Elfie Tromp - Underdog

Elfie Tromps boek Goeroe was een geslaagd debuut: strak geschreven, komisch en treurig tegelijk. Hoofdpersoon Elfie betreedt hierin de echte wereld als naïef medium, oogst succes en jaloezie, en laat tenslotte de slechte mensen achter zich.

Een tweede boek is vaak lastig. Er wordt iets van de auteur verwacht. Underdog zit complexer in elkaar dan Tromps debuut, het is avontuurlijker en heeft meer uitgewerkte karakters. Hoofdpersonen zijn Rein en Adelien, broer en zus.

De moeder van Rein en Adelien heeft een hondenfokkerij. Haar leven draait om Afghaanse windhonden; zij lopen op hondenshows. Het gaat niet goed met de fokkerij. Haar man, een halfmislukte zakenman, beschouwt het slechts als een hobby van zijn vrouw. Zij ziet het anders. Haar superteef wil zij laten dekken door een topreu uit Australië, eigendom van de obscure hondenfokker Bonilla. Dit zaad is goud waard en zal haar fokkerij nieuw leven inblazen.

Het loopt anders. Vanwege een ongelukje kan moeder zelf de reis niet maken. Dochter Adelien besluit om samen met haar broer te gaan. Rein is game-verslaafd en licht autistisch. Hij begrijpt al die overdreven gevoelens van zijn moeder en zus niet. “Zijn familie lijdt aan dwangmatige openhartigheid, aan het preventief fouilleren van elkaars emoties.” Rein doet er niet aan mee.

Adelien is schijnbaar zelfverzekerd en erg trots op haar business-model voor de fokkerij. Maar daarachter is zij onzeker over haar mogelijke moederschap en de relatie met haar man.

Het doel van de reis is topzaad verkrijgen. In Australië wordt het boek een roadtrip en gaat het vooral om de verhouding tussen de twee verwanten. Adelien houdt van haar broer, beschermt hem en probeert hem uit zijn schulp te halen. Rein accepteert haar opdringerige gedrag, soms met tegenzin. “Waarom zijn zus meer van hem mocht vragen dan een ander, simpelweg omdat ze door hetzelfde geboortekanaal ter wereld zijn gekomen, heeft Rein altijd oneerlijk gevonden.”

Zonder de details te benoemen verscherpt deze reis hun beider eigenschappen. Rein trekt zich steeds meer terug. Adelien wordt steeds openhartiger en lijkt daarin meer en meer op haar moeder. Hun referentie is het vaderland. Een game-vriendin van Rein is zwaar ziek, de man van Adelien, een echte zak, belt haar niet meer. Zij worden op zichzelf teruggeworpen.

Naar het einde toe neemt het verhaal een wending. Hun versterkte eigenschappen keren zich om. Adelien denkt anders over haar relatie en gaat bij zichzelf te rade. Rein keert naar buiten, gaat over tot actie en weet, mede door zijn game-ervaring, een gevaar af te wenden.

Deze opbouw is mooi uitgewerkt. Het verhaal is consequent chronologisch verteld. Er zitten af en toe kleine sprongen in de tijd. Maar ontbrekende informatie wordt later in gesprekken of gedachten opgevuld. Door de vaart die het verhaal heeft, en de vele dialogen, blijft je geboeid lezen.

De ontknoping aan het eind is wat slapstickachtig, maar het naïeve ervan maakt dat weer aardig. Underdog is minder onbevangen geschreven dan ‘Goeroe’. Er heeft duidelijk meer redactie op plaatsgevonden. Maar onbevangenheid of avontuurlijkheid in schrijfstijl is wel iets wat Elfie Tromp moet vasthouden in haar volgende werk.

De karakters van Rein en Adelien zijn sterk uitgewerkt. De andere figuren blijven wat vlak - de hysterische moeder, de vader als niet al te snuggere zakenman - maar dat is denk ik ook haar bedoeling geweest. De Australische hunk Adam is nogal cliché, maar functioneert uitstekend als de tegenhanger van wat er bij Adelien thuis op de bank zit.

Een paar dingen vond ik ongeloofwaardig in Underdog. Rein zit met zichzelf in de knoop, hij eet niet meer en is soms uren de weg kwijt. Adelien had zich op die momenten wel wat meer over hem mogen ontfermen. En Rein komt in Australië wel heel eenvoudig van zijn verslaving af. Daar kun je tegenin brengen dat het past binnen het verhaal, waarin hun karakters eerst botsen, dan omkeren.

Heel interessant is het decor van de roman, de wereld van de hondenfokkerij. Het is een bizarre wereld die voor mij nou niet begrijpelijker is geworden. Dat hoeft ook niet. Overal waar hobbyisten samenkomen om in hun liefhebberijen te verzinken raken mensen geestelijk van het pad af. Wat dat betreft zijn verslaafde gamers net zo getikt als verslaafde hondenfokkers.

Tot slot, Tromps voorliefde voor ranzige details is terug te lezen in Underdog: de aangereden kangoeroe, het ontblote onderlijf van de moeder, roestbruine stippen in Adeliens witte slip; zij schrijft er smakelijk over.

Elfie Tromp heeft met haar tweede roman een verassend boek geschreven: het hondendecor is boeiend, haar schrijfstijl vlot, er valt genoeg in te lachen en de karakterbotsing tussen broer en zus is mooi uitgewerkt. De slapstick neem ik op de koop toe. Als titel was ‘Topteef’ ook sterk. Het werd Underdog, waar ik zelf een iets andere associatie bij heb, maar wat wel weer verwijst naar Down Under. Kortom, lees dat boek!