zondag 12 maart 2023

Femke Brockhus – Kleine haperende vluchten


 

Vorige week interviewde Liliane Waanders Femke Brockhus tijdens Bazarow Live in Utrecht. Kleine haperende vluchten is haar tweede roman. Laat het stil zijn was haar debuut uit 2017. Over dit boek vertelde zij dat zij 90% van de oorspronkelijke tekst heeft weggegooid. Bij haar verhaal hierover kwamen de woorden geconcentreerd, compact en intens bij mij op. Ik las zojuist de recensie op Tzum over het boek en zag dat Koen Schouwenburg exact diezelfde woorden gebruikt. Deze zijn ook toepasbaar op Kleine haperende vluchten.

 

Naast compact is de roman over verdwijnen ook poëtische en fragmentarisch. Het verhaal gaat over een gezin dat is verhuisd naar een dorp. Op de eerste pagina verdwijnt Julia, de jonge moeder van het gezin. De naamloze man blijft achter met hun jonge dochter. Vanaf het begin is dit drama met raadselen omgeven. Zowel de vader als de lezer heeft geen idee wat er met de vrouw is gebeurd en waar zij is. In korte hoofdstukken lees je hoe de vader met haar verdwijning omgaat en hoe hun relatie was. De politie komt langs, zonder dat zij iets gevonden hebben. De vrouw heeft geen spullen meegenomen, maar er zijn ook geen aanwijzingen voor een misdrijf.

 

Brockhus geeft hints wat er gebeurd kan zijn en doet dit heel subtiel. De vrouw lijkt eerder te zijn verdwenen en is ook weleens depressief geweest. Zij schrijft en leest veel. Er komen veel verwijzingen naar literatuur in het boek voor, zoals naar Virginia Woolf en Salinger, die je laten speculeren over haar verdwijning. Maar er zijn ook aanwijzingen dat de man er iets mee te maken heeft. Het huis ligt dicht bij de kust en de man staat bij de klif die uitkijkt over de zee. En er is een scène uit het verleden waarbij hij haar keel dichtkneep. Je vertrouwt zijn verhaal steeds minder, maar de liefde voor zijn dochtertje en zijn verdriet lijken heel echt.

 

Er is een tweede verhaallijn. De man is architect en heeft onlangs een groot glazen gebouw ontworpen dat in het dorp staat. Het dorp is nogal naar binnen gekeerd. Het nieuwe bouwwerk moest transparant zijn. Niet lang na de oplevering ontstaan er scheuren in het glas. Deze lijn kun je op allerlei manieren in verband brengen met hun huwelijk en de verdwijning van Julia. Brockhus geeft ook hierbij hints, maar de lezer kan ook zelf aan het fantaseren gaan. 

 

Het spannende element is natuurlijk cruciaal in de roman, maar daarnaast staan er ook mooie passages in over bijvoorbeeld verlies, samenleven en liefde. En voor mij maakte het niet uit of er een ontknoping volgde of niet. Tegen het einde begon ik wel aan verschillende dingen te twijfelen en dacht ik dat de lezer misschien te veel in het hoofd zit van de man om het ‘werkelijke verhaal’ te zien. Is hij misschien niet weggegaan in plaats van zij? Maar zoals Femke Brockhus tijdens het interview aangaf: er is niet één juist verhaal, het is aan de lezer.

Geen opmerkingen: