Herman Koch – De greppel

Herman Koch behoeft geen introductie. Hij is een bekende Nederlander. Zijn boeken verkopen goed en zitten meestal goed in elkaar. ‘De greppel’ is een spannend boek en geeft net als eerdere boeken van hem een cynische kijk op Nederland. 

Het verhaal speelt grotendeels in Amsterdam. Robert Walter is burgemeester van die stad en verdenkt zijn vrouw van overspel met wethouder Maarten van Hoogstraten. Op een nieuwjaarsreceptie staat zijn vrouw met hem te praten. Zij lachen uitbundig.

Hij is niet zeker van zijn zaak en durft zijn vrouw niet met zijn verdenking te confronteren. ’s Nachts ligt Robert wakker en loopt in gedachten haar gedrag na. Overdag is hij alert. Hij houdt zijn vrouw scherp in de gaten. Mooi beschrijft Koch hoe de dwanggedachten zich langzaam in het hoofd van de burgemeester vastzetten. Het volkomen normaal doen van zijn vrouw is verdacht. “Misschien … was juist de afwezigheid van enig zichtbaar teken of signaal die mijn ergste vermoedens zou moeten bevestigen.”

Een belangrijk persoon in het verhaal is de vader van Robert. Hij is 94 jaar oud en wil samen met zijn vrouw uit het leven stappen. Dit voornemen verloopt anders dan gepland. Als lezer ruik je dat dit zaakje niet helemaal klopt, maar je kunt er nog niet de vinger achter krijgen.

Halverwege het boek wordt het verhaal wat langdradig. De persoon van Robert Walter is goed neergezet. Hij is een sterke persoonlijkheid, maar ook een arrogante kwal. Zijn afkeer van vegetariërs, gescheiden afval inzamelen en met name windmolens kennen we van personages uit andere boeken van Koch.

Zijn werkomstandigheden zijn wat ongeloofwaardig. Hij is alle avonden vrij, loopt zomaar weg van zijn werk en mist een belangrijk telefoongesprek omdat hij ’s avonds tot aan de volgende ochtend niet op zijn telefoon kijkt. Een echte burgemeester heeft denk ik een strakkere agenda.

Gelukkig brengt Koch een nieuw element in. Een journalist confronteert Robert met een verhaal uit het verleden dat zijn wereld doet kantelen. Of is dit een mooie afleidingsmanoeuvre voor het (vermeende) overspel van zijn vrouw?

Daarnaast zijn er andere interessante verhaallijnen, zoals de achtergrond van zijn vrouw. Hij ontmoette haar ooit in een zuidelijk land en wist dat zij de ware was. Toch twijfelt hij weleens. Hij was op vakantie met zijn jeugdvriend, nu een groot wetenschapper is de VS. Zij zien elkaar een paar keer per jaar. De jeugdvriend was altijd de grote vrouwenversierder. Had zijn vrouw liever hem als eerste ontmoet?

Je verwacht naar het einde van het boek dat Herman Koch de verhaallijnen bij elkaar brengt en een reeks openstaande vragen opheldert. Dit gebeurt maar ten dele en minder scherp dan dat wij van hem kennen uit eerdere boeken. Dat is jammer.

Al met al vind ik ‘De greppel’ een van zijn minder geslaagde boeken, weliswaar met een sterke hoofdpersoon, maar met een wat zwakke ontknoping.