Peter Terrin – Nog lang geen winter

Er is iets in het werk van Peter Terrin dat ik aantrekkelijk vind en tegelijkertijd irritant. Hij kan heel precies formuleren, een karakter opbouwen en een verhaal spanning geven. Door de feitelijke beschrijvingen heen voel je nu en dan een groot drama. Dat is zijn sterkte: iets suggereren of een unheimisch gevoel oproepen door de letterlijke omschrijvingen heen. Het geeft zijn werk een mysterieuze kracht. De keerzijde is dat het te lang een mysterie blijft. Je verwacht een ontknoping of een verdere ontwikkeling van een karakter, maar dat blijft uit. Nu hoeft dat geen bezwaar te zijn, maar ook in zijn recentste boek is de anticlimax iets te groot. Het verhaal loopt niet af, maar gaat als een nachtkaars uit.

Human Zoos, science and spectacle in the age of colonial empires

 

In het boek Human Zoos komen twee onderwerpen samen waar ik al een jarenlange belangstelling voor heb: wereldtentoonstellingen en wat men vroeger freaks en tegenwoordig wondermensen noemt. De focus van de forse bundel wetenschappelijke artikelen is het tentoonstellen van mensen, met name uit de voormalige koloniën. Het tijdvak loopt van begin negentiende eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog. De onderwerpen zijn heel divers: over de stand van de biologische kennis, ideeën over rassen, het ontstaan van dierentuinen, circussen en massa-amusement, over etnografische musea, Coney Island, de eerste Olympische Spelen en showmannen als P.T. Barnum, Buffalo Bill en The Great Farini. Er staan ook stukken in die specifiek gaan over één tentoonstelling of over het tentoonstellen van mensen in één land: Frankrijk, België en Italië, maar ook Japan. De bundel met maar liefst 31 artikelen is uit 2008 en is een uitgebreide versie van een eerdere publicatie uit 2002.

Els van Teeffelen – Vorstverlet. Kort Rotterdams

 

De Rotterdamse Els van Teeffelen is beeldend kunstenaar en schrijver/dichter. Zij is geboren in het laatste oorlogsjaar en woonde als kind in de Insulindestraat in Rotterdam-Noord. In Vorstverlet. Kort Rotterdams heeft zij in korte schetsen haar jeugdherinneringen opgetekend. In dezelfde buurt is Nelleke Noordervliet opgegroeid. Zij is van dezelfde leeftijd en schrijft op de achterflap dat het bijna griezelig is hoeverre de herinneringen van Els overeenkomen met haar eigen herinneringen: ”Elk stukje is een blinkend detail uit de overzichtelijke wereld van het kind.”

Julie Cafmeyer – De collectieve inzinking van de familie Hofmeyer

 

De Vlaamse Julie Cafmeyer is theatermaker en schrijver. De collectieve inzinking van de familie Hofmeyer uit 2024 is haar debuut. Het boek heeft een bijzondere vormgeving en is opgebouwd uit korte paragrafen. De hoofdpersoon is een vrouw van vijfendertig die zich wil onttrekken aan de autoriteit van haar vader. Hij stippelt haar toekomst uit, wil haar helpen met het kopen van een huis - investeren in vastgoed, zoals hij het noemt - en hij stelt voor haar eicellen in te vriezen: nu heeft ze nog geen man, maar dan is voor de toekomst het nageslacht verzekerd. Het tragische verhaal heeft vaart en zit vol humor. 

 

Tove Ditlevsen – Kwaad geluk

 

Kwaad geluk is een verhalenbundel uit 1963. Ditlevsen publiceerde deze een paar jaar voordat haar autobiografische trilogie verscheen. In het autobiografische titelverhaal beschrijft zij haar leven als tiener en jongvolwassene. In Jeugd, het tweede deel van haar trilogie wordt dit uitgebreider beschreven. De andere verhalen uit de bundel zijn minder autobiografisch, maar zij ademen wel helemaal de sfeer die je in al haar boeken, ook de autobiografische, terugleest. In 2023 verscheen de Nederlandse vertaling van Kwaad geluk, door de vaste vertaler van haar werk, Lammie Post-Oostenbrink.

 

Mariken Heitman – De mierenkaravaan

Mariken Heitman debuteerde in 2019 met De wateraap, in 2021 volgde Wormmaan, waarvoor zij de Libris Literatuurprijs ontving. Het vorig jaar verschenen De mierenkaravaan is haar derde boek. In al haar werk speelt natuur en landbouw een rol. Heitman studeerde biologie. Het verhaal van De mierenkaravaan speelt grotendeels op een biologische groentetuin. Kiek heeft hier de leiding over en werkt samen met een aantal vrijwilligers en stagiaires. Ze is al enige tijd erg moe en na een onderzoek krijgt zij de diagnose MS. Ze zal op termijn moeten stoppen met de tuin, maar dit staat voor haar gelijk aan sterven.