Geregeld luister ik een boek. De ervaring is toch heel anders dan lezen. Niet alle boeken lenen zich ervoor. Bij een roman met veel namen en ingewikkelde familieverhoudingen verlies ik eerder het overzicht als ik het verhaal luister dan lees, alsof je namen uitgeschreven voor je moet zien om ze vast te houden. Andere boeken, zeker als ze door een prettige stem worden voorgelezen, werken juist beter als luisterboek. Adriaan van Dis hoor ik graag voorlezen, zijn verhalen zijn makkelijk te volgen. Het viel mij op dat ik veel boeken van Herman Koch heb geluisterd. De roman Eten met Emma uit 2000 is denk ik het vierde boek van hem dat ik luister. Indien ik het had gelezen, had ik hier en daar wat alinea’s overgeslagen.
Het verhaal is vrij eenvoudig. Martin is een herkenbaar personage in het werk van Koch, een cynische en verbitterde man die een afkeer heeft van alles wat kleinburgerlijk Hollands is. Hij is vertrokken naar Barcelona omdat hij het niet meer uithield in Amsterdam. Hij zat altijd vol plannen en werd gezien als een belofte, maar kon deze niet inlossen. Zijn vertrek was ook een vlucht. In Barcelona stelt niemand vragen wanneer hij iedere dag uitgebreid luncht in een lokaal café en meer drinkt dan goed voor hem is. Het wordt steeds lastiger om die bestseller echt te schrijven. Het verhaal verspringt af en toe in de tijd. Koch is er een meester in die tijden vloeiend in elkaar over te laten lopen en de lezer met voldoende vragen achter te laten om te willen doorlezen. Aan het begin van het boek lees je dat de wat oudere Martin zich herkent in een roman van ene Emma Carvalho. Het slecht geschreven boek Een liefde uit duizenden verkoopt zeer goed. Martin heeft ondertussen zelf ook een roman gepubliceerd die weinig heeft gedaan en bovendien de geur van plagiaat om zich heen heeft.
Emma heeft Martin kort ontmoet toen hij Barcelona woonde. De vader van Martin kende de jonge Emma van zijn Amsterdamse buurtcafé. Zij vond het wel een leuk idee om met deze oude man een paar dagen naar Barcelona te gaan. Eenmaal daar raakt zij verliefd op een jonge Spanjaard en Martin en zijn vader trekken vooral samen op. De vader valt bij iedereen in de smaak. Hij houdt niet van flauwekul of raar Spaans eten en heeft al snel wat biljartvrienden gevonden. Hij vindt het heerlijk als mensen hem een grappige oude man vinden, die nog zo vitaal is. De spanning tussen hem en Martijn werkt Koch goed uit. Martin ergert zich aan zijn vader die het beste met hem voor heeft maar ook wel inziet dat zijn zoon een praatjesmaker en een mislukkeling is.
In het personage Martin heeft Koch zich helemaal uitgeleefd. De man is eerst alleen een opschepper, maar hij wordt steeds meer gewoon een grote eikel. Uitgebreid gaat hij tekeer tegen Nederland. In Spanje is alles beter: de mensen, het weer, de bediening in restaurants en vooral het eten. Wel heel uitgebreid passeren de Spaanse gerechten de revue. Als Emma, Martin en anderen ergens gaan eten wil de Nederlandse Emma van ieder gerecht de vertaling weten. Als lezer zou je deze lange passages snel overlezen, luisterend kun je er wat bij wegdromen. Zo ook, bij de ellelange tirades van Martin tegen zijn uitgever. Hij blijft maar commentaar geven en alles afkraken. Op den duur weet je het wel. Deze en andere passages die wat te lang doorgaan, zijn geen bezwaar als je luistert. Je wilt toch weten hoe het afloopt en soms valt er gelukkig ook wat te lachen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten