maandag 9 juni 2014

Herman Koch – Zomerhuis met zwembad


Onlangs ontdekte ik de Luisterbieb, een gratis app met een paar honderd luisterboeken. Luisterbieb bevat vooral klassiekers, maar ook populaire titels van niet zo lang geleden. Zomerhuis met zwembad wordt door Herman Koch zelf voorgelezen. Dat is een groot voordeel. Hij heeft een prettige stem en leest voor met een wat cynische ondertoon.
Marc Schlosser is huisarts en de verteller van het verhaal. Hij besteedt veel tijd aan zijn patiënten, die voornamelijk werkzaam zijn in de culturele sector. Daarnaast komen er veel weduwen in zijn praktijk.

Marcs wereldbeeld is nogal plat Darwinistisch. Zijn rol is het om patiënten gerust te stellen. Er is bijna nooit wat aan de hand. En als er wel wat is, ziet hij dit direct. Hij schenkt zijn patiënten aandacht, niet omdat hij zoveel belangstelling voor hen heeft, maar omdat dat het meest effectief is. Hij verwijst zelden door naar een specialist. Twintig minuten aandacht werkt voldoende genezend.

Ondertussen overdenkt hij zijn leven, zijn werk en vooral het mensdom. Het leven is een strijd, velen mislukken. Hij mijmert over zijn patiënten en beschrijft hun lijven en kwalen met alle ranzige details: bleke huid, schimmel, bloedige wratten, enzovoorts.

Marc heeft geen  goed woord over voor het werk dat zijn patiënten doen. Hij wordt regelmatig uitgenodigd voor premières en boekpresentaties. Hij walgt ervan en wil er niets mee te maken hebben. Toch moet hij zo nu en dan een beleefdheidsbezoek afleggen.

Eén van zijn patiënten is de acteur Ralph Meijer. Tot zijn verbazing wil Marcs vrouw Caroline mee naar een toneelvoorstelling waarin hij speelt. Zo ontstaat er een contact dat leidt tot een drama. Als lezer krijg je in het begin van het boek al mee dat Ralph overlijdt en dat Marc daar een rol in heeft. Koch bouwt de spanning die tot deze ontknoping leidt langzaam op.

Ralph Meijer is groot en erg aanwezig. Hij houdt van veel en lekker eten. En met een vieze blik keurt hij alle vrouwen. Hij nodigt hen uit in zijn vakantiehuis. Marc en Caroline twijfelen,  maar Marc weet het zo te spelen dat zij er in de vakantie, samen met hun twee dochters, terecht komen. Dit vooral omdat hij een oogje heeft op Judith, de vrouw van Ralph.

Tijdens die vakantie in het zomerhuis met zwembad gebeurt er met een van de dochters van Marc en Caroline iets vreselijks. Je voelt de dreiging dat er wat gaat gebeuren al heel lang in de lucht hangen. Koch wisselt deze dreiging af met grollen van Ralph, bespiegelingen van Marc en met ruzieachtige taferelen.

Het verhaal duurde mij een beetje te lang, maar dit kan komen doordat je bent gebonden aan de luistersnelheid. En ik werd een beetje moe van het wereldbeeld van Marc (en van Herman Koch?), dat je na een paar hoofdstukken in alle voorspelbaarheid kan uittekenen. Koch probeert het karakter van Marc wel te laten ontwikkelen, maar  Marc wereldbeeld verandert niet door de dramatische gebeurtenis. Nog altijd speelt hij de gevoelige echtgenoot. Natuurlijk is hij echt boos, maar dit was hij ook al voor het drama.

Uiteindelijk wordt duidelijk wie de dader hoogstwaarschijnlijk is geweest. Hij wordt niet gestraft, maar je kunt zeggen dat alle volwassen mannen in dit verhaal even schuldig zijn, zowel de mannen die tot ranzige daden overgaan als diegenen die er toe in staat zouden zijn. De dood van Ralph is zo bezien niet meer dan rechtvaardig.

Geen opmerkingen: