woensdag 11 december 2019

Philip Teir - Familie


Familie wordt op het omslag aangeprezen als het Europese antwoord op Jonathan Franzen. Ik denk dat hier de uitgever wat overdrijft. Philip Teir is een Fins-Zweedse schrijver, geboren in 1980. Hij heeft meerdere romans en poëziebundels geschreven en is in Scandinavië redelijk populair, daarbuiten is hij alleen bekend van deze roman. De oorspronkelijke titel luidt Vinterkriget, wat winteroorlog betekent; de Engelse titel is The Summer House. Familie is als titel een wat onbegrijpelijke keuze. En welke roman gaat niet over familie?

Hoofdpersoon in de roman is Max Paul. Hij is werkzaam als socioloog en schrijft boeken. Hij wordt bijna zestig en zijn leven lijkt langs vaste banen te lopen. Aan het begin van het boek weet je meteen dat dit niet lang meer zal voortduren. “De eerste fout die Max en Katriina die winter maakten – en er zouden er in de aanloop naar hun scheiding nog vele volgen – was de hamster van de kleinkinderen invriezen.” De twee hebben regelmatig ruzie maar dat hoort een beetje bij hun relatie. Zij zijn op een feestje van vrienden van Katriina. Max ergert zich kapot aan de mensen om hem heen: hun maniertjes en hun oppervlakkige gebabbel. Op de terugweg geeft de taxichauffeur een beeld van het huwelijk: “weer zo’n ongelukkig, verwend echtpaar van middelbare leeftijd dat elkaar niet kan uitstaan en begint te kibbelen zodra ze op de achterbank zitten.”

Het leven van Max valt langzaam uit elkaar. Het stel heeft twee dochters, de ene verhuist naar Londen om een kunstopleiding te volgen, de ander is braaf getrouwd met een jeugdvriend. Afwisselend zien we de familieleden worstelen met hun bestaan. Max is niet iemand die ferme beslissingen neemt of nieuwe dingen uitprobeert. Hij is vastgelopen in een groots boek dat hij aan het schrijven is. Hij komt in aanraking met een veel jongere vrouw, een journaliste, die hem helpt met zijn boek. Max raakt in de ban van haar. Dit is de aanleiding voor zijn scheiding. 

Niet lang geleden heb ik Storm van Grøndahl gelezen. Het verhaal van Max deed mij aan dit boek denken, alleen is Grøndahl een veel betere schrijver en zit zijn roman veel beter in elkaar. Ik stoorde mij wel tien keer aan slordigheden. Zo woont zijn dochter Eva in Londen samen met een andere jonge vrouw. Op een nacht komt een vriend van Eva in een psychose bij haar aan de deur. Je denkt als lezer aan haar huisgenote en vrij laat merkt Teir op dat deze gelukkig niet thuis is. Hij had dit subtieler kunnen doen, door bijvoorbeeld eerder de huisgenote een vriend toe te bedelen, waar zij vaak overnacht. Zo heeft Max een hond, die soms opeens opduikt in het verhaal. Zijn vrouw is een week weg en hij rijdt naar hun zomerhuisje toe. Ik denk, waar blijft die hond? Pas uren later, laat Teir weten dat de hond ook mee is. Het zijn kleine dingen, die een ander misschien niet opmerkt, ik vond ze hinderlijk.

Familie is verder een zeer goed leesbaar boek, met herkenbare situaties die hier en daar wat aan een soap doen denken. Mooi bij Grøndahl vind ik zijn beschouwingen over het leven die hij zijn personages in de mond legt. Je kunt uit ieder hoofdstuk wel een paar mooie citaten vissen. Bij Philip Teir zijn deze schaars. Toch, tot besluit een aardig citaat. Dochter Helen ligt in bed en denkt aan een kort verhaal van Alice Munro, “een zin over hoe dertigers soms moeite hadden te erkennen dat het hun eigen levens waren die zij leiden.”

Geen opmerkingen: