De dichter
J.C van Schagen leefde van 1891 tot 1985. Hij werd geboren in Vlissingen en
bleef heel zijn leven Zeeland trouw. Hij woonde in Den Haag en Rotterdam en de
laatste jaren van zijn leven in Deventer. Hij schreef onnoemelijk veel, zowel
proza als poëzie. Daarnaast was hij graficus. Veel van zijn werk gaf hij zelf
uit, rijp en groen door elkaar. Niet alles wat hij uitbracht is de moeite van
het lezen waard.
‘Narrenwijsheid’
is zijn meest bekende werk. Dit debuut verscheen in 1922 in tijdschrift ‘De
Stem’ en in 1925 in boekvorm. Er verschenen vele herdrukken, waarin hij
regelmatig teksten toevoegde. Deze uitgave uit 1982 (De Boekvink) is een
herdruk van de versie uit 1967, waarbij hij in het nawoord schrijft dat hij is
teruggekeerd tot de oorspronkelijke versie. Volgt u het nog? Kortom, dit is de
oerversie.
‘Narrenwijsheid’
is niet geheel een poëziebundel. Er staan ook prozaschetsen in. Hij gaf het
boek een motto van Spinoza mee. Van Schagen had grote belangstelling voor deze
denker. Zijn werk is door Spinoza beïnvloed. Hij citeert hem in het latijn. De
vertaling luidt: “Hij die terecht beseft dat alles uit de noodzaak van de
goddelijke natuur volgt en naar de eeuwige wetten van die natuur verloopt, hij
maakt geen uitzonderingen voor wat vijandig, lachwekkend en verachtelijk zou
kunnen lijken en heeft met niets medelijden.”
Zijn
gedichten en schetsen hebben iets afstandelijks. Het zijn beschrijvingen.
Tegelijkertijd zijn zij ook heel persoonlijk. Dat is knap. Een citaat: “ik heb
de tijd / ge moet mij niet zoeken, ik ben overal / ge hoeft niet te speuren in
geheime boeken, ik lig open en bloot op straat”
De natuur
en de elementen spelen een belangrijke rol in zijn werk. “Als ik nu doodga /
zal de grote wind mij nemen / en ik zal zijn in zijn eeuwig zwerven” Ook mooi
is: “dat is van de regen die ritselt in het gras, dat is van de vochtige ogen
van dieren”
Zijn beste
gedicht vind ik ‘Werkelijkheid’. Het is wat atypisch voor deze tijdloze bundel.
Als afsluiter het eerste deel:
Ik doe
zaken
ik heb een
heel grote schrijftafel
en mijn
gezicht staat moeilijk
ik praat in
een telefoon
en ik heb
een mijnheer
die
juffrouwtjes kan laten werken
en nog meer
mijnheren
de
juffrouwtjes ruiken zo lekker
ze ruiken
allemaal verschillend
de
mijnheren zijn in grote jassen
ik bloos er
wel van
het lijken
wel Engelsen
en ik begrijp niet, waarom ze doen wat ik vraag
en ik begrijp niet, waarom ze doen wat ik vraag
Geen opmerkingen:
Een reactie posten