Jan Siebelink – Margje

Jan Siebelink heeft een hoop geschreven voordat hij tien jaar geleden doorbrak met ‘Knielen op een bed violen’. Daarna verkochten zijn eerdere boeken een stuk beter. Ik vind niet al zijn werk even goed, maar zijn bestseller heb ik met veel plezier gelezen. Het boek draait om zijn godsdienstwaanzinnige vader. ‘Margje’ gaat over de moeder.

Naast deze moeder gaat het boek over de strijd tussen twee broers. Ruben is de oudste, een doorzetter. Hij wil vooral de liefde van zijn moeder winnen, wat niet makkelijk is. Thomas is de jongere broer. Hij kon als kind goed leren en tekenen, maar blijft zijn hele leven provincieambtenaar. Hij is een vrouwenversierder en drinkt stevig. Hij is diegene die altijd te laat komt. Ook op de begrafenis van zijn vader. Hij maakt stampij, maar zijn moeder vergeeft het hem. De vader had liever een dochter gehad dan een tweede zoon.

Het verhaal begint als de broers bejaard zijn. Ruben wacht op oudejaarsavond op zijn jongere broer, die weer eens te laat is (of misschien al dood is). Siebelink laat hem terugdenken en zo krijg je een beeld van zijn eigen jeugd, de verhouding tot zijn broer en de zorgen van hun moeder: het in bedrijf houden van de bloemkwekerij, het samenleven met een fanatiek godsdienstige man en het voortdurende gevecht tegen de armoede.

In het huis van een rijke oom doet Ruben als kind een ontdekking over zijn moeder. Zijn leven lang probeert hij met haar hierover te praten. Het blijft bij mijmeringen in zijn hoofd. Daarnaast zorgt hij er steeds voor dat de verhouding met zijn broer in stand blijft. Ondanks het soms onvoorspelbare gedrag van Thomas.

Met ‘Margje’ heeft Siebelink niet bepaald een liefdevol portret van een (zijn) moeder geschreven. Het was een vrouw die teleurgesteld was in het leven. De kansen die zij niet kreeg, kregen haar kinderen ook niet. Siebelinks stijl is niet bijzonder. Als lezer moet je het hebben van de sfeer die hij soms goed weet neer te zetten rond deze dramatische levens.

Goed is de scene van een boerenbruiloft, waar Ruben met zijn moeder als kind heen gaat. De familie beseft niet hoe arm zij eigenlijk zijn. De feestvierders zijn lomp, het eten is walgelijk. Er wordt alom gevraagd waarom de vader niet komt. Door het noodweer fietsten moeder en zoon ‘s avonds terug naar huis.

Ook de periode die Ruben op de lerarenopleiding doorbrengt is mooi beschreven, net als de momenten van strijd tussen de broers, toen zij nog jonger waren. Daartussendoor zitten echter te veel zwakke passages. Siebelink babbelt dan teveel en herhaalt zichzelf. Het schema - vanuit het heden terugblikken op het verleden – is wat afgezaagd en voegt weinig toe aan het verhaal. Al met al is ‘Margje’ geen slecht boek, maar het is minder dan ‘Knielen op de bed violen.’