Fleur van der Laan – Rus

Gisteren maakte ik bij het literaire festival Woordnacht kennis met schrijfster en zeevrouw Fleur van der Laan. De novelle Rus is haar debuut uit 2005.

Roos is de enige vrouw aan boord van een containerschip. De rare kapitein is onder de indruk van haar schoonheid. Op een van haar eerste werkdagen kleedt hij zich voor haar ogen uit. Roos ziet het rustig aan. Andere bemanningsleden, veelal Russen, tonen eveneens hun charmes aan haar. Maar pas als zij de speciale blik opvangt van ene Boris is ze verkocht.

Boris is getrouwd en een stuk ouder dan Roos. Van der Laan beschrijft hem niet echt als een wilde schoonheid. Boris is heel gewoon: flink behaard, een bleke huid en niet altijd even fris. De romantiek spat  er niet echt vanaf. De liefde wordt beschreven als een onontkomelijkheid. Maar de lezer begrijpt dat er ooit, wanneer de reis voorbij is, een einde aan moet komen.

De novelle is strak geschreven en zit vol dialogen. Er staan veel technische details en scheepvaarttermen in. Fleur van der Laan schrijft uit eigen ervaring. Zij zit op de grote vaart en is werktuigbouwkundige.

Zij schept er duidelijk genoegen in om de ranzige kant van de mensen aan boord te beschrijven. Er wordt flink gezopen in ‘De Rus’. Tijdens een feestje vraagt Ilja haar ten dans. “Met zijn vette braadhanden betast hij mijn billen.” Dan neemt Jura het van hem over. “Onder de laag parfum in zijn hals riekt toch nog dat hondenvlees.”

Als de mannen van boord gaan in bijvoorbeeld Indonesië komt het hoerenbezoek aan bod. In een bordeel zit Roos met Vasco, een bemanningslid, aan een bar. Er gaat een luikje open onder de bar. Vasco schrikt zich rot, maar Roos verklaart: “het is de bedoeling dat terwijl zij jou van onderen bedient, jij met een stalen gezicht over koeien en kalveren praat.”

Van Roos krijg je niet helemaal hoogte. Zij is heel onderkoeld, maar voelt wel een warme hartstocht voor Boris. Zij begrijpt dat deze liefde niet eeuwig kan duren. Als de kapitein steeds gekker wordt en het schip wordt verkocht is de reis afgelopen. Roos ziet Boris nog eenmaal terug op een vliegveld. Zij heeft voor deze korte ontmoeting wel een reis moeten boeken om hem te zien.