Tussen de mazen is een debuut, maar de literaire wereld is Mariska Kleinhoonte van Os niet onbekend; zij is redacteur fictie bij uitgeverij Atlas Contact. De dertien verhalen in de bundel gaan over mensen waar het niet goed mee gaat, die tussen de mazen van het net vallen, zoals een asielzoeker die opgesloten wordt, een zakenman die doordraait en een hoogbejaarde vrouw waarvan de familie vindt dat zij haar teckel moet laten inslapen. De verhalen zitten goed in elkaar, ze bouwt ze rustig op, weet sfeer te scheppen en karakters invoelbaar te maken. Bovendien ziet het boek er fraai uit met een prachtig omslag. Alles bij elkaar lijkt het een perfect debuut, alleen werd ik nergens door haar verrast en raakte bijna geen van de verhalen mij echt.
In het eerste verhaal gaan twee jeugdvriendinnen voor het eerst samen op vakantie, naar Hongarije. De vertelster, en schrijfster van een dagboek, houdt niet van dingen die ze nooit gedaan heeft, wel noteert ze bij alles wat zij doet in haar dagboek de exacte tijd. Toch gaat zij mee uit met haar vriendin en drinkt zij tegen haar zin in te veel alcohol; later laat zij zich overhalen om te gaan zeilen, zij is trots op zichzelf. Dit moet natuurlijk mis gaan en in het laatste deel van het dagboek is de vriendin aan het woord die vertelt wat er gebeurd is en dat zij zich schuldig voelt. Het knappe is dat de opbouw van het verhaal, met de hints die zij geeft, als vanzelf naar de fatale afloop leidt. De vriendin besluit het dagboek met de opmerking dat zij belooft om op de tijden te letten: ‘Het is nu 23.22 uur.’ Het geheel klopt, maar het klopt voor mij net iets te veel.
Dit las ik terug bij alle verhalen, die bovendien bijna allemaal met een ontknoping eindigen. Ik zag deze steeds sneller aankomen, zoals in het verhaal ‘Oom Karel’, waar een vrouw ontdekt dat zij een oom heeft die in België woont. Zij bouwt het contact met hem op, ze bezoeken elkaar, hij wordt weduwnaar, een half leven komt voorbij. Aan het begin van het verhaal is duidelijk dat hij gestopt is als fysiotherapeut vanwege een tragisch ongeluk. Later wil hij haar niet meer bezoeken, voor de lezer is snel duidelijk waarom. Toch zoekt zij hem onverwacht op en… het gaat mis. Het heeft iets van een aangekondigd noodlot dat de personages in deze verhalen treft.
Het verhaal dat er voor mij uitspringt is ‘Polaroid’, over een oudere broer van de vrouwelijk hoofdpersoon.’ Vroeger had ik een broer. Ik weet niet waar hij nu is. Of hij gelukkig is, of nog lijdt. Ik had een broer die geen vrienden mee naar huis nam en me niet beschermde tegen de pestkoppen op school.’ In de loop der jaren gedraagt hij zich steeds vreemder. Uit het verhaal spreekt wanhoop, maar ook liefde voor iemand die de hoofdpersoon nooit helemaal heeft gekend. Hij was niet de broer die zij had willen hebben, wel ging zij met hem mee in van alles: zij gingen samen vissen, maar zij mocht zijn hengel niet aanraken. ‘Toen we klein waren dacht ik dat we samen speelden. Maar nu realiseer ik mij dat hij werkte, en ik hem volgde.’ Het verhaal gaat over familieverhoudingen, opgroeien en over het onvermogen iemand te redden die niet te redden is. Het is een prachtig verhaal, waarbij Mariska Kleinhoonte van Os het toch niet kan laten iets dat zij in de eerste alinea schrijft – over de mooie krullen van haar broer – terug te laten keren in de laatste zin. De verhalen in Tussen de mazen zijn zeker niet slecht. Ambachtelijk zit het allemaal goed in elkaar, maar ik wil ook verrast worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten