L.H. Wiener – Eindelijk volstrekt alleen (luisterboek)

‘Eindelijk volstrekt alleen’ is uitgebracht in 2008 en als je niet beter zou weten kun je het beschouwen als zijn zwanenzang. Maar L.H. Wiener schreef hierna nog enkele meesterwerken. Ik ga ze binnenkort lezen.

In 2007 stopte door pensionering het leraarschap van Wiener aan het gymnasium. Decennia lang oefende hij het beroep van leraar Engels uit. In ‘Eindelijk volstrekt alleen’ komt hij er regelmatig op terug. Het boek is geen roman, ook geen verhalenbundel. Het bestaat uit herinneringen, polemieken, losse verhalen en verhandelingen.

Feit en fictie zijn in Wieners werk nauwelijks van elkaar te scheiden. Fictionele autobiografie noemt hij het zelf. In dit boek neemt hij afscheid van zijn alter ego Victor van Gigch. Hij is ook leraar op een gymnasium en heeft net als Wiener een relatie met een 40 jaar jongere vriendin, de oud-leerlinge Quirina T. Victor komt in opstand tegen de schrijver. Hij gaat een dialoog met Wiener aan en wil dood!

De polemische stukken zijn erg geestig. Wiener bijt zich vast in één persoon, zoals Jeroen Vullings, redacteur bij Vrij Nederland. Hij citeert hem en weerlegt stap voor stap de beschrijving die zijn tegenstander gaf van een ontmoeting met hem. Na een kwartier luisteren – ik nam dit boek tot mij als luisterboek – ben je kwijt waar het meningsverschil over ging, maar de vasthoudendheid, de lichte paranoia en vooral de strenge stem blijven je lang bij.

In het hele luisterboek hoor je de levensinstelling van Wiener, een volleerd misantroop. Enkele citaten:

“Als schrijven toch enig nut moet hebben dan misschien in het uitbeelden hoe het leven niet zou moeten zijn.”

“Hoe ouder je wordt hoe minder winst en verlies van elkaar verschillen.”

Over het koningswater schreef Wiener vaker. In dit boek noemt hij het simpelweg “de vloeibare dood.”

Een hele cd gaat over een vakantie naar Lanzarote met Quirina T. Hij wil graag een kamer waarin hij rustig kan schrijven en zo min mogelijk last heeft van andere mensen. Hij wil “niet bij voortduring geconfronteerd worden met de onbehandelbare lelijkheid van de mij passerende medemens.”

Hij verdenkt zijn veel jongere vriendin van overspel, de paranoia achtervolgt hem. Dan maken zij een uitstapje met de auto. Op een hoog uitkijkpunt is hij alleen. Hij ziet een vogel in de verte aankomen, het is een raaf! Op deze onmogelijke plek. Het dier scheert voorbij, maakt een duikvlucht en heeft duidelijk plezier is zijn capriolen. L.H. Wiener lijkt op zo’n moment even volmaakt gelukkig

De laatste van de acht cd’s gaat volledig over Wim Aaij, zijn jonggestorven jeugdvriend. Hij roept hem op in een droom en gaat een gesprek met hem aan. Zij waren literaire rivalen, maar ook vrienden. De beschrijving van zijn laatste maanden – Wim Aaij stierf aan kanker, er was een been bij hem afgezet - is afstandelijk en tegelijkertijd hartverscheurend en humoristisch. Een bijzonder einde van een bijzonder boek: lees het, of nog beter: beluister het!