Mevrouw Lohmark werkt al 30 jaar op de zelfde school in wat
vroeger de DDR heette. Zij geeft biologie en gymnastiek. Haar leerlingen – het worden
er steeds minder want de streek ontvolkt – bekijkt zij vanuit evolutionair
perspectief. Hierbij let zij vooral op slechte gewoontes en eigenschappen.
Van een nieuwe klas maakt zij een plattegrond. Iedere
leerling beschrijft zij, zoals Laura: “Te lange kleurloze pony boven zwarte
oogleden. Slome blik. Pukkelige huid. Ambitie noch interesse. Even onopvallend
als onkruid.” Of Kevin: ”Morsig en
opschepperig. Gerafeld dons op bovenlip, puisterig gezicht. Dom, maar
veeleisend – de ergste combinatie. Slechts door continu voeren rustig te
houden. Kan niet zonder contactpersoon. Matig gestoord. Lastpak.”
De eerste 50 pagina’s met observaties van leerlingen, het
schoolleven en haar man zijn zonder meer erg boeiend. Daarna gaat het wat
vervelen. Er zit weinig voortgang in het boek. Sommige collega’s haat zij
intens, maar het komt niet tot een daadwerkelijk confrontatie. Mevrouw Lohmark
heeft een hekel aan kinderen. Zelf heeft zij een dochter, die lang geleden naar
Amerika is vertrokken. Toch probeert zij op strenge wijze het beste in de
kinderen naar boven te halen. Dit leidt echter niet tot resultaat, zoals bij
Bordewijks Bint, overigens een veel beter boek.
De lessen van mevrouw Lohmark is wel een consequent boek.
Het biologisch gezichtspunt wordt nergens losgelaten. De drie delen van het
boek heten: ecosystemen, erfelijkheid en afstammingsleer. De prachtige
tekeningen van planten en dieren sluiten aan op de tekst en zijn door haarzelf
getekend.
Het DDR-verleden komt soms met enige nostalgie om de hoek
kijken. “Hans had eens gezegd dat vroeger tenminste de Stasi nog belangstelling
voor hem had gehad. Als hij bijzonder eenzaam was, las hij zijn dossier.”
Aan het einde van het boek moet mevrouw Lohmark de school
verlaten. Zij heeft te weinig aandacht geschonken aan een leerlinge die gepest
werd.
Judith Schalansky heeft een mooi boek geschreven, maar mijn
belangstelling verflauwde halverwege; kortom, een voldoende, maar geen ruime
voldoende.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten