Net als in zijn meest recente roman ‘Compassie’ draait het
in ’Lichtjaren’ uit 2004 om een liefdesrelatie tussen een jongen en een meisje,
waarbij het verhaal geheel vanuit het perspectief van de jongen wordt verteld.
De jongen is Nils. In het nu staat de sterrenkundige op het
punt te promoveren. Hij blikt terug op de liefde van zijn leven, de pianiste
Hella. Via de schermvereniging leren zij elkaar kennen. Nils is obsessief
verliefd op haar. Zij heeft al een vriend. Bij hun eerste ontmoeting verzint
Nils dat hij een vriendin heeft.
Er zijn wel meer dingen die Nils zich in zijn hoofd haalt.
Wanneer zij eenmaal een relatie krijgen en de onstuimigheid eraf spat, blijft
Nils de observator. Hij ontleedt precies wat hij ziet en wat er gebeurt. Hij is
echter niet in staat dit met volledig met haar te delen. Hun liefde lijkt
perfect, maar de kiem van een breuk zit er al vroeg in.
Schakelend tussen de volwassen Nils en student Nils laat
Stephan Enter gedetailleerd de opkomst en ondergang van deze liefde zien. Een
belangrijke schakel is Tobias: mede-conservatoriumstudent en streekgenoot
(Limburg) van Hella. Hij is intelligent, een muzikaal talent, maar kan ook zeer
bot zijn.
Tobias verkondigt voortdurend allerlei filosofische
wijsheden. “Sport – onze cultuur is sport! Die infrastructuur uit de
negentiende eeuw bestaat nog wel, alleen niet meer voor de muziek, maar voor de
sport. Ze vereren tegenwoordig mensen die hun leven lang geen oorspronkelijke
gedachte zullen hebben. Maar als je dat zegt, krijg je te horen dat je je niet
moet aanstellen. Dat je elitair bent. En elitair, nou, dat is wel het smerigste
wat ze je in je gezicht denken te kunnen smijten.”
De avond voor zijn promotie komt Nils hem na jaren weer
tegen. Hij laat zich meevoeren door de wat aan lager wal geraakte pianist en
bezoekt een feest. Hij hoopt antwoorden te vinden op de vraag waarom het knapte
tussen hem en Hella. In een dronken bui beschuldigt Tobias hem van het
mislukken van zijn muzikale carrière.
Het mooie aan ‘Lichtjaren’ is dat Enter de lezer meevoert
langs diverse milieus en dit afzet tegen de ontwikkeling van de liefde tussen
Nils en Hella, zoals de schermvereniging en het leven van
conservatoriumstudeten. De huisconcerten bij kakfamilies zijn vermakelijk, maar
voor Nils legt het tegelijkertijd een onderscheid tussen hen bloot. Hij wil
weten waarom zij zich steeds laat strikken voor dit soort concerten. Hij
verwacht een rationeel antwoord, zonder dat hij zijn vraag duidelijk uit
tegenover haar.
Aan het peinzen over hun relatie komt
een wrange wending als Hella het een goed idee vindt om even afstand te nemen.
Zij is sowieso een weekje in het buitenland. Nils kan dan beter op een rijtje
zetten wat hij wil. Zijn gedachten malen nu 24 uur per dag rond. Hij schrijf
een zeer uitgebreide brief aan haar.
Na zijn promotie woont Nils een uitvoering
van de Mattheus passie bij. Hij loopt Hella tegen het lijf. Er is sinds hun
‘tijdelijke’ scheiding nooit meer contact geweest tussen hen. Zij weet van geen
brief. Tobias heeft hem niet aan haar doorgegeven.
Heeft hij hiermee hun eeuwige geluk in
de weg gestaan? Was hij jaloers? Of was hun relatie al gedoemd te mislukken? Stephan
Enter schreef met ‘Lichtjaren’ een indringend verloop van een liefde die opkomt
en afloopt en over gebrek aan communicatie binnen een relatie. Het is mooi,
maar in een volgende roman mag hij wat mij betreft over een ander thema
schrijven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten