de muizen namen en leerde ze op den duur uit elkaar te houden. Wat opviel was het eigen karakter, iedere muis was anders: de een durfde bijvoorbeeld altijd als eerste een nieuw object te verkennen en een ander hield ervan andere muizen telkens opnieuw te wassen. Sommige muizen vormden een paar, ze waren dan onafscheidelijk. Ik heb zelf jarenlang hamsters in huis gehad en ik herken dit. Bij hun tochten door mijn kamer gedroegen ze zich heel verschillend. De ene hamster klom gelijk de boekenlast in, de ander bleef altijd op de grond, de ene knaagde mijn langspeelplaten aan stukken en de volgende wilde altijd geaaid worden.
Hoe langer je naar een groep dieren kijkt hoe beter je de verschillen ziet en hoe meer gedragspatronen je gaat herkennen. Meijer ziet veel variatie in het wassen, dat is elkaars kop en lijf likken. De ene muis houdt van gewassen worden, de ander wast liever. Het is een vorm van hygiëne, maar ook een teken van affectie. Dezelfde verschillen zie je in de behoefte aan rennen in een rad of aan struinen door gangenstelsels. Er zijn ook sociale gewoonten. Zo wordt in een nieuwe omgeving een plek gekozen om te poepen en te plassen en wordt als een muis overlijdt afscheid van haar genomen en wordt zij begraven. Meijer merkt dat hen steeds meer het perspectief aanneemt van een muis. Ook muizen willen leven en hun levens zijn even waardevol. Daarom worstelt hen ook met de vraag welke zorg en welke omgeving het beste bij ze past. Meijer maakt extra gangenstelsels om verveling te voorkomen. Het lukt hen om op een basaal niveau te communiceren met ze, maar taal is zeer complex, met snelle gebaren, geuren en voor ons niet waarneembare hoge geluiden.
Eva Meijer pleit in het boek voor een gedeeld samenleven met andere dieren. Dit leven in een meersoortige gemeenschap stelt andere eisen aan hoe mensen met andere dieren omgaan. De eerste stap zou zijn hen niet op te eten en je te verplaatsen in het perspectief van andere levensvormen. Dit ideaal is in onze huidige kapitalistische samenleving erg ver weg, maar het begin, proberen een andere blik op het leven te krijgen, je verdiepen in werelden van anderen, daar draagt dit mooie boek zeker aan bij. Voor wie ook proefdieren wil helpen, kijk dan op de websites van animal rights of van dierproefvrij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten