woensdag 8 november 2023

Frans Stuger – Een lichaam in de lente


Het was lang geleden dat ik iets van Frans Stüger las. Hij debuteerde in 1975 met de korte roman De gedachte, In de jaren tachtig verschenen er nog drie romans, waarvan ik vooral Desillusies sterk vond. Daarna ben ik hem uit het oog verloren. Een lichaam in de lente is uit 1997 en is één deel van een vierluik met telkens de naam van een seizoen in de titel. Hoofdpersoon is in alle delen Hugo Zandman, een eenzame vrijgezel die hunkert naar liefde. 

Een lichaam in de lente bestaat uit korte hoofdstukken waarin Hugo Zandman zich in zijn penthouse met panoramisch uitzicht bevindt en mijmert over zijn bestaan. Het wordt lente en zijn lichaam komt in opstand. Tegen zijn zin in gaat zijn lichaam op de grond liggen, bestraffend toespreken heeft geen effect meer. Het lichaam heeft een klacht en als er voor eind mei niets aan gedaan wordt zal zijn lichaam hem verlaten. Hugo Zandman moet dus op zoek gaan naar de ander ter bestrijding van zijn lichamelijke klacht. Allereerst gaat hij leren glimlachen, want nu rennen mensen voor hem weg nog voordat hij zijn mond heeft opgedaan. Zijn gezicht is impotent. Hij volgt een cursus waarbij hem verzekerd wordt dat glimlachen naar meisjes ook onderdeel is van het programma.

 

De korte hoofdstukken kun je lezen als losse verhalen en zo waren ze ook bedoeld. Frans Stüger trad namelijk vaak op in het legendarisch programma Music Hall van Wim Noordhoek, dat later opging in De Avonden. Er traden tal van schrijvers in op: Biesheuvel, Campert, A.L. Snijders, L.H. Wiener, Johnny van Doorn en vele anderen. Opvallend is dat het vooral mannen waren die er verhalen voordroegen en dat er opmerkelijk veel antihelden in de verhalen zaten. Hugo Zandman paste hier perfect tussen en heeft iets weg van Somberman, een personage van Remco Campert. Stüger weet zijn verhalen daarbij ook iets bizars te geven. Zo werkt zijn antiheld bij het Meningenbureau, waar het een drukte van belang is met alle uitgaande en inkomende meningen. Soms moet hij overwerken om aan de vraag naar meningen te voldoen. Hij rijdt dan ’s morgens met een busje vol dozen met meningen naar een congres. Hij is bijna te laat. De congresgangers staan al wat bedremmeld bij elkaar en weten niet wat ze moeten zeggen, totdat hij met de dozen rondgaat en de gesprekken op gang komen.

 

Een lichaam in de lente is een geestige roman, maar of Hugo Zandman vier boeken interessant blijft weet ik niet. Misschien kun je beter af en toe een verhaal van hem lezen in plaats van een deel achter elkaar uit te lezen. Mooier zou zijn als je de uitzendingen van Music Hall zou kunnen terugluisteren; wie weet heeft de VPRO ze ergens in een archief bewaard en komen ze ooit boven water.

Geen opmerkingen: