Al vijf jaar verschijnt de rubriek Vrij in de zaterdagbijlage van NRC. Ik lees de verhalen van mensen met alledaagse tot zeer bijzondere vrijetijdsbestedingen altijd met veel plezier. De rubriek wordt door verschillende schrijvers en fotografen gemaakt. Sanneke van Hassel en Manouk van Egmond zorgen voor de meeste teksten op basis van gesprekken met de hobbyisten. De fotografen Folkert Koelewijn en Peter de Krom schoten de meeste plaatjes. De foto’s brengen vooral passie in beeld: een zaal vol puzzelaars, een Saz-speler, een groepje autospotters en een shantykoor in streepjeshemden. Het plezier spat ervan af. In het boek zijn 52 verhalen opgenomen, van de inmiddels 183. Het is een fascinerend boek geworden.
De schrijvers laten heel mooi de vreugde zien die een bezigheid kan geven. Bij het racen met drones, polsstokverspringen of bij rolstoelrugby is een competitie-element aanwezig, maar dat lijkt vaak bijzaak. Het draait om het gezamenlijk bezig zijn met iets waar je warm voor loopt. Soms is een wedstrijdelement bewust ingevoerd om het samen zijn meer inhoud te geven. Mensen die naar gouden munten of bijzondere metalen voorwerpen speuren komen regelmatig bij elkaar op een stukje land. De organisator heeft nepmunten met een afbeelding van een piraat in de grond gestopt: “ze zijn immers grondpiraten.” Bij deze hobby zie je verschillende elementen die de bezigheid leuk maken: naast het gezamenlijke doel, is er tijd voor ontspanning: de lunch wordt onder de partytent genuttigd. Je kunt technische informatie uitwisselen over bijvoorbeeld de aangeschafte XP Deus en je werk kan bijdragen aan het vergroten van onze wetenschappelijke kennis. Bovendien bestaat er een kans dat je ooit een grote vondst doet.
Een hobby waar het spelelement voorop staat is het naspelen van Star Wars. Je verbindt je met een personage en gaat verkleed naar een festival als Elfia. Hier zijn talloze andere fantasiefiguren te vinden zoals tovenaarsleerlingen in het Harry Potter-dorp. Sommige mensen worden hun personage. Michelle Kuijt is nuchter. Bij haar gaat het masker geregeld af. Andere heerlijk vrijblijvende activiteiten die voorbijkomen in het boek zijn: ouderwets gymen, bloot tentoonstellingen bezoeken, mossen verzamelen en lachyoga. Wat fidgets zijn wist ik nog niet. Het gaat om stressballen, plastic slangetjes, e.d. Twee meisjes vertellen over hun verzameling. Aanwinsten delen zij op TikTok. Een van de schattigste hobby’s vind ik stokpaard rijden. Kinderen kunnen hun fantasie er volledig in kwijt. De stokpaarden hebben namen, de manen worden ingevlochten, maar er zijn ook serieuze wedstrijden. De foto van een meisje springend met haar stokpaard is geweldig. In het Engels heet dit ‘hobby horsing’. Het woord hobby is hiervan afgeleid.
Soms is een bezigheid heel persoonlijk, zoals het verhaal van de man die dagelijks de graven van familieleden bezoekt en deze verzorgt. Hij is een flinke som geld kwijt aan het kopen van bloemen. De vrouw die Afrikaanse slakken houdt geeft aan dat het haar rust brengt. Na de dood van haar kind is zij er weer aan begonnen. Sanneke van Hassel vraagt of het niet onbenullig is om nu over slakken te praten. De vrouw zegt dat het juist goed is om dingen te doen, in haar geval dieren verzorgen. Zij kreeg de slakken van iemand die het niet meer kon. Een beetje vreemd verhaal is dat van Monique Bezemer. Zij is erg trots op haar poppenhuis en maakt het liefst alles zelf. Ze is er dagelijks mee bezig. Het is een model van haar echte huis, maar dan mooier: een droomhuis. Er ontbreken echter poppen in het huis. Monique geeft aan dat zij deze eng vindt. ”Dadelijk kijk je naar een pop en denk je: is-ie nou bewogen?”
De samenstellers maken geen onderscheid tussen activiteiten die meer vallen onder vrijwilligerswerk zoals zwemles geven en het zelf actief bezig zijn zoals bij paaldansen. Zo gaan muziek maken en muziekles geven ook vloeiend in elkaar over. Ze interviewden veel sportieve hobbyisten, maar bekende sporten vermeden zij gelukkig. Alles bij elkaar leer je van deze 52 mooie verhalen dat er een enorme diversiteit bestaat om je vrije tijd in te vullen. De passie die mensen hebben voor hun hobby is zelfs ontroerend. De auteurs zijn nergens cynisch over de soms merkwaardige bezigheden. Zij laten iedereen in hun waarde.
Mijn eigen interesse voor vrijetijdsbesteding en bijzondere hobby’s heeft dit jaar ook geleid tot een boek: Mannen met hobby’s. Ik herkende veel in de verhalen uit Vrij en als vanzelf plaatste ik de hobby’s waarover ik las in de categorieën die ik had benoemd. In Vrij zijn meer sportievelingen (16) en spelers (12) te vinden dan jagers (5) en verzamelaars (3). In veel wat oudere boeken over hobbyisme ligt de nadruk juist op verzamelen. Misschien zegt het iets over onze tijd dat de vormen van vrijetijdsbesteding sterk zijn uitgebreid. In mijn boek lag de nadruk op mannen en hobby’s. In Vrij zie je nog dat bij een aantal hobby’s mannen zijn oververtegenwoordigd, zoals bij het autospotten, pijproken, zangvogels houden, met drones racen of het showworstelen. In het shantykoor worden vrouwen niet eens toegelaten en de puppy players zijn volgens mij ook allemaal mannen, hoewel je dat door hun uitrusting niet helemaal kunt nagaan. Wat puppy players zijn, daarvoor moet je toch echt het boek zelf lezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten