De korte roman De Stad N kreeg een paar weken terug vijf sterren in de boekenbijlage van de NRC. Het is een nieuwe vertaling van Arie
van der Ent van een Russische roman uit 1935. Dobytsjin heeft een klein oeuvre
geschreven. De stad N was zijn laatste boek. Niet lang na het verschijnen liep
hij de Neva in en verdronk. Ruim vijftig jaar later werd het boek herontdekt. Door
een select publiek, waaronder de schrijver Danilov, wordt Dobytsjin gezien als
een der grootste Russische schrijvers.
De verwachtingen waren dus hoog gespannen toen het mij na
een aantal pogingen lukte om De stad N te pakken te krijgen. Bij uitgeverij Douane
hadden ze niet gerekend op deze plotselinge grote vraag.
De stad N moet je rustig tot je nemen. De beschreven gebeurtenissen
bezien vanuit het perspectief van een opgroeiende jongen zijn kort en bondig
beschreven. Een niet bij naam genoemde stad speelt een hoofdrol. Het verhaal
beslaat een periode van ongeveer tien jaar aan het begin van de twintigste eeuw. Er komen historische gebeurtenissen voorbij, zoals de Russisch-Japanse
oorlog.
Dobytsjin laat met heel weinig woorden een samenleving in
het klein zien. Mensen raken bevriend, verhuizen, krijgen ruzie, sterven etc.
Sommige mensen komen even voorbij, anderen keren vaker terug in het boek. In de
stad wonen Polen, Russen, Duitsers en Letten. Er is ook sprake van keldermensen
die inderdaad in kelders wonen en die laag in de hiërarchie staan.
In de eerste helft van De stad N is de jongen redelijk
passief. Hij beschrijft wat hij ziet gebeuren. Als hij ouder wordt, treedt hij
ook handelend op. De jongen is naarstig op zoek naar vriendschap. Hij weegt
andere jongens op hun intelligentie en hun betrouwbaarheid. Op school ontdekt
hij zijn talent voor schrijven en zijn liefde voor literatuur. Hij is als puber
tamelijk verlegen naar meisjes toe. Mooi beschrijft Dobytsjin zijn onzekerheid
en zijn ontwikkeling naar volwassenheid. De hoofdpersoon lijkt mij niet echt heteroseksueel geïnteresseerd, maar dat staat nergens
expliciet en las ik slechts tussen de regels door.
De stad N is een mooi compact geschreven boek. Het telt in
vertaling precies honderd pagina’s. Arie van der Ent heeft er een nawoord aan toegevoegd.
Ik zou het zelf geen vijf sterren gegeven hebben, eerder drie of vier. Maar
voor liefhebbers van Russische literatuur is het zeker de moeite waard. De
titel slaat op de stad in het meesterwerk Dode Zielen van Gogol. De jongen
heeft het vaak over dit boek en over de figuren die erin voorkomen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten