Er bestaat een kring van hardnekkige Bob den Uyl-verzamelaars. Ik behoor tot deze club. Werk van Bob den Uyl is een mooi verzamelgebied, want er bestaan vele obscure uitgaven van zijn verhalen. Elsie: kort verhaal is een uitgave van de waarschijnlijk fictieve uitgeversmaatschappij “De consternatie” N.V. te Rotterdam. Eind 2006 verscheen het boekje ter gelegenheid van de beurs van Kleine Uitgevers.
Het is de oerversie van een verhaal dat eerder verscheen in de verhalenbundel Met een voet in het graf uit 1971, een boek waar ik zowel de eerste als de tweede druk (salamander) van heb, wat niet betekent dat ik van al zijn bundels meerdere drukken bezit. Ik heb deze versie er bijgenomen en de verschillen zijn opmerkelijk. In de boekversie begint het verhaal met een algemene verzuchting: “Mijn god, het seksuele leven van twintigjarige knapen in de jaren na de oorlog! Een ellende! Goed, we wisten ons te handhaven, al was het voornamelijk door grootspraak onder vrienden.” De oerversie begint met “We kenden allemaal Elsie, ze woonde ergens in onze buurt. Ze was zonder meer een schoonheid en bekeek ons niet wanneer ze weer eens in een dure sportwagen werd thuisgebracht.” Allebei de versies beginnen goed, maar de boekversie is iets beter opgebouwd en de formuleringen zijn wat scherper.
Elsie is een blonde stoot, die het hoofd op hol brengt van alle jongens in de buurt. De verteller is natuurlijk verliefd op haar. Hij heeft een streepje voor op zijn vrienden, want hij kent Elsie van vroeger. Hij achtervolgt haar, weet haar adres te achterhalen en belt haar op om af te spreken. Zij gaat meteen op zijn uitnodiging in en zij brengen een avond door in wat haar stamcafé blijkt te zijn. Zij drinkt dure drankjes en kent er iedereen. Het lukt hem bij het afscheid een nieuwe afspraak te maken, een zeiltochtje.
Hier begint de Uyliaanse tragiek. Hij heeft namelijk geen zeilboot en kan ook niet zeilen. Hij huurt een boot en het lukt hem wonder boven wonder Elsie in de waan te brengen met een zeildeskundige in een bootje te zitten. Voor de lunch leidt hij de zeilboot het hoge riet in. Na het nuttigen van de meegebrachte etenswaren en het drinken van de wijn geeft Elsie zich gewillig aan hem. Alles lijkt in orde, maar je voelt al aan dat het mis moet lopen. De boot zit vast en sowieso is in dit deel van het meer geen zeilboot te bekennen. Elsie is boos en zij stapt later over op de boot van de een of andere patser.
Er rest hem niets meer dan van zijn laatste geld een paar bier achterover te slaan. De hunkering naar Elsie blijft in stand, maar zij zal onbereikbaar voor hem blijven. Later leest hij dat zij fotomodel is geworden, “en nog later lachte ze mij tegen uit advertenties in weekbladen, een stuk zeep in de hand of genietend van een parelend glas bier.” In de boekversie is het glas bier veranderd in frisdrank. Overigens heeft Bob den Uyl de naam en het personage Elsie gebaseerd op het dienstmeisje Elsie uit de roman Call it a day van Joseph Samuel. Bob den Uyl kocht het boek in 1968 op een rommelmarkt. Hij wilde het vertalen, maar de uitgever was toen reeds failliet. In 2017 heeft Mark van Leeuwen het boek alsnog vertaald voor Uitgeverij Vreugdenberg. Het ligt hier klaar om gelezen te worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten