dinsdag 21 juni 2016

Mohammed Benzakour – De koning komt

Benzakour is net als Inge Schilperoord (Muidhond) en Hugo Blom (Een kleine moeite) genomineerd voor de ANV-debutantenprijs 2016. De twintiger Moebdi reist af naar zijn geboortestreek in Marokko. Hij zoekt een bruid, een schone maagd. Dat valt niet mee.


Zijn geboortedorp is een vrij primitief oord. Als kind was hij er gelukkig, maar er was  veel armoede. Een wc bestond er niet. Poepen deed je ergens op de vlakte achter het huis. Je kont veegde je af met een steen: als je geluk had een mooi gladde, als je pech had greep je naar een steen die al eens gebruikt was.

Het huis van zijn ouders ligt er verlaten bij. Hij ruimt de boel op en installeert zich. Hij ligt in een hangmat op het dakterras en fantaseert over zijn ideale vrouw: mooi, trouw, slim en maagd.

De eerste pogingen om in contact te komen met zijn droomvrouw mislukken. De meisjes die hij aanspreekt wijzen hem af, negeren hem of lopen gewoon weg. Anderen zijn te lelijk of gewoon te hoerig; daar kun je thuis ook niet mee aankomen. Benzakour geeft een clichébeeld van de meisjes in Marokko, maar dit is ook ironie.

De vage vrienden en familieleden die Moebdi ontmoet geven hem weinig steun. Zij zijn aardig, maar denken alleen aan zichzelf. Hij lijkt erop dat iedereen elkaar hier voortdurend bedriegt en voorliegt. Hij zocht naar wonderdokters en tovenaressen. Uit ellende bezoekt hij soms een hoer. Een aardig en kuis meisje gaat met hem mee met een autoritje. Zij is lief en oogt betrouwbaar. Later blijkt zij drie telefoons in haar tasje te hebben en een aangebroken pakje condooms. Hij wist meteen haar nummer.

Het enige wezen waar Moebdi een eerlijk gesprek mee voert is Gadoezj, de ezelin van de buurman. Hij komt er tot zijn schrik achter dat zij kan praten. De ezelin legt uit dat dit komt omdat zij ooit is verkracht. Het zaad brengt de dieren aan het praten. Zij is niet de enige, maar de meestal zwijgen de dieren tegenover de mensen.

De ezelin blijkt het enige intelligentie wezen in het hele verhaal.  Zij probeert Moebdi  te weerhouden te zoeken naar een bruid. Het gezelschap van een vrouw is geen koopwaar. Je moet kiezen voor de liefde: ”wie een lange reis onderneemt, zoekt een aangename reisgezel, iemand bij wie hij zich kan aansluiten.”

Door de onaangename afwijzingen van meisjes en de raadgevingen van de ezelin begint Moebdi langzaamaan te twijfelen. “Met het huwelijk begint het ware leven. Maar wat houdt dat in? Ik heb weleens gehoord dat de grootste oorlog de oorlog is tegen de sleur.”

Benzakour geeft zo een grappig beeld van de zoektocht naar de bruid en de corrupte samenleving waar Moebdi in verzeild is geraakt. Er heerst voortdurende achterdocht en er is veel stiekem gedoe. Het is slapstick, maar soms ook schrijnend. De scheiding tussen de mannenwereld en de vrouwenwereld is volledig. Daarbij worden vrouwen uitsluitend gezien - in de fantasie van mannen - als maagden of als hoeren.

Moebdi walgt steeds meer van zichzelf. Hoe komt het toch dat hij zijn doel niet bereikt. Een bedelaar zegt het hem. “Omdat onze vrouwen satans zijn en jij een engel!” Hij gaat er bijna zelf in geloven.

Hij overweegt zelfs te trouwen met een salafistenmeisje, een boerkagrietje. Gadoezj raadt het hem af. “Het salafistengrut is doodsaai. En erger nog, bedilleriger en volstrekt fantasieloos.” Het maakt Moebdi niet meer uit. Bepaalde dingen moet zij niet bij hem flikken. “Ik kan goed stenigen.”

Uiteindelijk komt Moebdi dankzij de ezelin tot andere dromen en inzichten. Berusting is zijn lot. Mohammed Benzakour heeft met ‘De koning komt’ een geslaagd debuut geschreven. De titel verwijst overigens naar de koning waarvan iedereen steeds zegt dat hij naar het dorp komt. De mensen worden er hoopvol van. De wegen zullen opgeknapt worden.


Al met al vond ik de ‘De koning komt’ met bijna 400 pagina’s iets te lang duren. Ingekort had de roman, denk ik, aan kracht gewonnen. De dialogen met de ezelin zijn grappig maar kregen op den duur steeds hetzelfde patroon. Ik ben benieuwd of hij de winnaar wordt van de ANV-debutantenprijs. Voor mij is ‘Muidhond’ favoriet.

Geen opmerkingen: