Koos van Zomeren – Minister achter tralies

Minister achter tralies is het vervolg op Haagse lente. Je kunt beide boeken als één verhaal lezen. CDA-minister Drion is de hoofdpersoon van deze ‘thriller’. Dezelfde gebeurtenissen die te lezen waren in ‘Haagse lente’ worden nu verteld vanuit het perspectief van Drion, een geheel ander verhaal!

Wat we al wisten uit Haagse lente: Drion keert zich tegen het besluit om kruisraketten te plaatsen, wordt door minister president Plugger (Van Agt) bewerkt om van gedachten te veranderen, hij blijft echter bij zijn standpunt en verlaat met schandalen overladen de politiek. Zijn vrouw heeft hem verlaten en tot slot volgt de beschuldiging van moord.

Interessant is dat Drion (Aantjes) in dit boek geen willoos slachtoffer blijkt te zijn. Bob Vrolijk, de journalist van ‘Deze Week’ (Nieuwe Revu) vond het verhaal al ongeloofwaardig. De al te gemakkelijke bekentenis was bovendien verdacht. Minister achter tralies is uit 1981, wie leest het nog? Ik geef toch maar een spoiler alert! Het verhaal ontwikkelt zich alsof je een aflevering van ‘House of Cards’ zit te kijken. Heel knap van Koos van Zomeren.

Drion blijkt gechanteerd te worden door een agent uit de DDR. Ooit is hij in dat land in bed beland bij een Oost-Duits meisje. Hij wordt gedwongen de besluitvorming rond de kruisraketten te saboteren. Na enige overdenkingen vindt hij dit wel een interessante wending in zijn leven, wat heeft hij te verliezen?

Bijna de hele ministersploeg keert zich tegen hem. Drion krijgt ook veel steun uit de samenleving en van andere partijen. Een minister vraagt zich af wanneer Plugger zijn politieke sluwheid gebruikt en met een mooi compromis komt. “Het kan ook zijn dat hij niets voor concessies voelt omdat hij deze keer een eigen standpunt heeft. We hebben dat nog niet vaak meegemaakt, maar het is mogelijk.”

Een ander denkt dat Plugger en Drion onder één hoedje opereren. Na de val van het kabinet kan de minister-president zonder pardon de opstandige CDA-kamerleden lozen, met de NAVO-plannen instemmen en zijn eigen macht vergroten. Plugger, alias Van Agt wordt als een combinatie van een Christelijke gladjakker en een keiharde reaalpoliticus neergezet. Ethiek speelt geen rol voor hem. Hij vraagt zich dan ook af wat de verborgen motieven van Hubert Drion zijn.

“Dat je de collega’s mateloos irriteert door het gehamer op de ethische kanten van de zaak. Door je eigen motieven zo mooi af te schilderen geef je hen het gevoel dat ze boeven zijn. En dat is een gevoel waar niemand van houdt. Kom van je voetstuk, Hubert. Geef toe dat je zelf ook maar een boef bent…” Vidal leerde het hem al met zijn analyse van de Amerikaanse politiek. Als de Senaat begrijpt dat onder de dekmantel van zelfopoffering het pure eigen belang schuil gaat, wordt iemand wel een succesje gegund.

Drion kijkt neer op zijn onwetende collega’s en die domme journalisten. Halverwege het boek zet de persoonlijke ondergang zich in. Woedend denkt hij aan de mensen in zijn leven, in het bijzonder zijn vrouw en zwager; “Hij haatte ze allemaal.”

Drion vernietigt zichzelf. De beschuldiging van desertie heeft hij eigenhandig op touw gezet. Via Plugger liet hij het verhaal lekken. Zo hoopt hij snel de politiek te kunnen verlaten en van chantage verlost te zijn. Dit blijkt een illusie. Hij moet hardere middelen inzetten. Het auto-ongeluk waarbij zijn zwager de dood vond blaast hij op tot moord. Hij geeft de politie aanwijzingen en bekent gretig.

In de gevangenis heeft hij slechts zijn twee parkieten als gezelschap. Bij de psycholoog loopt hij leeg en vertelt over zijn jeugd en de gebeurtenissen op de Grebbeberg. Het verhaal over de chantage door een DDR-agent zal hij ook vertellen. Maar is het geloofwaardig? Zover komt het niet.

Minister achter tralies is veel meer dan een thriller. Het is een politiek parodie, een spannend verhaal en een tragedie ineen. Mijn bewondering voor Koos van Zomeren is alleen maar toegenomen na het lezen van dit prachtige boek.