De hoofdpersoon in Poolse tranen is Tanek. De roman draait om zijn verhaal. Hij heeft als Poolse legerarts de bevrijding
van Nederland meegemaakt en is hier gebleven. Nu is Tanek 97 jaar oud en woont
op het platteland. Hij heeft twee kinderen, die buiten Nederland wonen, maar er
is een buurvrouw Maro waar hij het uitstekend mee kan vinden. Zij heeft een
kind dat een speciale plek inneemt in het leven van Tanek. Een van de kinderen van
Tanek is Dana. Zij speelt ook een belangrijke rol in het boek.
Vooraf had ik verwacht dat langzaam het levensverhaal van
Tanek onthuld zou worden. Elk hoofdstuk heeft het perspectief van een van de
karakters: Tanek, Dana, etc. In het begin wordt langzaam duidelijk wie wie is
en hoe de verhoudingen liggen. Knap is dat elke hoofdstuk in de tijd
verspringt, maar dat het steeds een logische overgang vormt. De spanning zit
erin dat je telkens een deel van het verhaal te lezen krijgt, maar dat er ook
telkens een nieuw klein raadsel bij komt.
Wat ik echter jammer vind is dat deze raadsels en zijpaden
de hoofdmoot van het boek gaan vormen. Niet alleen vertelt Guensberg de
geschiedenis van Tanek, veel te kort naar mijn zin, maar in het boek komen ook
twee moorden voor. Verder blijken twee kinderen een andere vader te hebben dan altijd
was gedacht, er komt een drugshandelaar in voor, het leven van de zoon van Maro
komt uitgebreid aan bod, de broer van Dana duikt op, een strijdmakker van Tanek
speelt een cruciale rol, etc.
Het is gewoon teveel, vooral omdat iedereen een geheim bij
zich draagt, dat verderop onthuld moet worden. Op pagina 181 komt even de
moeder van Dana, dus de vrouw van Tanek, voorbij. Zij kwam lang geleden door een
ongeval om het leven: ‘ Was het een ongeluk? Of Opzet’, schrijft Guensberg,
weer een raadsel erbij.
Dit alles leidt af van het verhaal van Tanek. Misschien had
de schrijfster er twee boeken van moeten maken: één boek rond de levensgeschiedenis
van Tanek, verteld via allerlei ingenieuze omwegen, zoals in Poolse tranen bijvoorbeeld
aan de hand van een teruggevonden opstel van de broer van Dana. Het tweede boek
zou dan een soap-achtige thriller kunnen worden.
Al met al vind ik Poolse tranen goed geschreven, de
verschillende perspectieven bieden genoeg afwisseling, maar het is niet het
boek dat ik vooraf verwacht had te zullen lezen. De geschiedenis van de Poolse
bevrijders van o.a. Breda verdient het om ooit uitgebreid te worden vastgelegd
in een roman.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten